Lelystad Airport kan niet open. Dit is waarom.

Minister negeert talloze rode vlaggen in een nieuwe poging om het vliegveld geopend te krijgen.

Opnieuw probeert minister Madlener, in nauwe samenwerking met de luchtvaartlobby, Lelystad Airport open te krijgen voor vakantievluchten. Dit terwijl ambtenaren en experts in interne overheidsstukken ook recent weer duidelijk maken dat het plan juridisch wankelt, ecologisch riskant is en maatschappelijk draagvlak mist. Toch wordt het dossier hardnekkig in leven gehouden.

Negeren van waarschuwingen

Een reeks interne waarschuwingen van ambtenaren en adviseurs schetst een zorgwekkend beeld: cruciale vergunningen ontbreken, eerdere milieubeoordelingen zijn ongeldig en een onafhankelijke veiligheidsanalyse is nooit uitgevoerd. Juridisch zal de opening dan ook niet standhouden, nog even los van het ontbreken van politiek draagvlak en maatschappelijke bezwaren.

Misbruik van Defensie

De koppeling van het stationeren van F-35’s door Defensie aan het openen van een nieuwe luchthaven voor vakantievluchten is een communicatieframe van minister Madlener en de Schiphol group. Provincie Flevoland gebruikt het zelfs als chantagemiddel. Feitelijk en in basis zijn het twee heel verschillende kwesties die los van elkaar staan.

Zie ook Poging om defensie te misbruiken voor opening Lelystad Airport.

Belangrijkste waarschuwingen

Hieronder hebben we een aantal van de belangrijkste waarschuwingen van ambtenaren en adviseurs op een rij gezet. De documenten waaruit dit blijkt, zijn in handen van SATL, zijn te vinden op onze website en/of kunnen desgewenst worden gedeeld.

  • Verkeersverdelingsregel (VVR) vervallen

De oorspronkelijke functie van Lelystad Airport was het ontlasten van Schiphol, door vluchten te verplaatsen. De zogeheten VVR – noodzakelijk om verkeer van Schiphol naar Lelystad te mogen verplaatsen – blijkt juridisch niet langer geldig. Ambtenaren waarschuwen dat een nieuwe regeling juridisch “onmogelijk” lijkt. Zonder geldige VVR zal Lelystad Airport geen of amper vluchten overnemen van Schiphol en voldoet daarmee niet aan de eis van de kamer; geen autonome groei.

Lees meer over de VVR

Lees ook: WOB-verzoek laat zien dat kabinet al sinds 2008 weet dat VVR niet haalbaar is.

  • Milieueffectrapportage (MER) achterhaald

De laatste MER dateert uit 2018. Uit interne documenten blijkt dat de berekeningen niet meer te controleren zijn omdat de bronbestanden zoek zijn. Daarnaast zijn de uitgangspunten van de MER inmiddels in strijd met recente rechtspraak. Ambtenaren concluderen dat het MER-traject volledig over moet – zonder actuele MER is opening uitgesloten. Gezien de complexiteit van het dossier, is dit een langdurig proces.

Geen natuurvergunning

Lelystad Airport beschikt nog altijd niet over een natuurvergunning, ondanks een aanvraag uit 2020. Het ministerie van LNV geeft aan dat aanvullende herstelmaatregelen nodig zijn. Recente uitspraken van de Raad van State maken duidelijk dat dit niet snel opgelost zal zijn. Ook de speciale Ministeriële Commissie Stikstof heeft hier geen doorbraak in kunnen forceren. Wanneer er wordt besloten F-35 vanaf Lelystad Airport te laten vliegen zal de stikstof ruimte hiervoor, vanwege het landsbelang, voorrang krijgen op eventuele vakantievluchten en is een natuurvergunning nog verder uit beeld.

Lees ook: Hoe zit het ook alweer met natuurvergunning voor Lelystad Airport?

  • Luchtruim te krap, veiligheidsrisico’s

De herziening van het Nederlandse luchtruim, die al sinds 2018 loopt, toont aan wat de luchtverkeersleiding in een rapport uit 2009 (!) al voor waarschuwde: Lelystad ligt te dicht bij Schiphol. Er is simpelweg niet genoeg ruimte in de lucht. Het plan voor laagvliegroutes (introductie tweede luchtlaag, laag vliegen onder het vliegverkeer van Schiphol), is niet aangepast. Voor laagvliegroutes is nog geen enkele oplossing geboden. Ondanks toezeggingen en het op papier negeren van het probleem van de laagvliegroutes, is hiervoor nog geen enkele haalbare oplossing gevonden. Met de komst van F-35’s van Defensie wordt het luchtruim nog voller.

Volgens de Luchtvaartnota is bij grote wijzigingen in het luchtruim een onafhankelijke veiligheidsanalyse verplicht. Die analyse is er niet, terwijl zowel de F-35 als vakantievluchten het luchtruim rond Lelystad ingrijpend veranderen. Zonder veiligheidsonderzoek kan de luchthaven niet open.

Lees ook: Verzoek tot handhaving: Lelystad Airport voldoet niet aan veiligheidseisen

Lees ook: Nieuw onderzoek wijst uit: Veiligheid Lelystad Airport wel degelijk punt van zorg

  • MKBA onvolledig en misleidend

Ondanks het feit dat het ministerie het tegendeel beweert is een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) voor een opening van Lelystad Airport nooit gemaakt. Het ministerie baseert zich op een “quick scan” uit 2008 en een actualisatie daarvan in 2014. Deze was gebaseerd op een  businesscase uit 2014 waarbij LA in 2016 geopend zou worden. Deze business case was een te positieve voorspiegeling van zaken en voldoet bovendien niet meer anno 2025.

Onlangs is er een nieuwe businesscase gemaakt voor 10.000 vluchten. De uitkomst van deze, veel bekritiseerde berekening, was marginaal positief. De verplichte vervolgstap is nu om een MKBA te maken (zie Luchtvaartnota 2020-2050, pagina 82). Tot op heden is dat niet gebeurd.

Lees ook: MKBA – De noodzaak van een actuele MKBA opening Lelystad Airport

  • Aanvraag natuurvergunning is opgeknipt – deze ‘salami-tactiek’ is niet houdbaar

Er ligt conceptbesluit waarin een omgevingsvergunning wordt toegekend voor milieuactiviteit voor 10.000 vliegbewegingen groothandelsverkeer op Lelystad Airport. Iedereen weet dat alles is gericht om Lelystad Airport te openen voor 45.000 vliegbewegingen. Het aanvragen van vergunning voor een klein deel van de beoogde activiteiten, heet ook wel salamitactiek en is tegen de richtlijnen van de EU. Dit is bekend bij het ministerie van IenW. Landsadvocaat Pels-Reijken schreef er al meermaals een advies en was er glashelder over.

Lees ook: Zienswijze op ontwerpbesluit ‘Ontwerpbesluit vergunning Wet natuurbescherming project Exploitatie Lelystad Airport’ – Salamitactiek!

 

Geen enkele logica en legitimiteit om Lelystad Airport te openen voor vakantievluchten

Vandaag werd bekend dat minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat voornemens is om op korte termijn twee besluiten te nemen over de toekomst van Lelystad Airport. De ministerraad bespreekt komende week: Het stationeren van F-35 gevechtsvliegtuigen op Lelystad Airport. En het alsnog openen van Lelystad Airport voor grootschalig handels- en vakantieverkeer.

Poging om opening te forceren

Er is geen enkele logische en legitieme reden om de luchthaven nu wel te openen voor vakantievluchten. De problemen rondom Lelystad Airport zijn immers nog altijd niet opgelost. Toch probeert Schiphol de opening weer te forceren.  Ditmaal door te stellen dat áls defensie de luchthaven gaat inzetten voor F35’s, er óók 10.000 vakantievliegtuigen moeten mogen.

En dat uit de mond van een minister, die alle belangen moeten afwegen. F35’s toelaten terwijl de natuurvergunning voor alleen 10.000 vliegbewegingen met vakantievliegtuigen nog niet eens rond is is één ding. Maar om dan het milieu, de stikstof, de lawaaioverlast en leefbaarheid allemaal maar bij het oud vuil te zetten door voor én én te gaan is echt een brug te ver.

Vanuit wiens belang wordt gehandeld?

Welk en wiens belang wordt hier nou eigenlijk gediend met die extra burgerluchtvaart? Niet de (honderd)duizenden omwonenden van Lelystad Airport. En ook niet de (honderd)duizenden omwonenden van Schiphol. Niet de landbouwsector, niet de recreatiesector. Ook niet de woningbouw. Ook niet de belastingbetaler. En de natuur al helemaal niet.

Niet legitiem

De Tweede Kamer heeft zich kort geleden uitgesproken tegen Lelystad Airport als extra burgerluchthaven. De aangenomen motie wacht nog op uitvoering. Het wordt hoog tijd dat het kabinet dáár eens gehoor aan geeft. De minister en de politiek dient alle belangen af te wegen en mag alleen goed onderbouwde en legitieme beslissingen nemen. Dossier Lelystad Airport is nog steeds een puinhoop. Legitieme grond voor opening voor vakantievluchten is er immers niet. Het kan niet zo zijn dat de minister de oren alleen maar laat hangen naar de luchtvaartlobby en daarvoor de leefbaarheid van Nederland te grabbel gooit.

De luchtvaart is er voor Nederland en niet andersom.

SATL-voorzitter dr. Leon Adegeest spreekt klare taal:

“Er is geen enkele logica om áls Defensie met F-35’s naar Lelystad Airport komt, daaraan te koppelen dat óók 10.000 vakantievliegtuigen moeten mogen. aar ook nog eens geen legitieme gronden voor zijn.”

“Politici en bestuurders dienen álle belangen af te wegen. Vakantievluchten toelaten terwijl de Tweede Kamer werd misleid over de ‘overloopfunctie’, Schiphol wordt niet ontlast, laagvliegroutes niet zijn opgelost, er gesjoemeld is met stikstofcalculaties en de natuurvergunning niet op orde is, is al zorgelijk. Maar om dan ook nog de natuur en de leefbaarheid overboord te gooien door voor ‘én én’ te kiezen, is werkelijk een brug te ver”

Lees ook

Poging om defensie te misbruiken voor opening Lelystad Airport

Sjoemelstikstof

Is Lelystad Airport eigenlijk wel rendabel?

Hoe zit het ook alweer met … de natuurvergunning voor Lelystad Airport

 

Ingezonden stuk: Vliegveld Lelystad is ingehaald door de tijd

In dagblad Trouw van 10 januari 2025 is een ingezonden stuk van SATL geplaatst. Dit als reactie op een eerder artikel in dagblad Trouw ‘Wordt dit dan het jaar van Lelystad Airport’ waarin wezenlijke bezwaren en obstakels onderbelicht bleven.

Vakantievluchten van en naar Lelystad Airport? Doe het niet. Het levert alleen maar herrie op en kost de belastingbetaler bakken met geld.

Opinie: Plannen voor vliegveld Lelystad zijn ingehaald door de tijd | Trouw

Poging om defensie te misbruiken voor opening Lelystad Airport

We begrijpen het dilemma van het ministerie van Defensie en de zoektocht naar ruimte en hebben er begrip voor dat ze hun oog op Lelystad Airport hebben laten vallen. SATL is echter opgericht om te ageren tegen de schadelijke laagvliegroutes. Defensie en de F-35’s op Lelystad Airport is niet ons primaire onderwerp.

Misbruik

Maar de voorwaarde die door Lelystad Airport en Flevoland bestuurders wordt gesteld, dat de komst van de F-35’s alleen doorgang mag vinden als het vliegveld eveneens opengaat voor de commerciële vakantievluchten, is ronduit chantage. Flevoland bestuurders misbruiken de noodzaak voor ruimte van defensie om Lelystad Airport geopend te krijgen.

Het getuigt tevens van schaamteloosheid dat voormalig wethouder en gedeputeerde Jop Fackeldey (PvdA) stelt dat  ‘…het behoud van een goed woon-, werk- en leefklimaat hierbij essentieel is …’. 

Iedereen begrijpt dat het vliegveld openen voor vakantievluchten en voor militaire oefeningen desastreus is voor een goede woon-, werk- en leefomgeving.

Jop Fackeldey is sinds 2024 lid van de Raad van Bestuur van EEF, een stichting die samen met de provincie Flevoland duurzaamheid in Flevoland moet stimuleren.

Defensie vraagt om oprechte discussie

Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim voegt er in een interview voor programma Buitenhof desgevraagd aan toe dat hij hierover een veel oprechtere discussie wil voeren.

Ga hier naar het interview bij Buitenhof (bij 14 minuten).

Direct omwonenden Lelystad en de Lelystadse Boeren ook tegen

Ook deze partijen roeren zich en hebben zich in een gezamenlijk statement uitgesproken tegen deze combinatie. In het statement geven ze aan dat dit het einde van de leefbaarheid van het gebied, een groot verlies van zeer kostbare landbouwgrond én een directe bedreiging voor het kunnen houden van dieren zou betekenen.

Meer

NRC: Handjeklap rondom Lelystad Airport

NOS: Lelystad wil alleen straaljagers op vliegveld als vakantievluchten ook mogen

Up in the sky: Lelystad Airport noemt voorwaarde voor komst F-35’s 

Luchtvaartnieuw: Lelystad wil alleen F-35’s in combinatie met vakantievluchten

Minister Madlener probeert Tweede Kamer te misleiden met nieuwe business case Lelystad Airport

In december stuurde minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat op verzoek van Kamerlid Cor Pierik (BBB) de Tweede Kamer de toelichting van Lelystad Airport op hun actuele business case. Conclusie: de luchthaven is rendabel vanaf 10.000 vliegbewegingen. Nu zou je van een ministerie een degelijke en feitelijk onderbouwde business case mogen verwachten. De Tweede Kamer vraagt er immers om. Maar niets is minder waar. 

Misleidend

De business case is onvolledig en niet realistisch. De conclusie dat Lelystad Airport rendabel is bij 10.000 vliegbewegingen, is dan ook misleidend te noemen.

Maar waarom doen Schiphol Group en minister Madlener dit? Er moet toch een reden voor zijn om een dergelijke misleidende business case te verspreiden. Wij vermoeden dat wordt gedaan om de kans op een natuurvergunning te vergroten. De natuurvergunning ligt nog ter beoordeling bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij.

Het gegoochel met cijfers doet denken aan de gemanipuleerde stikstofberekeningen waarvoor SATL eerder aangifte heeft gedaan en waar het OM een onderzoek naar is opgestart.

Teleurstellend

Teleurstellend vinden wij dat een minister en zijn ambtenaren deze foutieve business case van Lelystad Airport doorstuurt naar de Tweede Kamer. Dat laat zien hoe de minister in de wedstrijd zit richting burgers en Tweede Kamer.

Onderzoeksplatform Follow The Money schreef hier een heel helder artikel over. ‘Business Case Lelystad Airport gebouwd op wensdenken’.

Omroep Flevoland: ‘Onderzoeksplatform: ‘Berekende winst Lelystad Airport te rooskleurig”.

De Stentor: ‘Plots zijn 10.000 vliegbewegingen wel rendabel volgens Lelystad Airport: ‘Ze kletsen uit hun nek”.

SchipholWatch: ‘Wie investeert meer dan 200 mln om 100.000 euro te verdienen?’ 

Ga hier naar de informatie die minister Madlener naar de Tweede Kamer stuurde.

Ook gemeente Lochem tegen Lelystad Airport

Ook gemeente Lochem heeft zich uitgesproken tegen Lelystad Airport. De gemeenteraad nam een motie aan die het college oproept om, mede namens de raad, bezwaar aan te tekenen tegen de opening van het vliegveld en de voorgenomen wachtlus boven de gemeente Lochem. En vraagt het college hierin samen te werken met omliggende gemeenten en natuurorganisaties en waar mogelijk een gezamenlijke verklaring van bezwaar af te geven. 

Lees meer

De Stentor: Protest tegen ‘wachtruimte’ voor vliegtuigen boven Lochem krijgt gevolg: raad geeft signaal af naar Den Haag | Lochem | destentor.nl

Omroep Gelderland: Lochemmers protesteren tegen vliegveld Lelystad – Omroep Gelderland

Lochem Nieuws: Motie tegen opening Lelystad Airport krijgt steun

Vlieghinder.nl: Zeg NEE tegen Lelystad Airport en de wachtruimte boven Lochem

 

 

Nogmaals: Waarom Lelystad Airport een heel slecht plan is.

Hoe maken we Nederland mooier? Hoe zorgen voor een optimale leefomgeving? Dat vraagt om zorgvuldige afwegingen en feitelijk onderbouwde besluiten. Ten aanzien van de Lelystad Airport zien we de afgelopen jaren een patroon van het steevast verkeerd of niet informeren van publiek, bestuurders en volksvertegenwoordigers. Er wordt als het ware een loopje genomen met de feiten.  De positieve effecten van Lelystad Airport worden steevast overdreven, de negatieve effecten gebagatelliseerd of weggecijferd op papier.  Met als gevolg: verkeerde aannames en verkeerde besluiten.

SATL heeft de feiten samengebracht, inclusief een tijdslijn.

Feiten Lelystad Airport-april-2024

Besluiten op verkeerde gronden

Eerdere besluiten, over het onder voorwaarden openen van Lelystad Airport, zijn op verkeerde gronden genomen. Tel daarbij op de negatieve effecten van nog een vliegveld in ons kleine volle land, het onoplosbare probleem van laagvliegroutes en het tanende politieke en maatschappelijk draagvlak voor almaar verdere groei van de luchtvaart in Nederland.

In januari 204 heeft de Tweede Kamer met ruime meerderheid de motie aangenomen om Lelystad Airport niet te openen voor groothandelsverkeer. Een verstandig besluit. De luchtvaart is er tenslotte voor Nederland en niet andersom.

Feiten

In de loop der jaren is dossier Lelystad Airport een complex gebeuren geworden. De ‘frames’, toezeggingen, beloftes, meningen en technische aspecten vliegen je om de oren. Maar wat zijn nu de feiten? Hoe heeft het zo mis kunnen gaan? Hoe kan het dat zoveel geld is geinvesteerd in een slecht plan?

We hebben gepoogd de feiten bij elkaar te brengen, inclusief een tijdslijn. Zo krijg je snel en eenvoudig een beeld van de gang van zaken.

Feiten Lelystad Airport-april-2024

Luchtvaart frames

We kunnen een bingo-kaart opstellen van de almaar herhaalde frames van de luchtvaart, bedoeld om politiek en samenleving te overtuigen van het nut van Lelystad Airport.

  • Lelystad Airport is goed voor de economie!

Feit: De daadwerkelijke economische bijdrage is marginaal. Lelystad Airport zal nooit rendabel worden en brengt grote schade toe aan oa. de recreatiesector en waarde van woningen. 

Lees er hier meer over.

  • Lelystad Airport zal de Schiphol – regio ontlasten!

Feit: Helaas niet waar. Voor Nederland in totaal betekent opening Lelystad Airport juist meer overlast. Slots die vrijkomen op Schiphol zullen worden ingevuld door grotere intercontinentale vliegtuigen.

Lees er hier meer over.

  • Er is al zoveel geinvesteerd in Lelystad Airport, zonde om het niet te gebruiken! 

Klinkt logisch, maar is dat ook zo? Er zal nog honderden miljoenen euro’s geinvesteerd moeten worden om deze luchthaven operabel te krijgen. Deze econonomische valkuil heet de ‘sunc cost fallacy’.

Lees er hier meer over

  • Lelystad Airport heeft een ‘overloop’ functie en gaat alleen vluchten overnemen van Schiphol! .  Zo is het ‘verkocht’ aan de Tweede Kamer. Maar dit is niet uitvoerbaar in verband met Europese concurrentieregels. Deze informatie was bekend bij Schiphol en ministerie van IenW, maar zorgvuldig achtergehouden voor de Tweede Kamer.  Dit zou betekenen dat Lelystad Airport autonoom zou kunnen groeien met naar verwachting voornamelijk buitenlandse low-cost cariers (budget maatschappijen). 

Als je naar de feiten kijkt, is maar 1 conclusie mogelijk: Lelystad Airport is gewoon een heel slecht plan. 

Tweede Kamer spreekt zich uit tegen opening Lelystad Airport

Afgelopen week stemde een ruime meerderheid van de Tweede Kamer tegen de opening van Lelystad Airport voor vakantievluchten. Een geweldige stap! Geen complete verrassing, het stond in vrijwel alle verkiezingsprogramma’s, maar het is nogmaals expliciet bevestigd: géén opening. Dit creëert ruimte om de echte problemen van Nederland aan te pakken.

Zijn de zorgen nu weg? Nee, want de luchtvaartlobby is machtig en het kabinet vaart regelmatig een andere koers. We blijven de gang van zaken dus onverminderd volgen.

Logische vervolgstap is het verplaatsen van de onnodige en kostbare luchtverkeersleiding en het toewerken naar een zinvolle alternatieve bestemming van de plek.

Hoe heeft dit zover kunnen komen?

Voor wie wil terugkijken, een uitgebreid antwoord op de vraag: ‘Hoe heeft dit zover kunnen komen?’ Met tijdlijn en sleutelmomenten.

De Stentor: Waarom we waarschijnlijk nooit vanuit Flevoland naar de zon vliegen: ‘Lelystad Airport ingehaald door tijd’

Meer over politieke draagvlak

Politiek is klaar met Lelystad Airport

Kamerdebat: Draagvlak groei luchtvaart en Lelystad Airport brokkelt verder af

SchipholWatch schreef er een goed artikel over: Goodbye Lelystad Airport!

 

 

 

 

 

Politiek is klaar met Lelystad Airport

Alleen radicaal rechts nog voorstander opening

Steeds nadrukkelijker wordt duidelijk dat Nederland klaar is met het onnodige, ongewenste en onrechtmatige Lelystad Airport. Van alle politieke partijen die tot nog toe hun concept verkiezingsprogramma’s voor de verkiezingen in november hebben gepresenteerd, zijn alleen de VVD en de meer radicaal rechtse partijen nog voor de opening.

 Dat blijkt uit een voorlopige analyse van de concept verkiezingsprogramma’s door de Samenwerkende Actiegroepen Tegen Laagvliegen (SATL).

Geen van de partijen uit het politieke midden toont zich vandaag de dag voor opening van Lelystad Airport. De omslag in denken die het CDA hierin maakte valt op. Maar ook NSC is expliciet tegen opening. Deze partijen zetten een stap voorwaarts in het denken over brede welvaart en klimaat: Lelystad Airport definitief niet open voor de grote commerciële luchtvaart.

In aanloop naar de vorige landelijke verkiezingen in 2021 namen BBB, PvdA, ChristenUnie en VOLT dit standpunt al in. Zij volgden daarmee het eerdere voorbeeld van onder meer GroenLinks, de SP en de Partij voor de Dieren, die hier altijd al zo over dachten. Ook D66, SGP en NSC hebben opening expliciet uitgesloten in hun verkieizngsprogramma. Daarmee lijkt Lelystad Airport alleen nog radicaal rechts als laatste reddingsboei te hebben. In de verkiezingsprogramma’s van partijen zoals JA21 en in mindere mate de VVD gaat het pro-Lelystad-Airport-standpunt samen met het verwerpen van klimaatmaatregelen en het bagatelliseren van de consequenties voor leefomgeving en natuur.

Stemhoger.nl

Komende maanden blijft SATL de politieke verkiezingsprogramma’s op de voet volgen. Op stemhoger.nl leest u per partij de standpunten ten aanzien van Lelystad Airport in het bijzonder en de luchtvaart en de Schiphol Groep in het algemeen, inclusief stemadvies.

Direct na de verkiezingen brengt SATL de mogelijk coalitiecombinaties voor u in kaart, en maakt daarbij een inschatting van de kans dat de openstelling van Lelystad Airport onderdeel uit gaat maken van een eventueel coalitieakkoord.

Blijf op de hoogte

Wij nodigen u van harte uit ons te blijven volgen via www.stemhoger.nl en deze website. Ook zijn we te volgen via Twitter en via de nieuwsbrief. Wanneer u ons financieel of actief wilt steunen, kunt u hier terecht.