Stikstofdepositie vliegtuigen veel groter dan berekend

De depositie van stikstof die afkomstig is van vliegtuigen is in Nederland veel groter dan wordt verondersteld. Dat geldt ook voor de berekende stikstofdepositie van Lelystad Airport, stellen de samenwerkende burgercomités die verenigd zijn in de Samenwerkende Actiegroepen tegen Laagvliegen (SATL) in een vandaag verstuurde brief aan de commissie Remkes.

SATL onderzocht de wijze waarop de bepaling van stikstofdepositie door de luchtvaart plaatsvindt. Daarbij ontdekten de burgercomités dat het overgrote deel (ongeveer 80 procent) van de stikstof die vliegtuigen boven Nederland uitstoten niet wordt betrokken bij de bepaling van de hoeveelheid stikstof die neerkomt in Natura2000-gebieden.

Dit komt grotendeels doordat Nederland alleen de stikstof die vliegtuigen uitstoten op een vlieghoogte tot maximaal 900 meter betrekt bij de berekening van de stikstofdepositie op natuurgebieden. Dat is volgens SATL onjuist, omdat vliegtuigen tijdens het landen of opstijgen per saldo vijf keer zo weinig stikstof uitstoten dan wanneer zij boven 900 meter vliegen. Een logisch gevolg van het feit dat het grootste gedeelte van iedere vlucht hoger plaatsvindt dan 900 meter.

SATL vindt het onjuist en onverantwoord dat alleen de stikstofuitstoot tot een vlieghoogte van 900 meter wordt betrokken in de depositieberekeningen. Een onderzoek van de Europese Commissie uit 2004 toont immers aan dat óók de stikstofuitstoot die plaatsvindt boven 900 meter een negatief effect heeft op de kwaliteit van natuurgebieden. Dat komt doordat alle stikstof die vliegtuigen uitstoten, dus ook die op hoogten boven 900 meter, uiteindelijk neerdaalt op het aardoppervlak.

De onderzoekers van SATL stellen daarom vast dat de berekende stikstofdepositie van Lelystad Airport op Natura2000-gebieden veel te laag is. Alle uitstoot van vliegtuigen op een hoogte boven 900 meter is namelijk niet in de stikstofberekeningen voor Lelystad Airport betrokken. Daar komt bij dat ook het wegverkeer dat straks dagelijks en met duizenden tegelijk van en naar Lelystad Airport rijdt op onvolledige wijze in de depositieberekeningen is meegenomen. Zo zijn de toegangswegen naar Lelystad Airport die zijn gelegen buiten de provincie Flevoland niet in het stikstofonderzoek betrokken. Hierdoor vindt een nog verdere onderschatting plaats van de stikstofdepositie op bijvoorbeeld Natura2000-gebied de Veluwe.

SATL roept minister Schouten van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit op om haar collega onmiddellijk te vragen om de stikstofberekeningen voor Lelystad Airport aan te laten vullen met de nu niet berekende depositie van stikstof: die van vluchten boven 900 meter én die van alle verwachte wegverkeersbewegingen van en naar Lelystad Airport.
Volgens SATL is de stikstofdepositie die afkomstig is van de luchtvaart in het algemeen en van Schiphol en de andere luchthavens in het bijzonder in alle stikstofgevoelige Natura2000-gebieden in Nederland drie tot tien keer zo hoog dan tot nu toe wordt verondersteld. Voor Schiphol zijn tot op heden namelijk alleen stikstofberekeningen gemaakt binnen een beperkt studiegebied en op basis van modelmatig bepaalde vlieghoogtes tot 900 meter. In werkelijkheid wordt rond Schiphol veel langer veel lager gevlogen dan op basis van de vlieghoogten die in deze modellen worden gehanteerd. Door de grote drukte op Schiphol wordt in grote delen van Noord-Holland, Zuid-Holland en ook Utrecht structureel lager gevlogen dan 900 meter; binnen een gebied dat veel groter is dan het studiegebied waarbinnen nu de stikstofdepositie van Schiphol is bepaald.

SATL roept het Kabinet op om eerst voor alle luchthavens in Nederland stikstofberekeningen te maken, waarin ook de depositie boven 900 meter wordt bepaald, waarin met de werkelijk gevlogen vlieghoogten wordt gerekend en waarin ook de stikstofdepositie door wegverkeer van, naar en op deze luchthavens wordt betrokken.

Het rapport ” Berekende vs werkelijke stikstofemissie van de luchtvaart in Nederland” kunt u hier downloaden.

Lees hier de brief aan de commissie Remkes.

EenVandaag van 23 oktober hierover:

In de overzichten van welke industrie verantwoordelijk is voor stikstof-emissie wordt zo’n 30% toegeschreven aan het buitenland, maar alle uitstoot van vliegtuigen boven Nederland hoger dan 900 meter zit ook in dat getal, dat is dus niet écht (allemaal) buitenland.

Luchtvaartnota: Krimp luchtvaart onvermijdelijk

Luchtvaartnota milieuorganisaties toont aan: krimp luchtvaart onvermijdelijk

Met veel genoegen stuur ik je de finale versie toe van de gezamenlijke visie De toekomst van Luchtvaart van Natuur&Milieu, Greenpeace en Natuur en Milieufedertaie Noord-Holland. Met jouw ondersteuning laten we zien dat er breed draagvlak is voor radicaal ander luchtvaartbeleid.

Eind dit jaar komt minister Van Nieuwenhuizen met een nieuwe luchtvaartnota 2020-2050. Deze vormt de basis voor de besluiten van het kabinet over groei van luchthavens, vliegroutes en belasting op vliegen.

Natuur & Milieu, Greenpeace en Natuur en Milieufederatie Noord-Holland vinden dat het tijd is voor een fundamentele omslag: de luchtvaart moet passen binnen de grenzen van klimaat, natuur en gezondheid. Daarom overhandigen zij de minister een alternatieve luchtvaartnota.

Het stuk is ondertekend door een brede coalitie van maatschappelijke organisaties. Met een gezamenlijke en dringende oproep aan de minister: krimp van de luchtvaart is onvermijdelijk.

Lees hier de hele nota

 

SATL aan 2e Kamer: ‘Heiligt het doel alle middelen?’

Heiligt het doel alle middelen? Dit is de vraag die SATL stelt aan de 2e Kamer.  SATL, in de persoon van Dr. ir. Leon Adegeest,  roept de Tweede Kamer op besluitvorming te baseren op de FEITEN.

Je kunt de oproep ook hier lezen

In de oproep wordt verwezen naar het achterhouden van informatie. Als voorbeeld  wordt genoemd het achtergehouden rapport van het in opdracht van het ministerie uitgevoerde onderzoek door SEO Economisch Onderzoek. Met  de titel: “De ontwikkeling van een houdbaar afwegingskader voor het luchtvaartpolitieke selectiviteitsbeleid op Schiphol”.

Een artikel over dit rapport en de herhaalde WOB-verzoeken vind je hier

Ook wordt gesproken over het foutief informeren van de Tweede Kamer. Als voorbeeld wordt genoemd de MKBA (Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse). Deze analyse vormt de basis motivatie om Lelystad Airport te ontwikkelen tot een luchthaven voor groot handelsverkeer. De conclusie was dat het openen van Lelystad Airport goed zou zijn voor de economie. Echter, het omgekeerde blijkt het geval blijkt uit een analyse, uitgevoerd door vooraanstaande onafhankelijke economen.

Lees hier het artikel over het onderzoek van de MKBA

Ook is in dossier Lelystad structureel sprake van het negeren van adviezen van experts. Adviezen ten nadele van de opening van Lelystad Aiport om precies te zijn., Belangrijk advies kwam van de Luchtverkeersleiding in 2009: zij adviseerden een andere locatie te zoeken voor het vliegveld. Ook worden de adviezen van vogelexperts, met waarschuwingen voor de risico’s van vogelaanvaringen, stelselmatig genegeerd. In 2019 zijn duizenden zienswijzen (bezwaren) ingediend met vele verbetervoorstellen. Ook deze zijn nagenoeg allemaal genegeerd.

Lees meer over de zienswijzen

Kijk op de pagina: timeline en scroll helemaal naar beneden om te zien vanaf het begintraject welk advies van is gegeven en wat terzijde is gelegd.

 

Conceptbesluit EU over VVR vol haken en ogen

De Europese Commissie heeft een voorlopig besluit genomen en ingestemd met een Verkeerverdeelregel, VVR (onder voorwaarden) m.b.t. Lelystad Airport.

Zoals vaker zit het echte probleem / oplossing in de randvoorwaarden en “kleine lettertjes”. Zonder verwijzing naar de diverse studies/adviezen en de regeling zelf, puntsgewijs de hobbels:

  1. Het besluit van de Europese Commissie is een concept besluit. Hiertegen in bezwaar en beroep mogelijk. Luchtvaartmaatschappijen (of anderen) die zich in hun belangen voelen aangetast , kunnen bezwaar indienen bij de EC. Mogelijk zelfs later een claim om de opgelopen / nog te lopen schade te vergoeden. Het ministerie heeft een eerste inventarisatierondje al gemaakt. De resultaten daarvan zijn (mij) onbekend;
  2. Het conceptbesluit gaat uit van vrijwilligheid. M.a.w. iedere luchtvaartmaatschappij die afscheid wil nemen van Schiphol, is daarin vrij. Maar dat mag nu ook al. (wegsturen op basis van een verplichting is uitdrukkelijk niet toegestaan) TUI, Easyjet en Corendon hebben al aangegeven dat ze (al dan niet voorlopig) lekker op Schiphol blijven zitten. Nieuw is dat ze dan voorrang krijgen op Lelystad. Die vrijwilligheid heeft een aantal aanname in zich:
  3. dat Lelystad open gaat (anders heeft het opgeven van je plek op Schiphol immers geen zin);
  4. dat er plek is op Lelystad (en niet alvast ingenomen door bijv. Transavia die door eigenaar KLM straffeloos kan worden “overgeplaatst”;
  5. dat er ook genoeg reizigers zijn (aanbod om vliegtuigen te laten vliegen). En dat aanbod wordt enerzijds uitgevraagd in de vakantiefolders die voor 2020 al grotendeels zijn gedrukt / vastgelegd en anderzijds in de fysieke openstelling van Lelystad;.
  6. Na drie jaar is er een evaluatie. Stel dat je dan als luchtvaartmaatschappij niet meer terug kunt naar Lelystad? (want je verlaten plek is bezet door anderen) Dan heb je niets meer;
  7. Het concept besluit gaat enkel over Schiphol in de relatie tot Lelystad. Overheveling naar bijv. Eindhoven, is op basis van dit besluit niet mogelijk;
  8. Het concept-besluit stelt dat er geen restricties mogen worden gesteld aan het aantal/soort  bestemmingen. Geluiden in de Tweede Kamer om vluchten binnen een straal van een paar honderd kilometer te verbieden gaat dus niet op. De lijst die de minister eerder verspreidde over een beperkt aantal bestemmingen is niet helemaal van tafel, maar dient per twee jaar te worden herzien op basis van ervaringen van de afgelopen vier jaar. Het uitgangspunt dat we vakantievluchten rond de Middellandse Zee bedoelen gaat met dit concept niet meer op. Er mogen immers geen vluchten naar bijv. Zuid Afrika of Mexico geweigerd worden. Of die vluchten kunnen worden uitgevoerd met toestellen als steeds benoemd in de documenten van de minister (Boeing 737-800 en Airbus 320) staat te bezien. Als op basis van dit conceptbesluit ook andere toestellen moeten worden toegelaten (groter, zwaardere, meer geluid, meer uitstoot) is het maar zeer de vraag of de onderliggende studies en besluitvorming daar wel ruimte voor bieden, want dat is uitdrukkelijk niet onderzocht. (en als je het niet hebt onderzocht weet je niet of het binnen de diverse regeltjes past) Het lijkt erop dat we via dit besluit alle soorten vliegtuigen moeten accepteren! Dit is een vraag aan het ministerie waard.
  9. Een vrijkomende plek op Schiphol mag alleen opnieuw worden toebedeeld aan “transfer flights” (aan vliegmaatschappijen die reguliere lijndiensten met intercontinentale bestemmingen).
  10. Het nu voorliggende besluit geldt voor een maximum van 25.000 vluchten.

Waarom Schiphol niet moet groeien. De luchthaven is allang geen motor meer van onze economie.

lelystad airport

Vlag-Volkslied-Vliegveld

Decennialang moest en zou Schiphol de economie aanjagen. Inmiddels zijn er grote twijfels over verdere groei. De economische opbrengsten van meer vluchten en meer passagiers wegen niet op tegen de overlast. Maar: ‘Je krijgt te maken met een oer-Hollands gevoel en met Hollands glorie.’

Lees het hele artikel in de Groene Amsterdammer hier

Plan toekomst internationaal reizen: prima duurzame alternatieven

De grenzen van klimaat, veiligheid en overlast voor omwonenden zijn bereikt. GroenLinks Tweede Kamerlid Suzanne Kröger presenteert daarom een plan voor de toekomst van internationaal reizen: Luchtvaart op de Rails.

Dit plan van GroenLinks laat zien dat groei van de luchtvaart niet kan als je rekening houdt met urgente problemen. Tegelijkertijd wordt aangetoond dat het ook helemaal niet hoeft als je de huidige capaciteit beter benut en als de politiek durft te kiezen voor duurzame alternatieven. We hoeven niet méér te gaan vliegen om onze economie veilig te stellen.

Lees er hier meer over.

 

Luchthaven besluit gebaseerd op drijfzand: Dringend verzoek om opheldering aan Minister van I&W

SATL heeft geen goed woord over voor de antwoorden die minister van Nieuwenhuizen geeft op vragen op het ontwerp luchthavenbesluit voor Lelystad Airport. Ze beantwoordt vragen niet, onvolledig en zelfs foutief.

Een SATL delegatie heeft op 29 augustus de  heer Dronkers van het Ministerie van I&W een schriftelijk reactie overhandigd op de Nota van Antwoord Luchhavenbesluit Lelystad Airport.

Een Nota van Antwoord die de vraag doet rijzen: Heiligt het doel alle middelen? In deze reactie  verzoekt SATL de minister van I&W dringend om opheldering over de Nota van Antwoord. Helaas heeft de Nota van Antwoord veel onduidelijk gelaten. De reactie van SATL bevat een selectie van niet-beantwoorde, incompleet beantwoorde of foutief beantwoorde grieven.

In het kader van een transparante discussie en besluitvorming rond Lelystad Airport  vindt SATL dat deze informatie bij de Commissie I&W en Tweede Kamer bekend dient te zijn.

Lees hier de brief die SATL heeft overhandigd aan het Ministerie van I&W

Lees hier het verzoek om opheldering. Inclusief een overzicht van alle vragen.

 

WOB-verzoek laat zien dat kabinet al sinds 2008 weet dat VVR niet haalbaar is.

Middels een WOB-verzoek (Wet Openbaarheid van Bestuur) is een rapport van SEO Economisch Onderzoek vrijgegeven en openbaar gemaakt.  Het ministerie, noch het SEO, waren oorspronkelijk van plan het bestaan van dit document te bekennen, laat staan het vrij te geven. Maar ook hier, de aanhouder wint. Het rapport stamt uit 2008 en heeft de titel:

De ontwikkeling van een houdbaar afwegingskader voor het luchtvaartpolitieke selectiviteitsbeleid op Schiphol”.

M.a.w. “Mag ik als minister vliegmaatschappijen ongestraft van Schiphol wegsturen naar Lelystad Airport?”.

Het WOB-verzoek

De Vereniging Dorpsbelangen Wilsum stelde (januari 2019) in het WOB-verzoek o.a. dat:

“De Regelgeving waarop de aanvraag zich baseert is artikel 19 van de Verordening EEG nr 2407/92 van de Raad van 23 juli 1992 en 2408/92 , per 23 juli 1992 herschikt en geconsolideerd tot één verordening. M.a.w. de regels waarbinnen een verzoek zich moet afspelen zijn sinds 1992 ongewijzigd. Ondanks dit feit bedoelt het regeerakkoord (blz 42) te zeggen dat er vakantievluchten van Schiphol naar Lelystad moeten worden overgeplaatst, zonder autonome groei op Lelystad toe te staan. Wij nemen aan dat de zinsnede in het regeerakkoord voorzien is van een analyse over de haalbaarheid. Die analyse vraag wij hierbij op”

 De zinsnede (uit het Regeerakkoord “Vertrouwen in de toekomst” 2017 – 2021, van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie) op blz 42 (bovenaan) luidt: “Het selectiviteitsbeleid moet beter. Op Schiphol geven we voorrang aan vluchten die het (inter)continentale netwerk versterken.”

SEO rapport is duidelijk: niet haalbaar

Het SEO-rapport, geschreven in opdracht van (destijds) het Directoraat-Generaal Transport en Luchtvaart (DGTL) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, geeft een expliciet negatief advies. Het advies op bladzijde 120  (eigenlijk een conclusie na 119 pagina’s analyse) luidt:

We lezen het echt: NIET HAALBAAR!

Dus in 2008 weet het (toenmalige) kabinet al dat voorrang aan vluchten op Schiphol niet haalbaar was. We zijn nu elf jaar verder en de Minister is nog steeds in gesprek met Europa over dezelfde (tekstueel aangepaste) VerkeersVerdelingsRegel.

Download het vrijgegeven SOE-Rapport

Hoorzitting Tweede Kamer over Schiphol en selectiviteit

Op 7 september 2017 is in de Tweede Kamer een hoorzitting over  Schiphol en ‘selectiviteit’ gehouden. Die hoorzitting staat op Youtube en kan je hier vinden.

Hoewel er af en toe met een Frans accent wordt gesproken, zit er geen woord Frans bij!  Een uitstekende uitleg van de betrokken ambtenaren.

VVR

Wat is een VVR?

Als het gesprek gaat over de VVR dan gaat het over de zogenoemde Verkeers Verdelings Regel. Deze VVR is ooit in het leven geroepen om ervoor te zorgen dat vliegtuigen die gaan vliegen op Lelystad Airport hun slots opgeven op Schiphol.

Waarom?

De ontwikkeling van LA tot een commerciële luchthaven is ontstaan uit de wens van Schiphol om te kunnen blijven groeien. Op de huidige locatie zijn de grenzen bereikt en is groei door druk van de omgeving die erg veel overlast ervaart bijna niet meer mogelijk.

En dus?

Een voorwaarde voor het mogen ontwikkelen van LA was voor het kabinet dat LA alléén gebruikt zou worden als overloopluchthaven van Schiphol. Schiphol krijgt dan door het uitplaatsen van vluchten naar Lelystad weer ruimte om meer intercontinentale vluchten (die voor Schiphol lucratiever zijn) aan te trekken. Lelystad Airport staat niet open voor autonome groei.

Maar?

Nou de Europese Unie heeft wetgeving waar ook Nederland zich aan dient te houden, in dit geval gaat het om een grondbeginsel, namelijk de vrije handel binnen de Europese Unie. De Europese Unie kan deze VVR niet goedkeuren omdat de VVR Schiphol en met name KLM bevoordeeld en geen eerlijke marktwerking laat plaatsvinden.

Nadat de ingediende VVR bij de Europese Commissie  op 5 december 2018 afgekeurd werd is de minister op zoek gegaan naar hoe zij er toch toe kan komen om deze goedgekeurd te krijgen. Er wordt een list gezocht…

Oplossing…….Toch autonome groei toestaan….. NEE

—> Met het toestaan van autonome groei gaat de minister volledig voorbij aan de basis waarom deze luchthaven er zou moeten komen, namelijk om meer grotere vluchten naar Schiphol te laten komen. De motivatie voor LA was het laten groeien van Schiphol en niet om nog meer prijsvechters over ons land te laten vliegen.

—> de coalitie heeft in haar regeerakkoord opgenomen om Lelystad Airport in 2019 te openen…. als overloop luchthaven van Schiphol.

20 december 2018 Kamerdebat Lelystad Airport

Bekijk de uitspraken van coalitiegenoten.

In dit debat spraken oppositiepartijen maar vooral ook coalitiepartijen zich uit tégen het voorstel van de minister C. van Nieuwenhuizen om op LA ook autonome groei toe te staan. De minister beëindigde het debat met de belofte dat ze zich aan de opdracht van de kamer zou houden, geen vracht en geen autonome groei.
—> Gelukkig slaapt het kabinet niet op dit onderwerp en hebben de coalitie-partners zich heel duidelijk uitgesproken.

20 december 2018 Motie Cem Lacin over autonome groei op Lelystad Airport

12 juli 2019

De VVR is weer iets aangepast  en er is nog geen antwoord uit Brussel. In deze brief informeert de minister de kamer over de aanpassing:

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2019/07/12/stand-van-zaken-verkeersverdelingsregel-schiphol-lelystad-airport

Moet de luchtvaart groeien om onze welvaart te behouden?

In het publieke debat over luchtvaart spelen economische argumenten een grote rol. Verschillende partijen veronderstellen bepaalde relaties tussen enerzijds luchtvaart, luchthavencapaciteit en bestemmingennetwerk en anderzijds economische groei, welvaart en de aantrekkelijkheid van Nederland als vestigingsland.

Natuur & Milieu heeft CE Delft gevraagd om een aantal argumenten te beoordelen op hun wetenschappelijke merites. Het gaat om de volgende argumenten:

  1. “Het omvangrijke bestemmingennetwerk van Schiphol is bepalend voor het Nederlandse vestigingsklimaat.”
  2. “Capaciteitsrestricties op Schiphol betekenen het einde voor Schiphol als hub-luchthaven en ineenstorting van het netwerk.”
  3. “Luchtvaart levert een grote economische toegevoegde waarde voor Nederland in werkgelegenheid en bijdrage aan het BBP.”
  4. “Vliegbelasting schaadt de sector en levert het milieu niets op.”
  5. “Als de Nederlandse luchtvaart niet kan groeien, doen andere, minder duurzame luchtvaartlanden dat wel.”