Brandbrief aan demissionair minister Tieman: opening juridisch onmogelijk

SATL heeft op 2 december 2025 een brandbrief gestuurd aan demissionair minister Tieman (BBB) van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Dit naar aanleiding van geruchten dat de minister op verzoek van Schiphol Group nog voor het aantreden van de nieuwe regering een beslissing wil nemen over Lelystad Airport.

Opening = juridisch onmogelijk

In deze brief wordt de demissionair minister gewezen op de juridisch onmogelijkheid om Lelystad Airport te openen voor groothandelsverkeer (vakantievluchten).

Er ontbreekt een juridisch houdbare natuurvergunning, net als een Milieu Effect Rapportage (MER) en een actuele Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA).

Salami tactiek

Het is onrechtmatig om een vergunningstraject in te gaan voor 10.000 vluchten, terwijl achter de schermen door het ministerie in nauwe samenwerking met de Schiphol Groep, wordt gewerkt aan 45.000 vluchten. Door nu maar voor een klein deel een vergunningsaanvraag te doen, maakt men gebruik van een salamitactiek en dit is onrechtmatig en tegen de richtlijnen van de overheid in, zoals valt te lezen in: Handreiking Dienstenrichtlijn en ruimtelijke ordening 2019

Valkuilen bekend bij ambtenaren en minister

De juridische valkuilen zijn bekend bij de ambtenaren van het ministerie, zo blijkt uit de adviezen hierover aan de minister.

Deze punten en gelet op recente uitspraken van de Raad van State inzake Schiphol, PAS, saldering en natuurvergunningen, maken dat elke vorm van openstelling — zelfs beperkt — niet binnen de geldende wetgeving kan plaatsvinden en onvermijdelijk zal leiden tot langdurige, kansarme procedures.

Zeg niet dat we niet gewaarschuwd hebben.

Minister kan geen beslissing nemen

Meermaals heeft de minister aangegeven nog in 2025 een beslissing te willen nemen over Lelystad Airport. Mocht de minister doof blijken voor alle valkuilen en toch een beslissing willen nemen om Lelystad Airport te openen, dan kan hij dat eenvoudigweg niet.

De minister is ten eerste demissionair, een nieuwe regering is komende en dan is dit soort besluiten uit den boze. Mocht de minister dit gegeven naast zich neerleggen, dan kan hij alleen een richtinggevend besluit tot opening nemen, ook wel een zogenoemd ‘non-besluit’, bedoeld om de beeldvorming te beïnvloeden.

Het enige besluit dat de minister nu kan nemen, is dat Lelystad Airport niet opengaat voor groot handelsverkeer. Alle andere besluiten zouden non-besluiten zijn en getuigen van onbehoorlijk bestuur.

Zie ook

Lelystad Airport kan niet open. Dit is waarom.

Geen enkele logica en legitimiteit om Lelystad Airport te openen voor vakantievluchten

Lelystad Airport is als een dood paard: zinloos om eraan te blijven trekken

Misleiding door Schiphol Group: ‘Problemen Lelystad Airport zijn opgelost’. Tegendeel is waar.

30 november 202530 november 2025

Direct omwonenden: ‘Onze zorgen over Lelystad Airport worden genegeerd’

Direct omwonenden van Lelystad Airport reageren teleurgesteld op de recente uitlatingen van staatssecretaris Gijs Tuinman (BBB) over de toekomst van het vliegveld. Zij vinden dat hun zorgen over mogelijke extra geluidsoverlast en de impact van militaire activiteiten onvoldoende worden meegenomen. Dit laat De Club Direct Omwonenden (CDO) weten in een brief aan de Tweede Kamer en provincie Flevoland.

De onrust is de afgelopen weken toegenomen nu Lelystad is gekozen als locatie voor de stationering van F-35-straaljagers. Minister Tieman van IenW (BBB) is nog steeds voorstander van de koppeling met vakantievluchten. Veel bewoners vrezen dat vooral een koppeling grote gevolgen zal hebben voor hun leefomgeving. CDO stelt dat

Volgens de omwonenden blijft er vanuit Den Haag vooral sprake van mooie woorden, zonder dat hun bezwaren daadwerkelijk worden meegenomen in besluitvorming. Zij roepen het kabinet op om eerst duidelijkheid te geven over de plannen en serieus naar alternatieven te kijken.

‘Koppelverkoop’

De Club heeft al eerder nadrukkelijk afstand genomen van het standpunt van de provincie en de gemeente Lelystad, die vakantievluchten als voorwaarde stellen voor de komst van F-35’s: ‘koppelverkoop’.

In een eerdere brief stelden zij: ‘… Dat we ruimte voor Defensie nodig hebben, begrijpen wij als omwonenden ook en de komst van de F35 is indien er met
Defensie goede afspraken kunnen worden gemaakt, voor omwonenden aanvaardbaar. Ook wij verstaan de huidige tijdsgeest. Maar goedkope vluchten naar de zon hebben wat ons betreft, gezien de daarmee samenhangende overlast echt geen prioriteit….’

Meer hierover

Omroep Flevoland: ”Direct omwonenden vliegveld: ‘Staatssecretaris neemt ons niet serieus”

Stichting CDO

26 november 202526 november 2025

Experts fileren plan herindeling luchtruim: ‘Plan voor Lelystad Airport compleet onduidelijk’

Een onafhankelijke adviescommissie, die op verzoek van de Tweede Kamer onderzoek heeft gedaan naar de nut en noodzaak van de nieuwe indeling van het luchtruim, heeft haar advies uitgebracht. De adviescommissie haalt hierin hard uit naar de plannen. Volgens de experts is het onduidelijk of de beloofde winst – minder geluid en schonere lucht – daadwerkelijk wordt behaald. Sterker nog: de totale geluidsbelasting zal waarschijnlijk niet afnemen. De boodschap van de commissie is helder: het kabinet kan zijn beloften niet hardmaken en moet de plannen grondig heroverwegen.

Zeer kritisch

De Adviescommissie uitvoering Programma Luchtruimherziening is een onafhankelijke groep experts, die op verzoek van de Tweede Kamer advies geeft over de herindeling van het luchtruim. De commissie, onder voorzitterschap van oud-gedeputeerde Jan Jacob van Dijk en met onder meer luchtvaartdeskundige Joris Melkert (TU Delft), beoordeelt of de plannen haalbaar zijn en voldoende rekening houden met omwonenden. Ook een afgevaardigde van SATL heeft zijn inhoudelijke bijdrage geleverd.

Het rapport is vooral kritisch over Lelystad Airport. De commissie stelt dat het compleet onduidelijk is hoe deze luchthaven – bedoeld voor F-35-oefenvluchten én vakantievluchten – veilig en zonder extra hinder kan worden opgenomen in het vernieuwde luchtruim.

Geen oplossing laagvliegroutes

De huidige laagvliegroutes, waar veel zorgen over bestaan, zouden in de toekomst verdwijnen, zo is omwonenden en de Tweede Kamer altijd voorgehouden in de groeiplannen van het vliegveld. Voormalig minister Nieuwenhuizen beloofde in 2019: ‘Ze vliegen straks zo hoog dat je het niet meer hoort‘. Met de herziening van het luchtruim, zouden alle problemen van de laagvliegroutes worden opgelost. Demissionair minister Tieman (BBB) staat ook op dit standpunt.

De experts van SATL hebben keer op keer benadrukt dat er veel loze beloften zijn, maar dat er nog steeds geen haalbare oplossing is voor de schadelijke laagvliegroutes.

Laat je niet misleiden: Laagvliegroutes zijn niet opgelost.

Geen oplossing: vliegtuigen blijven tóch laag over komen.

En de commissie bevestigt dit. In het advies wordt gesteld dat het nog volstrekt onduidelijk is hoe de vliegroutes veilig in het luchtruim kunnen worden ingepast en of dit kan zonder extra hinder voor omwonenden. Nieuwe vliegroutes zijn nog niet uitgewerkt en de impact op de omgeving is onbekend.

Daarnaast waarschuwen de experts dat als gevolg van de plannen elders juist hinder kan toenemen. Door uitbreiding van militair oefengebied in het noorden verplaatst een drukke naderingsroute voor Schiphol naar het zuiden, waardoor regio’s als Harderwijk, Zeewolde en delen van Oost-Nederland mogelijk meer vliegtuigen over zich heen krijgen.

Dringend advies:

De commissie geeft een duidelijk en dringend advies aan minister Tieman van Infrastructuur en Waterstaat (BBB) en de staatssecretaris Tuinman van Defensie (BBB): maak een pas op de plaats! Ze raadt aan geen definitieve besluiten te nemen over de herindeling van het luchtruim zolang de gevolgen voor de leefomgeving nog zo onduidelijk zijn. Negeert het kabinet dit advies, dan loopt het risico op juridische procedures en vertragingen.

Kortom: eerst het huiswerk goed doen en aantonen dat burgers er niet op achteruitgaan.

Meer weten?

Het complete rapport is hier te vinden.

Rapport Adviescommissie uitvoering Programma Luchtruimherziening.

De Stentor: ‘Harde kritiek op nieuwe indeling luchtruim, ‘compleet onduidelijk’ hoe Lelystad Airport daar in past’

Omroep Flevoland: ‘Adviescommissie kritisch over uitbreiding Lelystad Airport’

RTL Nieuws: ‘Nieuwe indeling luchtruim levert geen milieuwinst op’

Eerdere items over de luchtruimherziening en laagvliegroutes

14 november 202526 november 2025

SATL stuurt dringende oproep aan informateur Buma

SATL heeft informateur Buma een brief gestuurd met de dringende oproep om aandacht te geven aan de diverse argumenten om Lelystad Airport niet open te stellen voor groothandelsverkeer. SATL uit namens alle aangesloten groepen haar ongerustheid over de gevolgen van plannen van Schiphol Group in nauwe samenwerking met de minister van Infrastructuur en Waterstaat om over lange afstanden te gaan laagvliegen boven grote delen van Nederland.

Schadelijk

SATL is niet op voorhand gekant tegen burgerluchtvaart als zodanig, maar wel alert en kritisch over nodeloos veel en schadelijk vliegen. Het is er door ervaring en onderzoek van overtuigd geraakt dat opening voor de burgerluchtvaart onherroepelijk hiertoe zal leiden. Daarin voelt SATL zich
gesterkt door diverse uitspraken van de Tweede Kamer over onder meer de onwenselijkheid van autonome groei alsook door de verschillende moties om het vliegveld dicht te houden voor vakantieverkeer.

Twijfelachtige gronden

Desondanks zijn er allerlei signalen dat bewindslieden van het demissionaire rompkabinet-Schoof nog voor het einde van dit jaar een voldongen feit willen creëren door op twijfelachtige gronden de opening te forceren. Het is uiteraard aan u en de onderhandelende partijen om de consequenties van zo’n geforceerd besluit op zijn merites te beoordelen. SATL is evenwel van mening dat het politiek, bestuurlijk en maatschappelijk niet door de beugel kan.

Dit is middels een schrijven ook al aan de vaste Kamercommissies kenbaar gemaakt.

17 oktober 202521 november 2025

Noord-Veluwse gemeenten waarschuwen minister voor onacceptabele gevolgen luchtruimherziening

Zeven Noord-Veluwse gemeenten hebben een gezamenlijke brief gestuurd aan minister Tieman (Infrastructuur en Waterstaat) over het Schetsontwerp Luchtruimherziening.

In de brief uiten zij zorgen over de gevolgen van nieuwe vliegroutes voor natuur, leefomgeving en recreatie op de Veluwe, met name rond de mogelijke opening van Lelystad Airport en het verleggen van navigatiepunt ARTIP.

Ook wijzen zij op de cumulatieve effecten in combinatie met defensieactiviteiten in het gebied.

De gemeenten roepen de minister op om hun zorgen mee te nemen in de verdere besluitvorming.

Lees de brief hier: Reflectie Schetsontwerp Luchtruimherziening Noord-Veluwse gemeenten

22 september 202523 september 2025

SATL roept Tweede Kamer op te waken voor onbehoorlijk bestuur

Motie om opening vakantievliegveld Lelystad Airport te verbinden aan de stationering van F-35’s is bestuurlijk onbehoorlijk. Parlement wordt opgeroepen toe te zien op een correcte gang van zaken.

Het kabinet lijkt op eigen houtje stappen te zetten om de opening van Lelystad Airport te forceren. Dinsdag 23 september 2025 stemt de Tweede Kamer over een motie die pleit voor koppeling van defensie activiteiten en vakantievluchten, ingediend door de VVD.

Onbehoorlijk bestuur

Het proces dat de minister van Infrastructuur en Waterstaat lijkt te willen doorlopen om te komen tot opening van Lelystad Airport en het proces dat de staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur lijkt te willen doorlopen om Lelystad Airport een natuurvergunning te verlenen, getuigen van grote bestuurlijke onzorgvuldigheid, geen respect voor de Tweede Kamer en raken aan behoorlijk bestuur en een betrouwbare overheid.

Het kabinet lijkt haar dubbel-demissionaire status te vergeten. Vanwege alle onzorgvuldigheden dreigen opnieuw juridische blunders.

Voorzitter van SATL dr. ir. Leon Adegeest: ‘Het is oneigenlijke politieke handel in dossiers zonder inhoudelijke samenhang. Met alle risico’s van dien. De regering dient behoorlijk te besturen en het parlement dient hierop toe te zien’

Brandbrief aan parlement

Lees hier de brandbrief die SATL hierover stuurde aan het parlement.

Brandbrief aan volksvertegenwoordigers

Nog even: Laagvliegen niet opgelost

We blijven het zeggen. Ondanks beloftes en de schijn die wordt gewekt dat laagvliegen is opgelost, is er geen enkele oplossing voor de laagvliegroutes. Een ieder die beweert dat de schadelijke laagvliegroutes (bijna) zijn opgelost, heeft zich laten misleiden en/of spreekt niet de waarheid.

Meer informatie

Geen enkele logica en legitimiteit om Lelystad Airport te openen voor vakantievluchten

Lelystad Airport kan niet open. Dit is waarom.

Poging om defensie te misbruiken voor opening Lelystad Airport

Minister Madlener probeert Tweede Kamer te misleiden met nieuwe business case Lelystad Airport

Omroep Flevoland – Zo willen de provincie en gemeente F-35-besluit saboteren bij gecancelde vakantievluchten Lelystad Airport

20 september 202523 september 2025

Laat je niet misleiden: Laagvliegroutes zijn niet opgelost.

Laagvliegroutes rondom Lelystad Airport: beloftes vs. realiteit

Lelystad Airport is al jarenlang onderwerp van flinke discussie, vooral over de zogenoemde laagvliegroutes — trajecten waarin vliegtuigen over lange afstanden laag over het land vliegen, met geluidsoverlast, milieu- en gezondheidsrisico’s tot gevolg. Keer op keer zijn beloften gedaan dat deze routes, bij opening voor commerciële vluchten, “opgelost” zouden worden. Een toenmalige minister van IenW sprak breeduit in de media dat (citaat) ‘de vliegtuigen straks zo hoog vliegen dat je ze niet meer hoort’.

Feit is dat bij opening Lelystad Airport laagvliegroutes niet opgelost zijn en ook niet opgelost kunnen worden.

Misleidend

De luchtvaartindustrie wil doen geloven dat laagvliegroutes zijn of worden opgelost. Dit is helaas niet de waarheid en misleidend. Onderzoeken tonen mogelijke alternatieven, maar bieden geen enkele definitieve of haalbare oplossing. Simpelweg omdat laagvliegroutes niet opgelost kunnen worden. Lelystad ligt relatief dichtbij Schiphol en andere drukke luchtroutes. Het verkeer van en naar deze luchthaven moet onder het andere verkeer door. Om conflicten te vermijden, moet laag worden gevlogen en met steilere dalingen worden gewerkt.

Lelystad: niet geschikt

Luchtverkeersleiding Nederland LVNL concludeerde in een advies in 2009 al dat de locatie van Lelystad Airport ongeschikt is, het zou te dicht bij Schiphol liggen. De toenmalige minister van IenW hield dit rapport achter voor de Tweede Kamer. Zembla maakte hier een documentaire over.

Zembla: ‘Luchtruim niet geschikt voor uitbreiding Lelystad Airport’

Alternatieven bieden geen oplossing

Onderzoek naar alternatieven, routevarianten die mogelijk lagere overlast bieden geen haalbare oplossingen en geven geen enkele garantie voor inwoners van Nederland. Het luchtruim in Nederland is nu eenmaal vol.

Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) concludeerde eind 2023 dat het technisch mogelijk is om de omstreden laagvliegroute boven Overijssel (Lemelerveld e.a.) niet te gebruiken bij 10.000 vliegtuigbewegingen per jaar. Echter, het vermijden van die route leidt tot extra belasting van andere gebieden, bijvoorbeeld de Noordoostpolder.

Het wekken van de suggestie dat ‘laagvliegen zou zijn opgelost’ is misleidend. Trap er niet in.

Meer

Lelystad Airport kan niet open. Dit is waarom.

Lelystad: ongeschikt als locatie

Zembla: Luchtruim niet geschikt voor uitbreiding Lelystad Airport

Provincie en gemeenten Overijssel: laagvliegroutes onacceptabel

15 mei 2025

Geen enkele logica en legitimiteit om Lelystad Airport te openen voor vakantievluchten

Vandaag werd bekend dat minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat voornemens is om op korte termijn twee besluiten te nemen over de toekomst van Lelystad Airport. De ministerraad bespreekt komende week: Het stationeren van F-35 gevechtsvliegtuigen op Lelystad Airport. En het alsnog openen van Lelystad Airport voor grootschalig handels- en vakantieverkeer.

Poging om opening te forceren

Er is geen enkele logische en legitieme reden om de luchthaven nu wel te openen voor vakantievluchten. De problemen rondom Lelystad Airport zijn immers nog altijd niet opgelost. Toch probeert Schiphol de opening weer te forceren. Ditmaal door te stellen dat áls defensie de luchthaven gaat inzetten voor F35’s, er óók 10.000 vakantievliegtuigen moeten mogen.

En dat uit de mond van een minister, die alle belangen moeten afwegen. F35’s toelaten terwijl de natuurvergunning voor alleen 10.000 vliegbewegingen met vakantievliegtuigen nog niet eens rond is is één ding. Maar om dan het milieu, de stikstof, de lawaaioverlast en leefbaarheid allemaal maar bij het oud vuil te zetten door voor én én te gaan is echt een brug te ver.

Vanuit wiens belang wordt gehandeld?

Welk en wiens belang wordt hier nou eigenlijk gediend met die extra burgerluchtvaart? Niet de (honderd)duizenden omwonenden van Lelystad Airport. En ook niet de (honderd)duizenden omwonenden van Schiphol. Niet de landbouwsector, niet de recreatiesector. Ook niet de woningbouw. Ook niet de belastingbetaler. En de natuur al helemaal niet.

Niet legitiem

De Tweede Kamer heeft zich kort geleden uitgesproken tegen Lelystad Airport als extra burgerluchthaven. De aangenomen motie wacht nog op uitvoering. Het wordt hoog tijd dat het kabinet dáár eens gehoor aan geeft. De minister en de politiek dient alle belangen af te wegen en mag alleen goed onderbouwde en legitieme beslissingen nemen. Dossier Lelystad Airport is nog steeds een puinhoop. Legitieme grond voor opening voor vakantievluchten is er immers niet. Het kan niet zo zijn dat de minister de oren alleen maar laat hangen naar de luchtvaartlobby en daarvoor de leefbaarheid van Nederland te grabbel gooit.

De luchtvaart is er voor Nederland en niet andersom.

SATL-voorzitter dr. Leon Adegeest spreekt klare taal:

“Er is geen enkele logica om áls Defensie met F-35’s naar Lelystad Airport komt, daaraan te koppelen dat óók 10.000 vakantievliegtuigen moeten mogen. aar ook nog eens geen legitieme gronden voor zijn.”

“Politici en bestuurders dienen álle belangen af te wegen. Vakantievluchten toelaten terwijl de Tweede Kamer werd misleid over de ‘overloopfunctie’, Schiphol wordt niet ontlast, laagvliegroutes niet zijn opgelost, er gesjoemeld is met stikstofcalculaties en de natuurvergunning niet op orde is, is al zorgelijk. Maar om dan ook nog de natuur en de leefbaarheid overboord te gooien door voor ‘én én’ te kiezen, is werkelijk een brug te ver”

Lees ook

Poging om defensie te misbruiken voor opening Lelystad Airport

Sjoemelstikstof

Is Lelystad Airport eigenlijk wel rendabel?

Hoe zit het ook alweer met … de natuurvergunning voor Lelystad Airport

28 februari 202530 maart 2025

Brief aan minister-president Schoof: Terugdringen uitstoot luchtvaart belangrijk onderdeel oplossing stikstofprobleem

Brief SATL aan MP Schoof over luchtvaart en stikstofprobleem

In februari 2025 stuurde SATL bijgaande brief aan minister-president Schoof. Bedoeld om de minister-president nogmaals te wijzen op de grote rol van de luchtvaart als het gaat om het oplossen van het stikstofprobleem.

De luchtvaart is een van de grootste bronnen van NOx. Daar niets aan doen, betekent dweilen met de kraan open.

SATL wil (nogmaals) benadrukken dat de politiek dient te kijken naar de feitelijke omvang van de stikstofuitstoot door het vliegverkeer en wil voorkomen dat de sector luchtvaart niet of onvoldoende in beeld komt c.q. buiten schot blijft.

De politiek dient niet alleen naar de agrarische sector te kijken, maar in te zetten op een ‘brede aanpak’ waarin alle sectoren naar rato bijdragen.

Waar mogelijk wordt tot op heden door de luchtvaartsector de stikstofdepositie handig ‘omlaaggerekend’ en gebagatelliseerd. Hierover was ook het Adviescollege Stikstofproblematiek (‘Commissie Remkes’) in 2020 al glashelder: ‘Er moet rekening gehouden worden met alle emissies die samenhangen met de luchtvaart.’ Inclusief de emissies boven de 914 meter en grondgebonden activiteiten op de luchthavens, luchthaven-gerelateerde (economische) activiteiten en verkeersbewegingen van en naar de luchthavens.

Brief SATL aan MP Schoof over luchtvaart en stikstofprobleem

Meer hierover

31 januari 202531 januari 2025

Ingezonden stuk: Vliegveld Lelystad is ingehaald door de tijd

In dagblad Trouw van 10 januari 2025 is een ingezonden stuk van SATL geplaatst. Dit als reactie op een eerder artikel in dagblad Trouw ‘Wordt dit dan het jaar van Lelystad Airport’ waarin wezenlijke bezwaren en obstakels onderbelicht bleven.

Vakantievluchten van en naar Lelystad Airport? Doe het niet. Het levert alleen maar herrie op en kost de belastingbetaler bakken met geld.

Opinie: Plannen voor vliegveld Lelystad zijn ingehaald door de tijd | Trouw