Hoe zit het ook alweer met … de natuurvergunning voor Lelystad Airport

De door Schiphol Group aangevraagde natuurvergunning voor Lelystad Airport is nog steeds niet verleend. En dat heeft zo zijn redenen. Hoe zit het ook alweer met de natuurvergunning van Lelystad Airport?

Er is in 2020 een vergunning aangevraagd voor Lelystad Airport door de Royal Schiphol Group voor 10.000 vliegbewegingen. Deze aanvraag valt onder de Wet Natuurbescherming, waarmee Lelystad Airport toestemming wil krijgen om activiteiten uit te voeren die stikstofdepositie kunnen veroorzaken in kwetsbare natuurgebieden.

Gesjoemel met cijfers

Voorafgaand aan de aanvraag dachten Lelystad Airport en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onder de aanvraag van een natuurvergunning uit te komen via een sluiproute: een PAS-melding. En door te sjoemelen met stikstofcijfers. SATL heeft deze manipulaties blootgelegd, de conclusies van SATL zijn bevestigd door RIVM en commissie MER. Er is zelfs aangifte gedaan van fraude, verduistering van bewijs en valsheid in geschrifte tegen Schiphol en enkele hoge ambtenaren van het ministerie van I&W.

Er moest dus toch gewoon een natuurvergunning worden aangevraagd. Hoogst ongebruikelijk is dat de directeur van Lelystad Airport direct na de afwijzing van de PAS-melding in een brief de minister van Natuur en Stikstof sommeert om Lelystad Airport te legaliseren en dreigt met juridische stappen.

Minister sjoemelt met stikstofcijfers Lelystad Airport.

SATL in het gelijk gesteld: Stikstofberekeningen onjuist.

Onwenselijk en onethisch: Uitkoop boeren door Schiphol

Schiphol Groep zet vervolgens de stap om in het geheim boeren uit te kopen om zo stikstofrechten te verwerven. Deze aanpak heeft tot grote controverse geleid, omdat het direct indruist tegen de expliciete wens van de Tweede Kamer. De luchthaven mag geen vergunning krijgen voordat gegarandeerd is dat de luchtvaart een eerlijke bijdrage levert aan de stikstofreductie. Door deze handelwijze ligt Schiphol niet alleen onder vuur vanwege ethische vraagstukken rondom de uitkoop van boeren, maar ook vanwege de vraag of dit juridisch houdbaar is in het licht van de aangescherpte stikstofwetgeving.

Opkoop stikstofrechten door Schiphol is politiek riskant en kortzichtig.

Salami tactiek

In de recente vergunningsaanvraag spreekt Lelystad Airport over 10.000 vliegbewegingen, terwijl alles er op is gericht om Lelystad Airport te openen voor 45.000 vliegbewegingen. Door nu maar voor een klein deel een vergunningsaanvraag te doen, maakt men gebruik van een salamitactiek en dit is tegen de richtlijnen van de EU.

Misleidend

Waar eerder de business case van Lelystad Airport verre van rendabel was met 10.000 vliegbewegingen, stuurt minister Madlener namens Schiphol Groep in december 2024 de Tweede Kamer een nieuwe business case. Conclusie: de luchthaven is wel rendabel vanaf 10.000 vliegbewegingen.

De business case blijkt onvolledig en niet realistisch. De conclusie dat Lelystad Airport rendabel is bij 10.000 vliegbewegingen, is dan ook misleidend te noemen.

Maar waarom doen Schiphol Group en minister Madlener dit? Dat heeft ook met de natuurvergunning te maken. Meer erover lees je hier: Misleiding met nieuwe business case Lelystad Airport

Aangescherpte eisen

De behandeling van de aanvraag is sindsdien vertraagd, onder andere door veranderende regelgeving rondom stikstof en uitspraken van de Raad van State die de eisen voor dergelijke vergunningen hebben aangescherpt. In december 2024 deed de Raad van State nog twee uitspraken waarin het zogenoemde intern salderen wordt beperkt.

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit onderzoekt nu of de aangevraagde natuurvergunning voor Lelystad Airport voldoet aan de nieuwe juridische eisen.

Rechter heropent Schiphol-zaak om stikstofuitspraak Raad van State

17 februari 202317 april 2023

SATL dient klacht in bij Europese Commissie: Ministerie houdt bewust uitstoot luchtvaart buiten de boeken

Sinds 2001 verzuimt Nederland de emissies van de luchtvaart boven de 900 meter te rapporteren. Nederland handelt hiermee in strijd met de Europese richtlijnen. Als álle uitstoot wordt meegeteld, komt het aandeel dat de luchtvaart uitstoot op 11% in plaats van de gerapporteerde 1%.

Wel degelijk rapportageplicht

Al in 2019 heeft SATL de voor luchtvaart verantwoordelijke minister van Infrastructuur en Waterstaat hierop gewezen, echter zonder succes. De minister blijft bij zijn standpunt dat er geen rapportageverplichting is en heeft de emissies van de luchtvaart boven 900 meter nog steeds niet inzichtelijk gemaakt. Dit is echter feitelijk onjuist. Nederland heeft wel degelijk een rapportageverplichting, maar houdt desondanks het overgrote deel van de uitstoot van de luchtvaart buiten de boeken. Hierdoor ziet SATL zich gedwongen zich tot de Europese Commissie te wenden.

Richtlijnen en ‘Advies Remkes’: volledige uitstoot rapporteren

Het is niet dat het ministerie niet op de hoogte is van de Europese richtlijnen. Ook in het advies van Remkes werd heel helder geadviseerd om álle uitstoot van de luchtvaart mee te nemen en niet alleen de uitstoot tot 900 meter. Meermaals is het ministerie hierop gewezen, maar er staat heel veel op het spel. Want wanneer het ministerie erkent dat de uitstoot boven de 900 meter (3000 voet) ook moet worden meegenomen, dan blijkt dat de stikstofuitstoot van de luchtvaart daadwerkelijk veel groter is dan waar nu rekening mee wordt gehouden.

Luchtvaart: een van de grootste vervuilers

De luchtvaart blijkt goed te zijn voor ca 11% van de stikstof emissies in Nederland. Als de depositie evenredig is met de emissies, zou de luchtvaart één van de grote stikstof vervuilers van Nederland worden. Ook voor de andere producenten van stikstof heeft dit gevolgen: nu de bijdrage uit de luchtvaart veel groter blijkt te zijn, zullen alle andere bronnen evenredig kleiner zijn.

Dit heeft tevens consequenties voor de aanvraag van een natuurvergunning voor de luchthavens, die dan voor veel meer stikstof moeten compenseren.

Timeline en klacht

In een Timeline hebben we de situatie gereconstrueerd. Uit deze reconstructie blijkt duidelijk dat het ministerie en de minister al jaren en herhaaldelijk zijn gewezen op het ontbreken van de uitstoot boven de 900 meter.

Bekijk de timeline: Emissies cruise fase_v10_publieksversie

Lees hier de klacht die is ingediend bij de Europese Unie:
complaint-form_nl_Gebrekkige implementatie en uitvoering NECD 2016-2284

Lees meer

Trouw (26-02-2023): ‘Klacht Europese Commissie – Actiegroep wil dat overheid álle stikstofuitstoot van luchtvaart meldt’

De Stentor (17-02-2023): ‘Actiegroepen tegen Lelystad Airport op ramkoers met kabinet, klacht bij Europese Commissie’.

9 februari 202316 oktober 2024

Stikstof uitstoot Lelystad Airport tot 18.000 voet

Hoeveel stikstof stoot de luchtvaart daadwerkelijk uit? Duidelijk is dat in de berekeningen van de luchtvaartindustrie zelf en van het ministerie van IenW lang niet alle uitstoot wordt meegenomen. Maar liefst 80% van de uitstoot die niet wordt meegenomen. Dit geeft een vertekend beeld van de werkelijkheid en is in strijd met de regels over het rapporteren van uitstoot.

De luchtvaartindustrie stoot veel meer uit dan Nederland onder ogen wil zien. Nederland neemt alleen de uitstoot tot 3000 voet (1800 meter) mee, hierdoor wordt het grootste deel, 80% van de totale uitstoot, niet meegenomen.
Nederland wordt geacht alle uitstoot van de luchtvaart in kaart te brengen. In Europa doen alle landen dit al, maar Nederland probeert hier zo lang mogelijk onderuit te komen.

Met het heersende stikstof-probleem en CO2 doelen, maar ook voor andere schadelijke uitstoot van de luchtvaart die effect hebben op de gezondheid, komt het de luchtvaart en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat slecht uit om het geheel van de uitstoot in kaart te brengen.

In de conservatieve schatting van Geetax*, op basis van ‘Geetax OBS’ wordt de stikstofdepositie (dat wat op de grond terecht komt) tot 18.000 voet (6km hoogte) berekend. Dit is nog altijd lang niet de totale uitstoot maar hiervoor is gekozen omdat uitstoot boven 6km als een deken in de lucht hangt en een goed deel hiervan naar het buitenland en naar zee waait, het is lastig om de depositie hiervan goed weer te geven, NB dit betekent niet dat die er niet is.

Als je alleen de uitstoot onder 3.000voet meeneemt dan kom je op 400 ton NOx, uitstoot voor 100.000 vliegbewegingen (berekend obv MER Lelystad Airport).
In dit geval wordt tot de uitstoot tot 18.000 voet meegenomen in de berekening. De uitstoot van tussen 3.000-18.000 voet blijkt ongeveer even groot te zijn als die tot 3.000 voet.
De totale uitstoot tot 18.000 voet komt neer op zo’n 800 ton voor 100.000 vliegbewegingen.

Hieruit volgen de deze cijfers:

Lelystad Airport openen:
45.000 vliegbewegingen 360 ton NOx (800 x 45/100) + toename wegverkeer** en operatie vliegveld 93 ton NOx samen 453 ton NOx

453 ton NOx = evenveel als 453.000/ 33 = 13.700 melkkoeien**** (13.727)
453 ton NOx = 121 boerderijen*** (13.727/113)
453 ton NOx = evenveel als 453.000/3 = 151.000 huizen bouwen

Conclusie:
Als je niet opent kun je met dezelfde rechten 151.000 huizen bouwen (ieder jaar weer). Als je niet opent kunnen de boeren blijven boeren

NB bij salderen vervalt 30% van de ‘rechten’.
Als een bedrijf gebruik wil maken van ‘stikstof-ruimte’ van een ander bedrijf, dan moet 30% vervallen en ten goede komen aan de natuur, zodat er per saldo minder wordt uitgestoten.

Conclusie salderen Lelystad Airport:
Dus om ‘stikstof-ruimte’ te kopen voor Lelystad Airport —> 453 ton NOx
Dan moet je om te salderen 453 ton/0,7= 647 ton moeten inkopen
—> 19.600 melkkoeien ofwel 173 boerenbedrijven uitkopen.

Bronnen:

* GEETAX; NOX depositie 100.000 vliegbewegingen
– Schattingen obv Geetax OBS, niet ongemeld mag blijven dat alles in deze studie bij grove benadering is. Bij uitgebreider onderzoek zullen de grove schattingen nauwkeuriger kunnen worden, en dan zullen de getallen ongetwijfeld veranderen. Maar toch wordt niet verwacht dat de verschuivingen groot zullen zijn (aperte rekenfouten voorbehouden); als er verschuivingen optreden zullen die in het algemeen in de richting zijn van meer depositie door 100.000 vliegbewegingen dan hier beschreven, met name omdat bronnen boven flight level 200 niet meegenomen zijn.
https://geetacs.nl/Reports/20230120,Geetacs,GrootteOrdeSchiphol100k.pdf

** Commissie voor de milieueffectrapportage
– Evaluatie stikstofberekeningen Lelystad Airport
—> Volgens berekeningen commissie MER, gaat het (bij een te beperkt wegverkeer) om een extrra NOx-toename van 93 ton. Nieuwe AERIUS-berekening vw actualisatie MER (1 mei 2019) (incl beperkt wegverkeer)
https://www.commissiemer.nl/docs/mer/p34/p3456/a3456ov.pdf

*** Melkveebedrijf heeft gemiddeld 113 koeien
Agrimatie:
https://www.agrimatie.nl/ThemaResultaat.aspx?subpubID=2232&themaID=2272&indicatorID=2100&sectorID=2245

**** Een melkkoe stoot volgens de RAV-codes 2 tot 13 kg NH3 per jaar uit (code A1.100); jongvee 4,4 kg NH3 (A1.300). In stikstof-equivalenten komt dat onge- veer overeen met 33 resp. 11 kg NOx per jaar. De emissie van 100.000 vliegbewegingen per jaar is dus ongeveer gelijk aan die van 24.000 melkkoeien of 73.000 stuks jongvee.

***** Salderen
Provincie Flevoland:
Bij de verlening van een natuurvergunning wordt 70% van de N-depositie van de feitelijk gerealiseerde capaciteit, zoals bedoeld in lid 7 en 8, van de saldogevende activiteit betrokken.
https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR712207/1

ps de cijfers voor Schiphol:
Schiphol:
100.000 vliegbewegingen = evenveel als 24.000 melkkoeien (13kg NH3 -> 33kg NOx) of 73.000 jongvee (4,4Kg NH3 —> 11 kg NOx)

100.000 vliegbewegingen = evenveel als 270.000 huizen bouwen (3kg NOx)

Conclusie salderen Schiphol:

Dus om ‘stikstof-ruimte’ te kopen voor 100.000 vliegbewegingen, —> 800 ton NOx

Dan moet je om te salderen 24.000/0,7= 32.286 melkkoeien verminderen, dat is ongeveer 303 boerenbedrijven uitkopen.

7 december 202225 januari 2023

Ministerie informeert gemeenten en provincies verkeerd over uitstoot luchtvaart

– 80% van de uitstoot van de luchtvaart wordt niet meegerekend –

Het vliegverkeer draagt voor slechts in kleine mate bij aan het stikstofprobleem, wordt Nederland voorgespiegeld. Maar dat is feitelijk niet zo. Op papier wordt alleen de uitstoot bij starten, landen en taxiën meegenomen. Uitstoot boven de 900 meter wordt niet meegerekend. Sterker nog, het ministerie weigert zelfs in beeld te brengen om hoeveel emissies het überhaupt gaat. Terwijl Europa dit wel van haar lidstaten vraagt. Bijna elk land doet dit (al jaren) op twee na. Nederland is een van de weigeraars, met als gevolg structurele onderrapportage van de uitstoot door de luchtvaart. Ook was het advies van Remkes ondubbelzinnig duidelijk: alle uitstoot van de luchtvaartsector dient meegenomen te worden in de berekeningen, dus ook de uitstoot boven de 900 meter. Immers, alle sectoren dienen bij te dragen aan de oplossing.

80% buiten beschouwing op papier

Het heeft er alle schijn van dat op papier de uitstoot van de luchtvaart in Nederland richting de EU bewust laag wordt gehouden. Dit scheelt maar liefst 80 procent van de uitstoot van de luchtvaart.

Want de uitstoot van de luchtvaart boven de 900 meter wordt door het RIVM wel in kaart gebracht, maar het RIVM brengt deze uitstoot ten onrechte onder bij de ‘bijdrage uit het buitenland’ en die bedraagt in totaal 32 procent van de totale uitstoot.

Foute voorlichting aan gemeente en provincie door IenW

Wat schetst onze verbazing? Op de voorlichtingsbijeenkomst van november 2022 voor regionale politici, krijgt de DG Luchtvaart van het ministerie van IenW de vraag waarom de uitstoot van de luchtvaart boven de 900 meter niet meegerekend wordt. En haar antwoord luidt: ‘Het advies (van Remkes, red) is om het niet mee te tellen, omdat het in de menglaag zit”.

Deze uitspraak is onwaar. En daarmee worden lokale en provinciale politici op dit punt feitelijk onjuist geïnformeerd en zo op het verkeerde been gezet. En dat vinden wij erg kwalijk.

We roepen het ministerie dan ook op om deze uitspraak te rectificeren.

En misschien nog wel belangrijker, om het advies van Remkes en de Europese richtlijnen daadwerkelijk op te volgen en de uitstoot van de luchtvaart boven 900 meter gewoon mee te tellen.

Hoe luidt die foute bewering van het ministerie van IenW precies?

Vraag van iemand uit de zaal: ‘Klopt het dat er boven een bepaalde hoogte niet meer wordt gemeten en dat het dandus ook niet meer mee telt in de plusjes en de minnetjes?

Antwoord hoogste ambtenaar Luchtvaart IenW: ‘Dat is conform het advies van Remkes en een aantal commissies, dat is ehh…. Dan is het advies om dat daar niet meer mee te tellen, omdat het gewoon inderdaad in de menglaag zit…. Dat is een eh discussie die al heel, eh veel breder politiek heeft gespeeld…’

Dit antwoord van deze ambtenaar is dus onjuist. Het is NIET conform het advies. En ook niet conform de Europese richtlijnen.

Advies Remkes ondubbelzinnig duidelijk: Neem alle uitstoot van de luchtvaart mee, inclusief de uitstoot boven de 900 meter.

Hieronder het fragment uit het advies van de commissie Remkes (pagina 2 van Advies Luchtvaartsector)

Geen woord Spaans bij.

Download het hele advies hier.

Lees meer over stikstof uitstoot en Lelystad Airport op onze ‘stikstof’-pagina.

Meer informatie

Eenvandaag legt het helder uit: ‘Is de luchtvaart echt maar een kleine vervuiler?

TU Delft: ’70 procent stikstofdepositie luchtvaart niet meegeteld’

27 november 202227 november 2022

Met nieuwe ‘Projectorganisatie Schiphol’ schendt ministerie IenW Algemene beginselen van goed bestuur

Nieuwe episode ‘Stikstofgate’

Onlangs lanceerde het ministerie van IenW een nieuwe ‘tijdelijke projectorganisatie Schiphol’ met als doel het vinden van een (juridische) list voor het verkrijgen van een natuurvergunning voor de Schiphol Schiphol Group en daarmee ook Lelystad Airport. Deze €60miljoen kostende operatie, bestaande uit mn juristen, blijkt in strijd met de wet en de Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (ABB). SATL roept het ministerie dan ook op om het optuigen van deze projectorganisatie stop te zetten.

Ongeoorloofde staatssteun voor Schiphol twv. € 60 miljoen

Het ministerie van IenW is onlangs gestart met het opzetten van een ‘Tijdelijke Projectorganisatie Schiphol’. Deze €60 miljoen kostende ambtelijke organisatie zal met name bestaan uit beleidsmedewerkers en juristen. De gemiddelde loonsom is berekend op €275.000 per ambtenaar. De opdracht van deze tijdelijke projectorganisatie is het minimaliseren van de juridische risico’s voor de Staat en het vinden van een (juridische) list voor het verkrijgen van een natuurvergunning voor Schiphol en daarmee ook Lelystad Airport.

Schiphol opereert al jaren zonder de vereiste (natuur) vergunning en ook Lelystad Airport heeft er geen. In plaats van haar overheidstaak uit te oefenen en te handhaven, gaat het ministerie op kosten van de belastingbetaler zorgen dat een private onderneming, de NV Schiphol Group, aan een natuurvergunning wordt geholpen. Géen enkel ander bedrijf of particulier krijgt deze mate van ondersteuning door het ministerie.

Belangenverstrengeling ministerie

In ons staatsrecht is de leer van de scheiding der machten een heilig uitgangspunt. Bij goed bestuur dienen bestuurders onpartijdig en integer te zijn. Belangenverstrengeling dient voorkomen te worden en functies en bevoegdheden dienen helder en gescheiden te zijn. En laat dat nou juist niet het geval zijn.

Ambtenaren zullen voor de NV Schiphol Group juridische constructies opzetten om zo een vergunning te verkrijgen. Vergunningen die door de ministerie(s) gecontroleerd en gehandhaafd moeten worden. Immers, het ministerie van IenW maakt het mobiliteits- en luchtvaartbeleid en is opdrachtgever en financier van de projectorganisatie. Het ministerie van IenW is zowel (mede-)aanvrager van vergunningen als ook handhaver. Met name dat laatste is dubieus, zeker nu uit de praktijk blijkt dat van enige handhaving geen sprake is. Van objectief onafhankelijk beleid waarin alle belangen worden afgewogen en rechtvaardige handhaving kan zo geen sprake meer zijn.

Schiphol first: partijdigheid en willekeur

Met de start van de projectorganisatie, gaan ambtenaren specifiek de belangen behartigen voor de NV Schiphol Group. De tijdelijke projectorganisatie zal onvermijdelijk in nauwe samenwerking met de Schiphol Group optrekken.

Schiphol Group concurreert als het gaat om stikstof en andere uitstoot met andere organisaties in Nederland en daarbuiten. Die organisaties worden geacht hun eigen vergunningen te organiseren. Het is algemeen bekend dat in Nederland een ‘strijd woedt om stikstofrechten’. Het stikstofdossier is intussen een zeer beladen dossier geworden, vooral vanwege de consequenties voor de landbouw en woningbouw. Het bevoordelen van de NV Schiphol Group en daarmee luchtvaartbedrijven zoals KLM is eenzijdig en partijdig en geeft de willekeur aan van het handelen van het ministerie van IenW. Dit is onder meer ‘détournement de pouvoir’, een directe schending van de Algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

Vacature: ‘Ambtenaar Stikstof Schiphol’

In oktober plaatste het ministerie van IenW een van de eerste vacatures voor de invulling van de tijdelijke projectorganisatie: De vacature ‘Beleidsmedewerker Stikstof Schiphol’. De ‘…focus ligt bij het team stikstof …’ en ‘… de primire opdracht is ervoor te zorgen dat de Europese procedures goed doorlopen worden…’ .

Deze vacature laat zien dat deze werkzaamheden niet thuishoren binnen een door belastinggeld gefinancierd ministerie, maar door de NV zelf uitgevoerd dienen te worden. We zijn benieuwd welke jurist solliciteert naar een functie, die in basis niet voldoet aan de Algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

Oproep: Ministerie, stop deze ongeoorloofde praktijken

Waarom minister Harbers kiest voor deze werkwijze blijft een grote vraag. SATL roept het ministerie van IenW op om deze praktijken per direct te stoppen en zich te onthouden van het organiseren van deze projectorganisatie, het ongeoorloofd inzetten van belastinggeld èn het bevoordelen van de NV Schiphol Group.

SATL heeft een beroep gedaan op de Wet open overheid en het ministerie van IenW verzocht om volledige openheid te geven over de tijdelijke projectorganisatie. De Wet open overheid heeft als doel om overheden transparanter te maken.

Meer over de beginselen van behoorlijk bestuur

Openbaar Bestuur

Meer?

Lees het artikel van Schipholwatch ‘Paniek bij I&W: 60 mln voor juridisch crisisteam Schiphol’
Lees het boek ‘Schiphol Regeert’ (hier te downloaden of te bestellen) met een reconstructie die pijnlijk blootlegt hoe Schiphol en ministerie van IenW de politiek al vele jaren om de tuin leiden.
Lees ook het boek van Ties Joosten ‘De Blauwe Fabel’ over hoe en waarom de overheid altijd klaar staat om KLM met een grote zak geld te redden.
Hier vind je Rijksinformatie over de ‘projectorganisatie Schiphol’
Hier vind je de vacature ‘Beleidsmedewerker Stikstof Schiphol’

17 oktober 202217 november 2022

Ministerie I&W blijft onverdroten koersen op opening nieuwe piekbelaster: Lelystad Airport

Recentelijk is gebleken dat het ministerie van IenW onverdroten doorgaat met het uitwerken van plannen om Lelystad Airport te openen. Het ministerie is samen met Schiphol zelfs bezig een nieuwe reden voor opening te creeren, nu functie van ‘overloopluchthaven’ is komen te vervallen. Dit is een opmerkelijke stap, gezien het belang dat Nederland heeft om de stikstofproblematiek op te lossen.

Met een door Schiphol berekende uitstoot van 524.000 kg NO_{x ,}zou Lelystad Airport in de top 20 van de grootste vervuilers komen. Intussen is aangetoond dat de daadwerkelijke uitstoot vele malen hoger zal liggen, dan de door Schiphol zelf berekende cijfers.

Brandbrief

De Samenwerkende Actiegroepen Tegen Laagvliegen (SATL) hebben een brandbrief gestuurd naar de ministers C. Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) en P. Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). Een kopie van de brief is gestuurd naar minister M. Harbers (Infrastructuur en Waterstaat), de leden van de Tweede Kamer, provincie en gemeenten.

Brief aan minister – P. Adema (LNV)

Brief aan minister C. van der Wal (Stikstof)

Verkeerde intenties

Het doorzetten van de voorbereidingen om Lelystad irport te openen gebeurt niet met de intentie een gepaste bijdrage te leveren aan het oplossen van de (stikstof)emissie- en klimaatcrises – Integendeel. Uit de stukken blijkt dat IenW wil proberen om milieuwinst als gevolg van krimp bij Schiphol één-op-één te verbinden aan de opening van LA.

Ofwel, Schiphol werkt, in nauwe samenwerking met het ministerie van I&W, aan een manier om de uitstoot vooral niet te hoeven verminderen.

Gevolgen voor boeren en bouwen

In de brief vraagt SATL aandacht voor onder meer de volgende punten.

Met een uitstoot van 524.000 kg NO_x(d.i. een berekening van de luchthaven zelf) zal LA op plaats 20 van de Top 100 lijst van piekuitstoters van het ministerie van N&S belanden. Met stip, want deze cijfers zijn onvolledig, zoals SATL eerder heeft aangetoond en inmiddels ook van overheidswege is erkend.

IenW claimt emissiewinst als Schiphol naar 440.000 vliegtuigbewegingen (vtb) krimpt, maar koppelt er wel de voorwaarde aan dat LA opengaat voor uiteindelijk 45.000, vanuit Schiphol ‘weggekrompen’ vakantievluchten. Hier is m.a.w. geen sprake van krimp en emissiewinst.

Uitstoot van 524.000 kg NO_xstaat jaarlijks (!) de bouw van ca. 70.000 woningen in de weg.

Het ministerie van IenW en de Schiphol Groep willen met een aanvraag van een natuurvergunning voor een eerste tranche van slechts 10.000 vtb deze en andere hen onwelgevallige uitkomsten maskeren of omzeilen. Een dergelijke salami-aanpak is in strijd is met Europese regelgeving.

Salderen van stikstofruimte zal de toch al wankele businesscase van LA verder onder druk zetten en bovendien de salderingsmogelijkheden van boeren beperken.

Door ligging en (laagvlieg)routes vormt LA een extra bedreiging voor nu al overbelaste N2000 gebieden op met name de Veluwe, in Salland en Weerribben/Wieden. Boeren dwingen hun bedrijf te sluiten en tegelijkertijd een piekuitstoter als LA toestaan zijn deuren te openen en laag over en nabij N2000 gebieden te gaan vliegen zal de vertrouwenscrisis in Oost- en Noord-Nederland bepaald niet verkleinen. De in december 2019 unaniem aangenomen motie van de gemeenteraad van Oldebroek zegt genoeg: ‘Het is onbegrijpelijk en onaanvaardbaar dat de stikstofproblematiek alleen maar op de boeren wordt betrokken en niet ook op de luchtvaart en de industrie.’

Saillant: onderzoek gestart naar stikstoffraude

Onlangs besloot het OM een strafrechterlijk onderzoek te starten naar stikstoffraude door ambtenaren van het ministerie van IenW en medewerkers/directie van Schiphol. Lees er hier meer over.

Meer over hoe Schiphol de lakens uitdeelt in Nederland?

SATL schreef hier een boek over: ‘Schiphol regeert‘.

Of kijk naar de afgelevering van ‘Pak de Macht’ over de macht van Schiphol.

Documenten

Download hier de documenten:

Brief aan minister – P. Adema (LNV)

Brief aan minister C. van der Wal (Stikstof)

4 september 202220 september 2022

Stikstofgate continues. Raad van State: Ministerie moet gegevens openbaar maken en dwangsom betalen

lelystad airport stikstof raad van state

Rechter oordeelt: Ministerie moet dwangsom betalen en stikstofberekeningen Lelystad Airport leveren

Onlangs oordeelde de bestuursrechter van de Raad van State in een tussenuitspraak dat het ministerie van LNV de invoergegevens van de stikstofberekeningen voor Lelystad Airport moeten leveren. Deze zaak loopt sinds januari 2020. Het ministerie heeft tot dusver geweigerd de gegevens openbaar te maken en moet daarom een dwangsom betalen.

De rechter heeft zich uitgesproken in een zaak die door stichting HoogOverijssel was aangespannen in het kader van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). In januari 2020 waren documenten opgevraagd over de stikstofberekeningen van Lelystad Airport, die zijn tot op heden niet door het ministerie geleverd. De hoogste bestuursrechter geeft de minister van LNV nu acht weken de tijd om de fouten te herstellen. Bovendien moet de minister de stichting een dwangsom betalen van 1.400 euro voor het overschrijden van de beslissingstermijn.

Waarom zijn de berekeningen van belang?

De voor Lelystad Airport benodigde stikstofruimte gaat af van de landelijke totale hoeveelheid (de ontwikkelruimte). En die boekhouding moet uiteraard transparant zijn en kloppen. Zodat helder is welke keuzes tav verleende en nog te verlenen natuurvergunningen door de politiek gemaakt worden. En dat gecontroleerd kan worden of de verschillende belangen (sluiten landbouwbedrijven, woningbouw, etcetera) goed worden afgewogen.

Manipulatie stikstofberekeningen en aangifte

Eerder bleek al dat de stikstofberekeningen voor Lelystad Airport zijn gemanipuleerd. Door onder andere de invoergegevens aan te passen, te rekenen met onrealistische waarden en een dubbele stikstofboekhouding te voeren. Er is in deze kwestie zelfs aangifte gedaan tegen ambtenaren en het management van Schiphol vanwege oa. valsheid in geschrifte, en verduistering van bewijs. Het OM is hier inmiddels een onderzoek naar gestart.

Liever dwangsom dan openheid?

Kenmerkend voor het proces is dat zowel het ministerie van LNV als het ministerie van I&W keer op keer niet voldoen aan de juridische termijnen voor besluitvorming. De ministeries lijken te kiezen voor de betaling van de dwangsom in plaats van het geven van de gevraagde openheid over de stikstofberekeningen. Ook eerder in een soortgelijke procedure weigerde het ministerie van I&W tijdig openheid te geven en dient een dwangsom van 15.000 euro te betalen aan de stichting HoogOverijssel.

Openbaarheid stikstofberekeningen: het proces

Sinds 2019 doet SATL vele verzoeken aan diverse ambtenaren bij het ministerie van I&W met de vraag om helderheid over de stikstofberekeningen Lelystad Airport. Die berekeningen leidden vervolgens tot een zo lage stikstof-depositie dat het ministerie concludeerde dat er voor het vliegveld geen natuurvergunning hoefde te worden aangevraagd, maar dat volstaan kon worden met een zgn PAS-melding (lees er hier meer over).
Op 5 januari 2020 dient stichting HoogOverijssel een WOB-verzoek in. Het gaat om openheid over de bestanden die aan de basis liggen van de stikstofberekeningen voor Lelystad Airport.
Het ministerie van LNV levert niet de gevraagde documenten, terwijl dit volgens de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) wel had gemoeten. Ook het bezwaarschrift tegen dit besluit leverde niet de juiste documenten op.
Na bezwaar en afwijzing is er beroep ingesteld bij de rechtbank Zwolle. Op 18 juni 2021 doet de rechter uitspraak en stelt HoogOverijssel in het gelijk: Stikstofberekeningen Lelystad Airport moeten openbaar en wel vóór 7 oktober 2021.
Op 6 oktober 2021 wordt door het ministerie van LNV wel een verzameling bestanden gestuurd, maar niet de gevraagde berekeningen. En dat kan geen ongelukje zijn. Lees er hier meer over.
Stichting HoogOverijssel stapt naar de Raad van State en deze oordeelt in januari 2022 dat de door HoogOverijssel gevraagde documenten geleverd moeten worden. Men achtte een dwangsom niet nodig aangezien de Staat verwacht wordt dat men zich aan de wet en gerechtelijke uitspraken houdt. Helaas zonder resultaat. Daarom voelt de stichting zich genoodzaakt nu wel om een dwangsom te vragen.

Roept veel vragen op

Deze gang van zaken roept veel vragen op:

Waarom wil Lelystad Airport – geholpen door ambtenaren van ministeries – koste wat het kost een natuurvergunningaanvraag ontlopen?
Waarom doen ambtenaren van ministeries er alles aan om openheid over stikstofberekeningen te voorkomen? En negeren daarbij wet- en regelgeving en zelfs gerechtelijke vonnissen. Wat valt er te verbergen?
Waarom wordt – in een stikstof crisis – door ambtenaren van ministeries prioriteit gegeven aan een nieuwe luchthaven, ten koste van het bouwen van woningen en boeren?

Meer hierover

De Stentor: ‘Tegenstanders groei Lelystad Airport krijgen meer stikstofcijfers van de minister’

RTV Oost: ‘HoogOverijssel krijgt niet de gevraagde informatie over uitbreiding Lelystad Airport’

Omroep Flevoland: ‘Minister moet meer cijfers aan tegenstanders vliegveld geven’

7 juli 202231 oktober 2022

OM start strafrechtelijk onderzoek nav aangifte SATL

Het openbaar ministerie start een strafrechtelijk onderzoek naar aanleiding van de aangifte die namens SATL is gedaan op 23 juni 2020. – De aangifte betreft het vermoeden van misdrijven rondom de stikstofberekeningen van Lelystad Airport: valsheid in geschrifte, beïnvloeding van verklaring, misbruik van gezag èn verduistering van bewijsstukken.

Bij de aangifte zijn zowel topambtenaren van het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat, adviesbureaus en de directie van Schiphol betrokken. De aangifte betreft de stikstofberekeningen in de milieueffectrapportage van Lelystad Airport en PAS-meldingen. Het Openbaar Ministerie gaat de zaak onderzoeken.

Lees hier het artikel over de aangifte wat we destijds publiceerden.

Het is nu 2 jaar na het moment van de aangifte en wij zijn tevreden met deze terechte stap, die in onze ogen niet kon uitblijven. In de afgelopen twee jaar is er heel veel gebeurd in het “stikstof-dossier”.
Steeds weer kwamen er via WOB-verzoeken en uit zeer diepe lades stukken boven water die onze vermoedens bevestigden. De cijfers zijn bewust naar beden gerekend opdat Lelystad Airport geen natuurvergunning hoefde aan te vragen.

Dr. ir. Leon Adegeest kwam ruim twee jaar geleden toen hij de ‘fouten’ in de stikstofberekeningen analyseerde tot de conclusie: “Dit kàn gewoon geen vergissing zijn!”

SATL heeft vooraf de bevindingen persoonlijk voorgelegd aan de betreffende ambtenaren, de directeur van Schiphol en de betrokken adviesbureaus, met de vraag om een reactie. Allen weigerden een gesprek en inhoudelijk commentaar. Deze werkwijze heeft ons zeer verwonderd. Logischer was geweest als het ministerie intern onderzoek had laten doen en de zaken had rechtgezet.

Zie ook:

Volkskrant (7 juli 2022) Strafrechtelijk onderzoek naar mogelijke fraude met stikstofberekeningen Lelystad Airport

NRC (7 juli 2022): OM begint onderzoek naar opstellers stikstofberekeningen Lelystad Airport

Omroep Flevoland (7 juli 2022): Strafrechtelijk onderzoek naar mogelijk gesjoemel stikstofcijfers Lelystad Airport

NOS (7 juli 2022): OM onderzoekt mogelijk gesjoemel bij berekening stikstofuitstoot Lelystad Airport

1 juni 20222 juni 2022

Werkwijze Schiphol getuigt van gebrek aan integriteit

Lelystad Airport heeft minister van der Wal van Natuur en Stikstof, in een brief laten weten zich niet neer te leggen bij de afwijzing van de stikstofverguinning en gedreigd met juridische stappen. De directeur van Lelystad Airport eist in de brief ‘recht op legalisatie’ .

Stikstofgate

Een wel heel bijzondere wending in ‘stikstofgate’ en puinhoopdossier Lelystad Airport.

Een natuurvergunning voor Lelystad Airport (en Schiphol en andere luchthavens) ontbreekt. Vorig jaar is aangetoond dat de betreffende stikstofberekeningen, nodig voor deze natuurvergunning, zijn gemanipuleerd door Schiphol, eigenaar van Lelystad Airport. Er is zelfs aangifte gedaan van fraude, verduistering van bewijs en valsheid in geschrifte tegen Schiphol en enkele hoge ambtenaren van het ministerie van I&W.

Die zelfde Lelystad Airport, sommeert de minister van N&S nu om Lelystad Airport toch te legaliseren. Anders gaat het staatsbedrijf Schiphol/Lelystad Airport de overheid aanklagen.

Gebrek aan integriteit

SATL vindt het getuigen van ongekende arrogante en gebrek aan integriteit: Enerzijds onjuiste en gemanipuleerde stikstofberekeningen opleveren, er loopt een aangifte vanwege fraude en valsheid in geschrifte tegen de schrijvers van deze brief. En anderzijds dreigen met een rechtzaak tegen de minister als er geen vergunning komt.

SATL heeft grote moeite met de werkwijze van Lelystad Airport. Waarom houdt dit staatsbedrijf zich – net als burgers, ondernemers, boeren en bouwers – niet aan de geldende wet- en regelgeving rondom natuurvergunningen? Waarom worden stikstofberekeningen gemanipuleerd en wordt fraude gepleegd? Waarom dreigt een staatsbedrijf een minister aan te klagen als men op voorhand weet dat dit zinloos is?

Van een organisatie als Schiphol/Leystad Airport, dat zegt duurzaamheid na te streven, mag je toch een integere werkwijze verwachten? Deze manier van doen is verspilde moeite en energie voor velen. En een kostbare stap voor de belastingbetaler.

Lees er hier meer over

EenVandaag: ‘Lelystad Airport dreigt met rechtszaak over stikstofvergunning vanwege besluit minister’

RTV Oost: ‘Lelystad Airport dreigt minister met rechtszaak over stikstofvergunning’

Meer over de aangifte: Aangifte wegens valsheid in geschrifte, misbruik van gezag en verduistering van bewijs rondom stikstofberekeningen Lelystad Airport

7 maart 20229 maart 2022

SATL in het gelijk: minister keurt stikstofberekeningen Lelystad Airport af

Dr. ir. Leon Adegeest (voorzitter SATL): Ik ben opgelucht dat de illegale PAS-melding van tafel is en dat de nieuwe minister van Natuur & Stikstof haar werk zorgvuldig lijkt te doen. SATL heeft al in 2019 aangetoond hoeveel er gerommeld is met deze PAS-melding, en dat de stikstofdepositie alleen door allerlei truccerijen onder de drempelwaarde bleef.

Dank

Dank aan Leon Adegeest voor je inzet, je eindeloze geduld waarmee je deze ingewikkelde materie steeds opnieuw hebt uitgelegd en onder de aandacht hebt gebracht.

Dank ook aan Jan Salden en alle andere journalisten die zich ook vastbeten in de feiten met een niet aflatende zucht naar waarheidsvinding.

En dank aan ambtenaren, beleidsmakers en politici die hechten aan een juiste gang van zaken en die Schiphol en en het Ministerie van I&W niet met gesjoemel weg laten komen. In het bijzonder dank aan Partij voor de Dieren, Groen Links, ChristenUnie, D66 en SP.

Dank aan alle medeburgers, voor de niet aflatende morele en financiele steun. Dat laat maar weer eens zien hoe sterk we kunnen zijn als we samenwerken.