De feiten over Lelystad Airport en laagvliegen
Gezien alle perikelen rondom Lelystad Airport en de toenemende weerstand is het maar helemaal de vraag of het vliegveld open zal gaan. Maar àls Lelystad Airport wordt geopend, dan kun je eventuele schade alléén claimen als je recht op aanspraak niet is verjaard. Op 1 april 2020 verjaart het recht op schade.
Lees er hier meer over.
Deze brief heeft SATL medio januari 2020 gestuurd aan de voorzitter van de Tweede Kamer, mevrouw Arib. In deze brief vragen we haar om met name de minister van IenW, minister Van Nieuwenhuizen, er op aan te spreken om gestelde vragen inhoudelijk, volledig en juist te beantwoorden.
Op 14 januari 2020 is mede namens SATL deze brief verstuurd aan minister Schouten en minister Van Nieuwenhuizen.
De brief gaat over het voornemen van de ministers om een generieke maatregel uit te werken, waardoor
luchthavens van de natuurvergunningplicht voor stikstofdepositie worden ontheven.
Kortgezegd is een dergelijke maatregel onnodig, schadelijk en juridisch niet mogelijk.
Bijgaand de brief en het persbericht
200114- Persbericht bij brief tav generieke maatregel stikstofdepositie luchtvaart
200114- Brief tav generieke maatregel stikstofdepositie luchtvaart
Het op 15 januari uitgekomen rapport van het Adviescollege Stikstofproblematiek over de luchtvaart laat niets aan de verbeelding over:
Als uitgangspunt wordt genomen dat de luchtvaart géén uitzonderingspositie bekleedt en net als alle sectoren een bijdrage dient te leveren aan het oplossen van de stikstofproblematiek. Stikstofreductie boven groei dus. Ook bevestigt commissie Remkes dat de bijdrage van de luchtvaartsector groter is dan eerder werd gerapporteerd door het ministerie van I&W. Dit ligt geheel in lijn met de bevindingen van onze experts en de adviezen die Leon Adegeest namens SATL heeft gegeven aan de commissie Remkes.
Waar mogelijk werd tot op heden in het dossier Lelystad Airport de stikstofdepositie handig ‘omlaaggerekend’. Maar ook hierover is de commissie Remkes glashelder: ‘Er moet rekening gehouden worden met alle emissies die samenhangen met de luchtvaart.’ Inclusief de emissies boven de 914 meter (3000 feet) en grondgebonden activiteiten op de luchthavens, luchthaven-gerelateerde (economische) activiteiten en verkeersbewegingen van en naar de luchthavens. Een eerlijke en complete toerekening is altijd bepleit door SATL.
Dit betekent onder meer dat de MER (Milieu Effect Rapportage) wederom aangepast zal moeten worden. Dat zou de derde versie worden. In de MER uit 2014 ontdekte Leon Adegeest van SATL fouten in de geluidsberekeningen.
Opvallend is ook het advies om een onafhankelijke wetenschappelijke ‘reviewboard’ Lelystad Airport op te richten. Opvallend, omdat het eigenlijk aan het ministerie van I&W zélf is om ónafhankelijk te zijn. Ook wordt in het rapport het belang van transparantie benadrukt. Het gebrek aan transparantie is herkenbaar en iets waar de samenwerkende actiegroepen (tot grote frustratie) tegenaan gelopen zijn.
Wij kunnen ons zeer goed vinden in dit advies. Aangezien we hebben ervaren dat de onafhankelijkheid en feitelijke juistheid van onderzoeken ten aanzien van Lelystad Airport sterk in het geding zijn.
Reactie van Leon Adegeest:
“Na jaren van strijd is er eindelijk een commissie die objectief naar de feiten kijkt en werkelijk iets doet met aangeleverde cijfers. Er ligt nu voor de stikstofproblematiek een weloverwogen en fair advies. Als het ministerie zich nu aan de feiten houdt is een snelle opening van Lelystad Airport onwaarschijnlijk”
Bekijk de toelichting van het advies van de heer Remkes in het programma Nieuwsuur
In de media is er veel aandacht voor het rapport, onder andere:
Eerder verscheen:
Het Advies Luchtvaartsector van de Commissie Remkes
Wat moet er gebeuren met Lelystad Airport als het vakantievliegveld niet open mag? Politieke beweging Code Oranje komt met een plan. Enkele ideeën: een zeppelin-vliegveld, natuurgebied of evenemententerrein.
Het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum publiceerde in oktober 2019 een uitgebreide studie naar de geluidsoverlast van toekomstige vliegtuigen richting 2050. Centrale vraag: Hoeveel stiller worden toekomstige vliegtuigen?
Het onderzoek durft géén garantie te geven over afname van geluid van toekomstige vliegtuigen. Afgezien van mitsen en maren staat op pag. 18 een voorspelling van geluidsreducties per categorie vliegtuigen tussen 2018 en 2050:
Wat het onderzoek wél laat zien is: Wanneer de vliegtuigen worden vervangen door nieuwere types van gelijk gewicht is er met name een afname in geluid bij de start. Maar er is een hele grote maar... Want wanneer deze vervangende vliegtuigen groter en zwaarder zijn, wat de laatste jaren steeds de ontwikkeling is omdat er steeds meer passagiers worden vervoerd in grotere vliegtuigen, dan wordt deze geluidswinst teniet gedaan.
Letterlijk staat er: "Indien vliegtuigen in de vloot geruild worden voor een groter type:
– Weinig effect op relatieve geluidniveaus
– Toename van absolute geluidniveaus
– Dit kan reducties door technologische vooruitgang (deels) teniet doen"
In het onderzoek wordt verder uitgebreid gesproken over een heel ander soort vliegtuig dat geluidsarmer zou zijn. Echter, de vliegtuigen die nu en de komende jaren verkocht worden en weer 20-30 jaar mee zullen gaan, worden gekocht bij vliegtuigfabrikanten die deze vliegtuigen niet in het assortiment hebben.
Op het Protestival op 14 december 2019 georganiseerd door Greenpeace waren wij ook aanwezig.
Doel van het Protestival was een klimaatplan eisen van Schiphol.
Want tot dusver heeft Schiphol alleen een paar marginale maatregelen getroffen om daarmee vooral duurzaam te ogen.
De eisen van Greenpeace zijn:
1. Minder vluchten = minder CO2-uitstoot
2. Korte afstandsvluchten vervangen door treinen
3. Stop de opening van vliegveld Lelystad
4. Een eerlijke prijs voor vliegen
Uit het hele land en uit alle geledingen kwamen mensen om deze boodschap te steunen.
Dit artikel namen wij over van 1Vandaag die een perfecte uitleg geven van het vandaag in hun uitzending gepubliceerde rapport van SATL:
Download het rapport met deze link.
Download het SATL-persbericht
Ga hier naar de site van 1Vandaag en bekijk de aflevering die zij maakten.
Opnieuw zitten er fouten in het milieurapport van Lelystad Airport. Dat stellen actiegroepen rond de luchthaven. Zij spreken van ‘fraude en manipulatie’.
Hij is er hoogstpersoonlijk verantwoordelijk voor dat het verplichte milieurapport van Lelystad Airport twee jaar geleden de prullenbak in ging. Ingenieur Leon Adegeest ontdekte fouten in de berekening van de geluidsoverlast van de vliegroutes. Er bleek met zo’n laag motorvermogen te zijn gerekend dat een toestel in de praktijk zou neerstorten, zoals bleek in een vliegtuigsimulator. Het rekenwerk moest overnieuw, met uitstel van de opening van de luchthaven tot gevolg.
Maar ook met het nieuwe, gecorrigeerde rapport is het mis, stelt Adegeest. Hij stuitte op iets geks: de uitstoot van vliegtuigen neemt in het nieuwe rapport toe, maar de neerslag van stikstof neemt af. “Ik dacht: Dat kan niet kloppen.”
Adegeest komt in het bezit van de 1700 pagina’s tellende stikstofberekeningen van Lelystad Airport. En hij slaat aan het rekenen.
Adegeest schaft er zelfs speciaal een computer voor aan die grote berekeningen aan kan. Als hij de laatste stikstofberekening van Lelystad Airport vergelijkt met de eerdere versie ziet hij één groot verschil. Er is in de nieuwe berekening uitgegaan van een veel te hoge warmte-uitstoot van vliegtuigen van en naar de luchthaven. Die warmte kan van belang zijn bij stikstofberekeningen uit met name fabrieksschoorstenen: door de warmte stijgt de uitstoot immers op, verdunt en vermengt zich en slaat over een groter oppervlak neer. Het leidt tot een lagere hoeveelheid stikstof in de natuur.
Voor vliegtuigen adviseert het RIVM de warmte op 0 te zetten. De warmte waarmee Adecs, het bureau dat de stikstofberekening voor Lelystad Airport heeft gedaan, rekent is echter ‘volstrekt absurd’, zegt Adegeest. “Die komt neer op bijna twaalf keer het totale vermogen aan elektriciteit van alle energiecentrales in Nederland samen. Of een andere vergelijking: het komt overeen met 37 keer de energie-inhoud van alle vorig jaar op Schiphol verkochte kerosine. De vliegtuigen stoten meer warmte uit dan ze aan kerosine aan boord hebben. Het is onmogelijk. Het is echt waanzin.”
Als gevolg van deze invoerfout pakt de stikstofneerslag zo laag uit dat Lelystad Airport onder de norm valt waarbij een Natuurbeschermingsvergunning noodzakelijk is. Wanneer Adegeest de berekening herhaalt met de door het RIVM geadviseerde gegevens komt de stikstofdepositie daar duidelijk boven. “Als er correct was gerekend had Lelystad Airport vijf jaar geleden dus al een vergunning moeten aanvragen. Maar die hebben ze nu niet.”
Met een speciaal software-programma van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) kan van elke bron in Nederland – bijvoorbeeld een stal, fabriek of verkeer – de stikstofneerslag worden uitgerekend. Dat is in het kader van het Milieu Effect Rapport (MER) van Lelystad Airport ook gebeurd. Er wordt met allerlei factoren rekening gehouden, zoals de ligging, de hoogte van de bron en de omgevingstemperatuur.
In de berekening kan ook de ‘warmte inhoud’ worden ingevoerd. Hoe hoger de warmte inhoud, hoe hoger de emissies opstijgen en hoe groter het gebied waarover de stikstofneerslag zich verspreidt. Het RIVM rekent zelf voor de luchtvaart met een warmte inhoud van 0, en beveelt dat ook aan in een rapport. De toegepaste rekenwijze in het milieurapport van Lelystad Airport gaat ook in tegen een advies van TNO.
Maar dat is niet het enige dat er schort aan de berekeningen. Zo is ook de impact van al het autoverkeer van en naar het vliegveld fors onderschat, stelt Adegeest. Volgens Adecs is de stikstofbijdrage van het autoverkeer verwaarloosbaar. Als Adegeest met dezelfde gegevens in het officiële rekenprogramma van het RIVM gaat rekenen komt hij aan veel hogere waarden.
Ook valt hem op dat één wegvak in de berekening plotseling is verdwenen. Het betreft de Ganzenweg aan de zuidkant van de provincie Flevoland, en
daarmee de weg die het dichtst tegen de Veluwe aan ligt. Als Adegeest de weg in zijn berekening invoert komt de stikstofneerslag fors boven de norm waarbij een vergunning noodzakelijk is.
En dat is nog niet alles. Volgens SATL zijn in het onderzoek ten onrechte alleen wegen in Flevoland bij het onderzoek betrokken. “Maar al die miljoenen vakantiegangers die per auto naar het vliegveld komen verschijnen niet vanuit het niets in Flevoland. Die komen via wegen in Noord-Holland en Gelderland, zoals de A28, pal langs de Veluwe. Maar dat verkeer is doodleuk buiten beschouwing gelaten.” Als Adegeest ook de belangrijkste aanvoerwegen meeneemt komt de stikstofdepositie op de Veluwe op ruim 21 mol, 35 keer zoveel als de 0,6 die Adecs berekende.
Adegeest: “Al twee jaar lang denk ik: kan je die rapporten nog wel vertrouwen? Maar dit is gewoon je reinste oplichterij wat mij betreft. Ik weet niet wanneer
je kunt spreken over een milieudelict, waarschijnlijk nog niet, maar je probeert hier gewoon een wet te omzeilen, door fraude te plegen en manipulatie van de invoergegevens.”
Het bureau dat de berekeningen uitvoerde, Adecs Airinfra, verwijst voor een reactie naar het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het ministerie zelf heeft op vragen van EenVandaag nog niet gereageerd.
.
De bijeenkomst van de klankbordgroep Luchtvaartnota 2020-2050 onder leiding van het ministerie van I&W verliep gister bijzonder onplezierig. De aanwezige afgevaardigde namens SATL en BTV werd meerdere malen verhinderd om een verklaring voor te lezen. Dit ondanks het doel van de Klankbordgroep, namelijk: reflectie. En ondanks een eerder verzoek om een bijdrage van het ministerie van I&W zelf. De reden kan worden gezocht in de inhoud van de verklaring. Deze is namelijk zeer kritisch over de werkwijze van I&W en inhoud van de Luchtvaartnota.
Deze gang van zaken toont wederom het ontbreken van een goed en transparant participatieproces. SATL heeft dan ook uit protest tegen deze gang van zaken voortijdig de bijeenkomst verlaten.
Hieronder de betreffende verklaring:
Inbreng namens SATL en BTV voor de klankbordgroep LVN van 26-11-2019
We constateren dat het proces, hoe te komen tot een concept Luchtvaartnota een voorgekookt menu was.
Op hoofdpunten was geen enkele ruimte voor onze inbreng. Met onze actieve opstelling hebben we veel input en feedback gegeven, waar weinig tot niets mee gedaan is, zoals met onze ingebrachte expertise m.b.t. vogelaanvaringen. Beleid hoor je toch te maken o.b.v. feiten !
Ook werden relevante vragen niet beantwoord. We noemen b.v. het veel te optimistische beeld over elektrisch vliegen. Dit is iets bijgesteld, maar nog steeds irreëel als basis voor beleid.
De eerste versie van het plan MER moest mede om die reden worden overgedaan. Een update hebben we niet gekregen.
Door het ontbreken van een MKBA kan er geen zorgvuldige transparante belangenafweging gemaakt worden. Ondanks meermaals aandringen bleef de deur hiervoor gesloten. Dit is een ernstig gemis.
Vaak konden we onze gemaakte punten niet terugvinden in de notulen.
Deze cyclus van klankbordgroep-overleggen heeft aangetoond dat debat en het maken van keuzes voor de toekomst van de luchtvaart niet thuis hoort in zo’n besloten sfeer onder regie van ambtenaren. Dit hoort thuis in de maatschappij en het parlement.
Ons grootste bezwaar is het vasthouden aan het groeimantra en een nul-alternatief waarbij Lelystad-Airport zelfs al open is.
Rekening houdend met de overlast, gezondheidsschade en de maatschappelijke kosten en baten dient ook met een krimpscenario rekening gehouden te worden. Want Nederland is er niet voor Schiphol, maar Schiphol is er voor Nederland.
Wij nemen dan ook nadrukkelijk afstand van de concept-luchtvaartnota en het nog te formuleren voorkeursscenario.
——————————————————–
Uitspraken in tv programma tonen aan dat minister volledig buiten de werkelijkheid staat
Voor de coalitie van bezorgde burgers, verenigd in SATL (Samenwerkende Actiegroepen Tegen Laagvliegen), is de maat vol. Zij eist fatsoenlijk leiderschap van minister Van Nieuwenhuizen op het dossier Lelystad Airport. De uitspraken van de minister in het televisieprogramma ‘De Haagse Lobby’ van Rick Nieman over spookluchthaven Lelystad Airport waren de druppel die de emmer deed overlopen. De minister sprak in het interview zowel over ‘vertrouwen terugwinnen’, ‘transparantie’, ‘leefbaarheid als nationaal belang’ als ‘Lelystad zo snel mogelijk open’.
Fout op fout
De coalitie van bezorgde burgers stelt dat een omvangrijk en complex dossier als Lelystad Airport vraagt om ‘fatsoenlijk’ leiderschap en spreekt van wanbeleid. En constateert dat van Nieuwenhuizen en haar ministerie fout op fout maakt. De onderbouwing van Lelystad Airport rammelt: zowel de MER als MKBA zijn onjuist gebleken. De Tweede Kamer is meerdere malen foutief en onvolledig geïnformeerd. Lelystad Airport zou alléén uitgeplaatste vluchten krijgen vanuit Schiphol, conform het standpunt van de Tweede Kamer, zo was nadrukkelijk verzekerd. Zo maakte ze cruciale fouten, bijvoorbeeld over validatie van gegevens, zijn negatieve expert adviezen genegeerd en blijft veel onduidelijk rondom uitgevoerd onderzoek.
181 onbeantwoorde vragen
Ook is het participatieproces misleidend. Zo beloofde de minister beterschap na een tik op de vingers van de Nationale Ombudsman. Het tegendeel is echter waar. Belangrijke rapporten worden niet gedeeld en vragen blijven onbeantwoord. De Luchtvaartnota leverde bijna 10.000 zienswijzen op van burgers, gemeenten, provincies en maatschappelijke organisaties. Een ongekend hoog aantal. Hiermee werd nagenoeg niets gedaan. De Nota Van Antwoord van Van Nieuwenhuizen laat 181 vragen onbeantwoord. Dit ondanks de nadrukkelijke belofte van de minister in augustus om deze vragen snel te beantwoorden.
Duimendraaiend personeel
Lelystad Airport is voor de derde maal uitgesteld. Een opening staat op losse schroeven. Ditmaal vanwege de stikstofcrisis en de uitdaging om met boeren, bouwers en ondernemers een oplossing te vinden. Het is dan ook op zijn minst opmerkelijk dat Van Nieuwenhuizen besloten heeft om vanaf 7 november 2019 en tegen de adviezen in, de laagvliegroutes open te stellen. Het geeft onnodig veel overlast en kosten voor de kleine luchtvaart. Bovendien kost de duimen draaiende luchtverkeersleiding en brandweer miljoenen euro’s belastinggeld. Dit terwijl commissie Remkes nog moet komen met een advies, nota bene op het verzoek van het kabinet zelf.
Dr. ir. Leon Adegeest, voorzitter van SATL: ‘Het lijkt alsof Van Nieuwenhuizen buiten de werkelijkheid staat. Ze heeft de mond vol van transparantie, vertrouwen en leefbaarheid, maar het dossier is een puinhoop. Ze roept dat Lelystad Airport zo snel mogelijk open moet en gaat daarbij volledig voorbij aan de realiteit anno 2019.’
Eisen voor goed leiderschap
De coalitie van burgers, verenigd in SATL, maakt zich grote zorgen om dossier Lelystad Airport en het handelen van de minister en stelt de volgende eisen.
We willen:
Want alleen dan kan een weloverwogen beslissing genomen worden over Lelystad Airport en de voorgenomen laagvliegroutes.
Verzet heeft breed draagvlak
Ondanks dat de minister het verzet tegen Lelystad Airport graag wegzet als protest van ‘enkele linkse radicale milieuactivisten’, is het verzet breed gedragen. Burgers actief in de belangengroepen vertegenwoordigen alle politieke stromingen en komen uit maar liefst vijf provincies. Naast burgers hebben ook een reeks van gemeenten en provincies en organisaties als Greenpeace, Natuur en Milieu, De Vogelbescherming bezwaar gemaakt tegen de plannen en werkwijze van de minister. Hier lijkt ze volledig aan voorbij te gaan.