Nogmaals: Waarom Lelystad Airport een heel slecht plan is.

Hoe maken we Nederland mooier? Hoe zorgen voor een optimale leefomgeving? Dat vraagt om zorgvuldige afwegingen en feitelijk onderbouwde besluiten. Ten aanzien van de Lelystad Airport zien we de afgelopen jaren een patroon van het steevast verkeerd of niet informeren van publiek, bestuurders en volksvertegenwoordigers. Er wordt als het ware een loopje genomen met de feiten. De positieve effecten van Lelystad Airport worden steevast overdreven, de negatieve effecten gebagatelliseerd of weggecijferd op papier. Met als gevolg: verkeerde aannames en verkeerde besluiten.

SATL heeft de feiten samengebracht, inclusief een tijdslijn.

Feiten Lelystad Airport-april-2024

Besluiten op verkeerde gronden

Eerdere besluiten, over het onder voorwaarden openen van Lelystad Airport, zijn op verkeerde gronden genomen. Tel daarbij op de negatieve effecten van nog een vliegveld in ons kleine volle land, het onoplosbare probleem van laagvliegroutes en het tanende politieke en maatschappelijk draagvlak voor almaar verdere groei van de luchtvaart in Nederland.

In januari 204 heeft de Tweede Kamer met ruime meerderheid de motie aangenomen om Lelystad Airport niet te openen voor groothandelsverkeer. Een verstandig besluit. De luchtvaart is er tenslotte voor Nederland en niet andersom.

Feiten

In de loop der jaren is dossier Lelystad Airport een complex gebeuren geworden. De ‘frames’, toezeggingen, beloftes, meningen en technische aspecten vliegen je om de oren. Maar wat zijn nu de feiten? Hoe heeft het zo mis kunnen gaan? Hoe kan het dat zoveel geld is geinvesteerd in een slecht plan?

We hebben gepoogd de feiten bij elkaar te brengen, inclusief een tijdslijn. Zo krijg je snel en eenvoudig een beeld van de gang van zaken.

Feiten Lelystad Airport-april-2024

Luchtvaart frames

We kunnen een bingo-kaart opstellen van de almaar herhaalde frames van de luchtvaart, bedoeld om politiek en samenleving te overtuigen van het nut van Lelystad Airport.

Lelystad Airport is goed voor de economie!

Feit: De daadwerkelijke economische bijdrage is marginaal. Lelystad Airport zal nooit rendabel worden en brengt grote schade toe aan oa. de recreatiesector en waarde van woningen.

Lees er hier meer over.

Lelystad Airport zal de Schiphol – regio ontlasten!

Feit: Helaas niet waar. Voor Nederland in totaal betekent opening Lelystad Airport juist meer overlast. Slots die vrijkomen op Schiphol zullen worden ingevuld door grotere intercontinentale vliegtuigen.

Lees er hier meer over.

Er is al zoveel geinvesteerd in Lelystad Airport, zonde om het niet te gebruiken!

Klinkt logisch, maar is dat ook zo? Er zal nog honderden miljoenen euro’s geinvesteerd moeten worden om deze luchthaven operabel te krijgen. Deze econonomische valkuil heet de ‘sunc cost fallacy’.

Lees er hier meer over

Lelystad Airport heeft een ‘overloop’ functie en gaat alleen vluchten overnemen van Schiphol! . Zo is het ‘verkocht’ aan de Tweede Kamer. Maar dit is niet uitvoerbaar in verband met Europese concurrentieregels. Deze informatie was bekend bij Schiphol en ministerie van IenW, maar zorgvuldig achtergehouden voor de Tweede Kamer. Dit zou betekenen dat Lelystad Airport autonoom zou kunnen groeien met naar verwachting voornamelijk buitenlandse low-cost cariers (budget maatschappijen).

Als je naar de feiten kijkt, is maar 1 conclusie mogelijk: Lelystad Airport is gewoon een heel slecht plan.

1 augustus 20234 augustus 2023

Verzoek Luchthavenbesluit en natuurvergunning Lelystad Airport controversieel te verklaren

Nu het kabinet demissionair is, is het niet zo dat het niets meer mag doen. In principe wordt er gewoon doorgeregeerd en worden er ook beslissingen genomen. Een uitzondering geldt voor onderwerpen die door de Tweede Kamer controversieel zijn verklaard. Die onderwerpen blijven wachten tot een volgend kabinet aantreedt en hier een beslissing over neemt.

Na de val van het kabinet Rutte III in 2022 bleek, dat voormalig minister Cora van Nieuwenhuizen van IenW nog geprobeerd had over haar graf heen te regeren. Vlak voor de val deed ze nog een poging om het openingsbesluit erdoor te drukken. Door inspanningen van de ChristenUnie en D66 werd de minister toen op het nippertje de voet dwars gezet.

De huidige minister van IenW Mark Harbers is mevrouw Van Nieuwenhuizen niet en hij heeft ook duidelijk verklaard dat hij pas in 2024 een besluit wilde nemen over de opening van Lelystad Airport. Maar onze ervaring met het luchtvaartdossier in het algemeen en dat van Lelystad Airport in het bijzonder heeft ons geleerd dat wij en de Kamer altijd alert moeten blijven. De lobby vanuit de luchtvaartsector is sterk en machtig.

Voor SATL reden om geen onzekerheid te laten ontstaan en om een verzoek te doen om zowel de beslissing over een natuurvergunning voor Lelystad Airport als het vaststellen van een luchthavenbesluit voor Lelystad Airport controversieel te laten verklaren.

Op 24 juli verstuurden we vanuit SATL onderstaande twee brieven naar respectievelijk de leden van de Commissie Landbouw en Voedselkwaliteit (LNV) als de leden van de Commissie Infrastructuur en Waterstaat (IenW)

Brief SATL aan commissie I&W controversieel verklaren (24-7-2023)

Brief SATL aan commissie Lnv controversieel verklaren (24-7-2023)

7 december 202225 januari 2023

Ministerie informeert gemeenten en provincies verkeerd over uitstoot luchtvaart

– 80% van de uitstoot van de luchtvaart wordt niet meegerekend –

Het vliegverkeer draagt voor slechts in kleine mate bij aan het stikstofprobleem, wordt Nederland voorgespiegeld. Maar dat is feitelijk niet zo. Op papier wordt alleen de uitstoot bij starten, landen en taxiën meegenomen. Uitstoot boven de 900 meter wordt niet meegerekend. Sterker nog, het ministerie weigert zelfs in beeld te brengen om hoeveel emissies het überhaupt gaat. Terwijl Europa dit wel van haar lidstaten vraagt. Bijna elk land doet dit (al jaren) op twee na. Nederland is een van de weigeraars, met als gevolg structurele onderrapportage van de uitstoot door de luchtvaart. Ook was het advies van Remkes ondubbelzinnig duidelijk: alle uitstoot van de luchtvaartsector dient meegenomen te worden in de berekeningen, dus ook de uitstoot boven de 900 meter. Immers, alle sectoren dienen bij te dragen aan de oplossing.

80% buiten beschouwing op papier

Het heeft er alle schijn van dat op papier de uitstoot van de luchtvaart in Nederland richting de EU bewust laag wordt gehouden. Dit scheelt maar liefst 80 procent van de uitstoot van de luchtvaart.

Want de uitstoot van de luchtvaart boven de 900 meter wordt door het RIVM wel in kaart gebracht, maar het RIVM brengt deze uitstoot ten onrechte onder bij de ‘bijdrage uit het buitenland’ en die bedraagt in totaal 32 procent van de totale uitstoot.

Foute voorlichting aan gemeente en provincie door IenW

Wat schetst onze verbazing? Op de voorlichtingsbijeenkomst van november 2022 voor regionale politici, krijgt de DG Luchtvaart van het ministerie van IenW de vraag waarom de uitstoot van de luchtvaart boven de 900 meter niet meegerekend wordt. En haar antwoord luidt: ‘Het advies (van Remkes, red) is om het niet mee te tellen, omdat het in de menglaag zit”.

Deze uitspraak is onwaar. En daarmee worden lokale en provinciale politici op dit punt feitelijk onjuist geïnformeerd en zo op het verkeerde been gezet. En dat vinden wij erg kwalijk.

We roepen het ministerie dan ook op om deze uitspraak te rectificeren.

En misschien nog wel belangrijker, om het advies van Remkes en de Europese richtlijnen daadwerkelijk op te volgen en de uitstoot van de luchtvaart boven 900 meter gewoon mee te tellen.

Hoe luidt die foute bewering van het ministerie van IenW precies?

Vraag van iemand uit de zaal: ‘Klopt het dat er boven een bepaalde hoogte niet meer wordt gemeten en dat het dandus ook niet meer mee telt in de plusjes en de minnetjes?

Antwoord hoogste ambtenaar Luchtvaart IenW: ‘Dat is conform het advies van Remkes en een aantal commissies, dat is ehh…. Dan is het advies om dat daar niet meer mee te tellen, omdat het gewoon inderdaad in de menglaag zit…. Dat is een eh discussie die al heel, eh veel breder politiek heeft gespeeld…’

Dit antwoord van deze ambtenaar is dus onjuist. Het is NIET conform het advies. En ook niet conform de Europese richtlijnen.

Advies Remkes ondubbelzinnig duidelijk: Neem alle uitstoot van de luchtvaart mee, inclusief de uitstoot boven de 900 meter.

Hieronder het fragment uit het advies van de commissie Remkes (pagina 2 van Advies Luchtvaartsector)

Geen woord Spaans bij.

Download het hele advies hier.

Lees meer over stikstof uitstoot en Lelystad Airport op onze ‘stikstof’-pagina.

Meer informatie

Eenvandaag legt het helder uit: ‘Is de luchtvaart echt maar een kleine vervuiler?

TU Delft: ’70 procent stikstofdepositie luchtvaart niet meegeteld’

27 november 202227 november 2022

Met nieuwe ‘Projectorganisatie Schiphol’ schendt ministerie IenW Algemene beginselen van goed bestuur

Nieuwe episode ‘Stikstofgate’

Onlangs lanceerde het ministerie van IenW een nieuwe ‘tijdelijke projectorganisatie Schiphol’ met als doel het vinden van een (juridische) list voor het verkrijgen van een natuurvergunning voor de Schiphol Schiphol Group en daarmee ook Lelystad Airport. Deze €60miljoen kostende operatie, bestaande uit mn juristen, blijkt in strijd met de wet en de Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (ABB). SATL roept het ministerie dan ook op om het optuigen van deze projectorganisatie stop te zetten.

Ongeoorloofde staatssteun voor Schiphol twv. € 60 miljoen

Het ministerie van IenW is onlangs gestart met het opzetten van een ‘Tijdelijke Projectorganisatie Schiphol’. Deze €60 miljoen kostende ambtelijke organisatie zal met name bestaan uit beleidsmedewerkers en juristen. De gemiddelde loonsom is berekend op €275.000 per ambtenaar. De opdracht van deze tijdelijke projectorganisatie is het minimaliseren van de juridische risico’s voor de Staat en het vinden van een (juridische) list voor het verkrijgen van een natuurvergunning voor Schiphol en daarmee ook Lelystad Airport.

Schiphol opereert al jaren zonder de vereiste (natuur) vergunning en ook Lelystad Airport heeft er geen. In plaats van haar overheidstaak uit te oefenen en te handhaven, gaat het ministerie op kosten van de belastingbetaler zorgen dat een private onderneming, de NV Schiphol Group, aan een natuurvergunning wordt geholpen. Géen enkel ander bedrijf of particulier krijgt deze mate van ondersteuning door het ministerie.

Belangenverstrengeling ministerie

In ons staatsrecht is de leer van de scheiding der machten een heilig uitgangspunt. Bij goed bestuur dienen bestuurders onpartijdig en integer te zijn. Belangenverstrengeling dient voorkomen te worden en functies en bevoegdheden dienen helder en gescheiden te zijn. En laat dat nou juist niet het geval zijn.

Ambtenaren zullen voor de NV Schiphol Group juridische constructies opzetten om zo een vergunning te verkrijgen. Vergunningen die door de ministerie(s) gecontroleerd en gehandhaafd moeten worden. Immers, het ministerie van IenW maakt het mobiliteits- en luchtvaartbeleid en is opdrachtgever en financier van de projectorganisatie. Het ministerie van IenW is zowel (mede-)aanvrager van vergunningen als ook handhaver. Met name dat laatste is dubieus, zeker nu uit de praktijk blijkt dat van enige handhaving geen sprake is. Van objectief onafhankelijk beleid waarin alle belangen worden afgewogen en rechtvaardige handhaving kan zo geen sprake meer zijn.

Schiphol first: partijdigheid en willekeur

Met de start van de projectorganisatie, gaan ambtenaren specifiek de belangen behartigen voor de NV Schiphol Group. De tijdelijke projectorganisatie zal onvermijdelijk in nauwe samenwerking met de Schiphol Group optrekken.

Schiphol Group concurreert als het gaat om stikstof en andere uitstoot met andere organisaties in Nederland en daarbuiten. Die organisaties worden geacht hun eigen vergunningen te organiseren. Het is algemeen bekend dat in Nederland een ‘strijd woedt om stikstofrechten’. Het stikstofdossier is intussen een zeer beladen dossier geworden, vooral vanwege de consequenties voor de landbouw en woningbouw. Het bevoordelen van de NV Schiphol Group en daarmee luchtvaartbedrijven zoals KLM is eenzijdig en partijdig en geeft de willekeur aan van het handelen van het ministerie van IenW. Dit is onder meer ‘détournement de pouvoir’, een directe schending van de Algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

Vacature: ‘Ambtenaar Stikstof Schiphol’

In oktober plaatste het ministerie van IenW een van de eerste vacatures voor de invulling van de tijdelijke projectorganisatie: De vacature ‘Beleidsmedewerker Stikstof Schiphol’. De ‘…focus ligt bij het team stikstof …’ en ‘… de primire opdracht is ervoor te zorgen dat de Europese procedures goed doorlopen worden…’ .

Deze vacature laat zien dat deze werkzaamheden niet thuishoren binnen een door belastinggeld gefinancierd ministerie, maar door de NV zelf uitgevoerd dienen te worden. We zijn benieuwd welke jurist solliciteert naar een functie, die in basis niet voldoet aan de Algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

Oproep: Ministerie, stop deze ongeoorloofde praktijken

Waarom minister Harbers kiest voor deze werkwijze blijft een grote vraag. SATL roept het ministerie van IenW op om deze praktijken per direct te stoppen en zich te onthouden van het organiseren van deze projectorganisatie, het ongeoorloofd inzetten van belastinggeld èn het bevoordelen van de NV Schiphol Group.

SATL heeft een beroep gedaan op de Wet open overheid en het ministerie van IenW verzocht om volledige openheid te geven over de tijdelijke projectorganisatie. De Wet open overheid heeft als doel om overheden transparanter te maken.

Meer over de beginselen van behoorlijk bestuur

Openbaar Bestuur

Meer?

Lees het artikel van Schipholwatch ‘Paniek bij I&W: 60 mln voor juridisch crisisteam Schiphol’
Lees het boek ‘Schiphol Regeert’ (hier te downloaden of te bestellen) met een reconstructie die pijnlijk blootlegt hoe Schiphol en ministerie van IenW de politiek al vele jaren om de tuin leiden.
Lees ook het boek van Ties Joosten ‘De Blauwe Fabel’ over hoe en waarom de overheid altijd klaar staat om KLM met een grote zak geld te redden.
Hier vind je Rijksinformatie over de ‘projectorganisatie Schiphol’
Hier vind je de vacature ‘Beleidsmedewerker Stikstof Schiphol’

2 november 20223 november 2022

Achter de schermen zoekt het ministerie nog steeds naar geitenpaadjes

Uit documenten die door 1 Vandaag zijn opgevraagd, blijkt dat ambtenaren van het ministerie van IenW in mei van dit jaar nog naarstig op zoek waren naar constructies om Lelystad Airport geopend te krijgen. Dat was kort voordat naar buiten kwam dat het besluit over een eventuele opening werd doorgeschoven naar 2024. Niets wijst er echter op dat daarmee meteen de besproken scenario’s van tafel zijn gehaald en het zoeken naar listige oplossingen is gestaakt. Al met al geven de openbaar gemaakte stukken opnieuw een inkijkje in de denk- en leefwereld binnen IenW.

Grote sta-in-de-weg voor Lelystad Airport (LA) is dat de luchthaven niet over de vereiste natuurvergunning beschikt, sowieso niet en helemaal niet voor de beoogde 45.000 vliegtuigbewegingen. Bottleneck is de enorme stikstofuitstoot die daarmee gepaard gaat. SATL-experts hebben berekend dat de luchthaven, mocht hij onverhoopt opengaan, met stip op plaats 20 van de top-100 van megavervuilers belandt. Ze hebben tevens becijferd dat van de hoeveelheid stikstof die LA zou gaan produceren jaarlijks (!) 70.000 woningen kunnen worden gebouwd.

Pogingen van het luchthavenbedrijf om via omweggetjes, blufpoker richting het ministerie van Landbouw Natuurbeheer en Voedselkwaliteit en dat van Natuur en Stikstof en juridische procedures alsnog een vergunning te forceren, mislukten hopeloos. Voor ambtenaren van IenW reden om in adviezen aan hun minister terug te vallen op de beproefde salamitactiek: lukt het niet om in één keer de hele worst te slijten, dan maar plakje voor plakje – in de hoop dat de tegenstanders het spel niet doorzien, het vechten moe worden et cetera. Voor de louter op groei beluste Schiphol Groep is deze aanpak usance.

Uit de gewobde stukken blijkt in de eerste plaats dat de opstellers van het IenW-advies er geen bezwaar tegen hebben als Lelystad Airport een natuurvergunning voor slechts 10.000 van de 45.000 vliegtuigbewegingen gaat aanvragen. Ze merken alleen op dat deze aanpak nieuwe, tijdrovende DOC 29 berekeningen nodig maakt. Die waarschuwing geldt, zo lezen we, ook voor een alternatieve aanpak, maar wat die behelst mogen we niet weten: de omschrijving hebben ze zorgvuldig weggelakt.

Geen woord evenwel over de Europese richtlijn die bepaalt dat alleen voor complete projecten vergunningen mogen worden aangevraagd en niet voor onderdelen of tussenfasen. De kans dat de EC deze malicieuze salami-aanpak accepteert is derhalve heel gering. En als ze het ze in Brussel mocht ontgaan, dan zullen SATL en andere partijen niet schromen het daar aan te kaarten of voor de Nederlands rechter aan te vechten.

In het boek Schiphol regeert waarschuwt SATL dat de ervaringen met de Schiphol Groep leren de kans groot is dat, als dit aantal is bereikt, het gezeur om meer gaat beginnen, omdat 45.000 vtb niet of nauwelijks tot rendabele exploitatie zullen leiden en groei sowieso altijd het doel van de Schiphol Groep is. Dit is relevant, omdat het luchthavenbedrijf in 2014 in zijn officiële businesscase voor LA zelf heeft voorgerekend dat het vliegveld met 25.000 vtb hoe dan ook verliesgevend zal zijn.

Verder is het heel bijzonder om te zien hoe het ministerie een truc wilde uithalen met de onwerkzame VVR (verkeersverdelingsregel). Door tegelijkertijd aan te kondigen dat Schiphol (tijdelijk!) wat zal krimpen dacht het ministerie dat bij het simultaan openen van Lelystad Airport een goede verkeersverdelingsregel niet meer nodig was.

Hier wordt geitenpaadje 666 getekend, een pad dat illustratief is voor het denken en handelen van de kongsi van IenW-ambtenaren en de Schiphol groep.

Download hier de pdf van de opgevraagde communicatie

17 oktober 202217 november 2022

Ministerie I&W blijft onverdroten koersen op opening nieuwe piekbelaster: Lelystad Airport

Recentelijk is gebleken dat het ministerie van IenW onverdroten doorgaat met het uitwerken van plannen om Lelystad Airport te openen. Het ministerie is samen met Schiphol zelfs bezig een nieuwe reden voor opening te creeren, nu functie van ‘overloopluchthaven’ is komen te vervallen. Dit is een opmerkelijke stap, gezien het belang dat Nederland heeft om de stikstofproblematiek op te lossen.

Met een door Schiphol berekende uitstoot van 524.000 kg NO_{x ,}zou Lelystad Airport in de top 20 van de grootste vervuilers komen. Intussen is aangetoond dat de daadwerkelijke uitstoot vele malen hoger zal liggen, dan de door Schiphol zelf berekende cijfers.

Brandbrief

De Samenwerkende Actiegroepen Tegen Laagvliegen (SATL) hebben een brandbrief gestuurd naar de ministers C. Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) en P. Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). Een kopie van de brief is gestuurd naar minister M. Harbers (Infrastructuur en Waterstaat), de leden van de Tweede Kamer, provincie en gemeenten.

Brief aan minister – P. Adema (LNV)

Brief aan minister C. van der Wal (Stikstof)

Verkeerde intenties

Het doorzetten van de voorbereidingen om Lelystad irport te openen gebeurt niet met de intentie een gepaste bijdrage te leveren aan het oplossen van de (stikstof)emissie- en klimaatcrises – Integendeel. Uit de stukken blijkt dat IenW wil proberen om milieuwinst als gevolg van krimp bij Schiphol één-op-één te verbinden aan de opening van LA.

Ofwel, Schiphol werkt, in nauwe samenwerking met het ministerie van I&W, aan een manier om de uitstoot vooral niet te hoeven verminderen.

Gevolgen voor boeren en bouwen

In de brief vraagt SATL aandacht voor onder meer de volgende punten.

Met een uitstoot van 524.000 kg NO_x(d.i. een berekening van de luchthaven zelf) zal LA op plaats 20 van de Top 100 lijst van piekuitstoters van het ministerie van N&S belanden. Met stip, want deze cijfers zijn onvolledig, zoals SATL eerder heeft aangetoond en inmiddels ook van overheidswege is erkend.

IenW claimt emissiewinst als Schiphol naar 440.000 vliegtuigbewegingen (vtb) krimpt, maar koppelt er wel de voorwaarde aan dat LA opengaat voor uiteindelijk 45.000, vanuit Schiphol ‘weggekrompen’ vakantievluchten. Hier is m.a.w. geen sprake van krimp en emissiewinst.

Uitstoot van 524.000 kg NO_xstaat jaarlijks (!) de bouw van ca. 70.000 woningen in de weg.

Het ministerie van IenW en de Schiphol Groep willen met een aanvraag van een natuurvergunning voor een eerste tranche van slechts 10.000 vtb deze en andere hen onwelgevallige uitkomsten maskeren of omzeilen. Een dergelijke salami-aanpak is in strijd is met Europese regelgeving.

Salderen van stikstofruimte zal de toch al wankele businesscase van LA verder onder druk zetten en bovendien de salderingsmogelijkheden van boeren beperken.

Door ligging en (laagvlieg)routes vormt LA een extra bedreiging voor nu al overbelaste N2000 gebieden op met name de Veluwe, in Salland en Weerribben/Wieden. Boeren dwingen hun bedrijf te sluiten en tegelijkertijd een piekuitstoter als LA toestaan zijn deuren te openen en laag over en nabij N2000 gebieden te gaan vliegen zal de vertrouwenscrisis in Oost- en Noord-Nederland bepaald niet verkleinen. De in december 2019 unaniem aangenomen motie van de gemeenteraad van Oldebroek zegt genoeg: ‘Het is onbegrijpelijk en onaanvaardbaar dat de stikstofproblematiek alleen maar op de boeren wordt betrokken en niet ook op de luchtvaart en de industrie.’

Saillant: onderzoek gestart naar stikstoffraude

Onlangs besloot het OM een strafrechterlijk onderzoek te starten naar stikstoffraude door ambtenaren van het ministerie van IenW en medewerkers/directie van Schiphol. Lees er hier meer over.

Meer over hoe Schiphol de lakens uitdeelt in Nederland?

SATL schreef hier een boek over: ‘Schiphol regeert‘.

Of kijk naar de afgelevering van ‘Pak de Macht’ over de macht van Schiphol.

Documenten

Download hier de documenten:

Brief aan minister – P. Adema (LNV)

Brief aan minister C. van der Wal (Stikstof)

4 september 202220 september 2022

Stikstofgate continues. Raad van State: Ministerie moet gegevens openbaar maken en dwangsom betalen

lelystad airport stikstof raad van state

Rechter oordeelt: Ministerie moet dwangsom betalen en stikstofberekeningen Lelystad Airport leveren

Onlangs oordeelde de bestuursrechter van de Raad van State in een tussenuitspraak dat het ministerie van LNV de invoergegevens van de stikstofberekeningen voor Lelystad Airport moeten leveren. Deze zaak loopt sinds januari 2020. Het ministerie heeft tot dusver geweigerd de gegevens openbaar te maken en moet daarom een dwangsom betalen.

De rechter heeft zich uitgesproken in een zaak die door stichting HoogOverijssel was aangespannen in het kader van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). In januari 2020 waren documenten opgevraagd over de stikstofberekeningen van Lelystad Airport, die zijn tot op heden niet door het ministerie geleverd. De hoogste bestuursrechter geeft de minister van LNV nu acht weken de tijd om de fouten te herstellen. Bovendien moet de minister de stichting een dwangsom betalen van 1.400 euro voor het overschrijden van de beslissingstermijn.

Waarom zijn de berekeningen van belang?

De voor Lelystad Airport benodigde stikstofruimte gaat af van de landelijke totale hoeveelheid (de ontwikkelruimte). En die boekhouding moet uiteraard transparant zijn en kloppen. Zodat helder is welke keuzes tav verleende en nog te verlenen natuurvergunningen door de politiek gemaakt worden. En dat gecontroleerd kan worden of de verschillende belangen (sluiten landbouwbedrijven, woningbouw, etcetera) goed worden afgewogen.

Manipulatie stikstofberekeningen en aangifte

Eerder bleek al dat de stikstofberekeningen voor Lelystad Airport zijn gemanipuleerd. Door onder andere de invoergegevens aan te passen, te rekenen met onrealistische waarden en een dubbele stikstofboekhouding te voeren. Er is in deze kwestie zelfs aangifte gedaan tegen ambtenaren en het management van Schiphol vanwege oa. valsheid in geschrifte, en verduistering van bewijs. Het OM is hier inmiddels een onderzoek naar gestart.

Liever dwangsom dan openheid?

Kenmerkend voor het proces is dat zowel het ministerie van LNV als het ministerie van I&W keer op keer niet voldoen aan de juridische termijnen voor besluitvorming. De ministeries lijken te kiezen voor de betaling van de dwangsom in plaats van het geven van de gevraagde openheid over de stikstofberekeningen. Ook eerder in een soortgelijke procedure weigerde het ministerie van I&W tijdig openheid te geven en dient een dwangsom van 15.000 euro te betalen aan de stichting HoogOverijssel.

Openbaarheid stikstofberekeningen: het proces

Sinds 2019 doet SATL vele verzoeken aan diverse ambtenaren bij het ministerie van I&W met de vraag om helderheid over de stikstofberekeningen Lelystad Airport. Die berekeningen leidden vervolgens tot een zo lage stikstof-depositie dat het ministerie concludeerde dat er voor het vliegveld geen natuurvergunning hoefde te worden aangevraagd, maar dat volstaan kon worden met een zgn PAS-melding (lees er hier meer over).
Op 5 januari 2020 dient stichting HoogOverijssel een WOB-verzoek in. Het gaat om openheid over de bestanden die aan de basis liggen van de stikstofberekeningen voor Lelystad Airport.
Het ministerie van LNV levert niet de gevraagde documenten, terwijl dit volgens de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) wel had gemoeten. Ook het bezwaarschrift tegen dit besluit leverde niet de juiste documenten op.
Na bezwaar en afwijzing is er beroep ingesteld bij de rechtbank Zwolle. Op 18 juni 2021 doet de rechter uitspraak en stelt HoogOverijssel in het gelijk: Stikstofberekeningen Lelystad Airport moeten openbaar en wel vóór 7 oktober 2021.
Op 6 oktober 2021 wordt door het ministerie van LNV wel een verzameling bestanden gestuurd, maar niet de gevraagde berekeningen. En dat kan geen ongelukje zijn. Lees er hier meer over.
Stichting HoogOverijssel stapt naar de Raad van State en deze oordeelt in januari 2022 dat de door HoogOverijssel gevraagde documenten geleverd moeten worden. Men achtte een dwangsom niet nodig aangezien de Staat verwacht wordt dat men zich aan de wet en gerechtelijke uitspraken houdt. Helaas zonder resultaat. Daarom voelt de stichting zich genoodzaakt nu wel om een dwangsom te vragen.

Roept veel vragen op

Deze gang van zaken roept veel vragen op:

Waarom wil Lelystad Airport – geholpen door ambtenaren van ministeries – koste wat het kost een natuurvergunningaanvraag ontlopen?
Waarom doen ambtenaren van ministeries er alles aan om openheid over stikstofberekeningen te voorkomen? En negeren daarbij wet- en regelgeving en zelfs gerechtelijke vonnissen. Wat valt er te verbergen?
Waarom wordt – in een stikstof crisis – door ambtenaren van ministeries prioriteit gegeven aan een nieuwe luchthaven, ten koste van het bouwen van woningen en boeren?

Meer hierover

De Stentor: ‘Tegenstanders groei Lelystad Airport krijgen meer stikstofcijfers van de minister’

RTV Oost: ‘HoogOverijssel krijgt niet de gevraagde informatie over uitbreiding Lelystad Airport’

Omroep Flevoland: ‘Minister moet meer cijfers aan tegenstanders vliegveld geven’

7 juli 202231 oktober 2022

OM start strafrechtelijk onderzoek nav aangifte SATL

Het openbaar ministerie start een strafrechtelijk onderzoek naar aanleiding van de aangifte die namens SATL is gedaan op 23 juni 2020. – De aangifte betreft het vermoeden van misdrijven rondom de stikstofberekeningen van Lelystad Airport: valsheid in geschrifte, beïnvloeding van verklaring, misbruik van gezag èn verduistering van bewijsstukken.

Bij de aangifte zijn zowel topambtenaren van het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat, adviesbureaus en de directie van Schiphol betrokken. De aangifte betreft de stikstofberekeningen in de milieueffectrapportage van Lelystad Airport en PAS-meldingen. Het Openbaar Ministerie gaat de zaak onderzoeken.

Lees hier het artikel over de aangifte wat we destijds publiceerden.

Het is nu 2 jaar na het moment van de aangifte en wij zijn tevreden met deze terechte stap, die in onze ogen niet kon uitblijven. In de afgelopen twee jaar is er heel veel gebeurd in het “stikstof-dossier”.
Steeds weer kwamen er via WOB-verzoeken en uit zeer diepe lades stukken boven water die onze vermoedens bevestigden. De cijfers zijn bewust naar beden gerekend opdat Lelystad Airport geen natuurvergunning hoefde aan te vragen.

Dr. ir. Leon Adegeest kwam ruim twee jaar geleden toen hij de ‘fouten’ in de stikstofberekeningen analyseerde tot de conclusie: “Dit kàn gewoon geen vergissing zijn!”

SATL heeft vooraf de bevindingen persoonlijk voorgelegd aan de betreffende ambtenaren, de directeur van Schiphol en de betrokken adviesbureaus, met de vraag om een reactie. Allen weigerden een gesprek en inhoudelijk commentaar. Deze werkwijze heeft ons zeer verwonderd. Logischer was geweest als het ministerie intern onderzoek had laten doen en de zaken had rechtgezet.

Zie ook:

Volkskrant (7 juli 2022) Strafrechtelijk onderzoek naar mogelijke fraude met stikstofberekeningen Lelystad Airport

NRC (7 juli 2022): OM begint onderzoek naar opstellers stikstofberekeningen Lelystad Airport

Omroep Flevoland (7 juli 2022): Strafrechtelijk onderzoek naar mogelijk gesjoemel stikstofcijfers Lelystad Airport

NOS (7 juli 2022): OM onderzoekt mogelijk gesjoemel bij berekening stikstofuitstoot Lelystad Airport

1 juni 20222 juni 2022

Werkwijze Schiphol getuigt van gebrek aan integriteit

Lelystad Airport heeft minister van der Wal van Natuur en Stikstof, in een brief laten weten zich niet neer te leggen bij de afwijzing van de stikstofverguinning en gedreigd met juridische stappen. De directeur van Lelystad Airport eist in de brief ‘recht op legalisatie’ .

Stikstofgate

Een wel heel bijzondere wending in ‘stikstofgate’ en puinhoopdossier Lelystad Airport.

Een natuurvergunning voor Lelystad Airport (en Schiphol en andere luchthavens) ontbreekt. Vorig jaar is aangetoond dat de betreffende stikstofberekeningen, nodig voor deze natuurvergunning, zijn gemanipuleerd door Schiphol, eigenaar van Lelystad Airport. Er is zelfs aangifte gedaan van fraude, verduistering van bewijs en valsheid in geschrifte tegen Schiphol en enkele hoge ambtenaren van het ministerie van I&W.

Die zelfde Lelystad Airport, sommeert de minister van N&S nu om Lelystad Airport toch te legaliseren. Anders gaat het staatsbedrijf Schiphol/Lelystad Airport de overheid aanklagen.

Gebrek aan integriteit

SATL vindt het getuigen van ongekende arrogante en gebrek aan integriteit: Enerzijds onjuiste en gemanipuleerde stikstofberekeningen opleveren, er loopt een aangifte vanwege fraude en valsheid in geschrifte tegen de schrijvers van deze brief. En anderzijds dreigen met een rechtzaak tegen de minister als er geen vergunning komt.

SATL heeft grote moeite met de werkwijze van Lelystad Airport. Waarom houdt dit staatsbedrijf zich – net als burgers, ondernemers, boeren en bouwers – niet aan de geldende wet- en regelgeving rondom natuurvergunningen? Waarom worden stikstofberekeningen gemanipuleerd en wordt fraude gepleegd? Waarom dreigt een staatsbedrijf een minister aan te klagen als men op voorhand weet dat dit zinloos is?

Van een organisatie als Schiphol/Leystad Airport, dat zegt duurzaamheid na te streven, mag je toch een integere werkwijze verwachten? Deze manier van doen is verspilde moeite en energie voor velen. En een kostbare stap voor de belastingbetaler.

Lees er hier meer over

EenVandaag: ‘Lelystad Airport dreigt met rechtszaak over stikstofvergunning vanwege besluit minister’

RTV Oost: ‘Lelystad Airport dreigt minister met rechtszaak over stikstofvergunning’

Meer over de aangifte: Aangifte wegens valsheid in geschrifte, misbruik van gezag en verduistering van bewijs rondom stikstofberekeningen Lelystad Airport

7 maart 20229 maart 2022

SATL in het gelijk: minister keurt stikstofberekeningen Lelystad Airport af

Dr. ir. Leon Adegeest (voorzitter SATL): Ik ben opgelucht dat de illegale PAS-melding van tafel is en dat de nieuwe minister van Natuur & Stikstof haar werk zorgvuldig lijkt te doen. SATL heeft al in 2019 aangetoond hoeveel er gerommeld is met deze PAS-melding, en dat de stikstofdepositie alleen door allerlei truccerijen onder de drempelwaarde bleef.

Dank

Dank aan Leon Adegeest voor je inzet, je eindeloze geduld waarmee je deze ingewikkelde materie steeds opnieuw hebt uitgelegd en onder de aandacht hebt gebracht.

Dank ook aan Jan Salden en alle andere journalisten die zich ook vastbeten in de feiten met een niet aflatende zucht naar waarheidsvinding.

En dank aan ambtenaren, beleidsmakers en politici die hechten aan een juiste gang van zaken en die Schiphol en en het Ministerie van I&W niet met gesjoemel weg laten komen. In het bijzonder dank aan Partij voor de Dieren, Groen Links, ChristenUnie, D66 en SP.

Dank aan alle medeburgers, voor de niet aflatende morele en financiele steun. Dat laat maar weer eens zien hoe sterk we kunnen zijn als we samenwerken.