Hoe maken we Nederland mooier? Hoe zorgen voor een optimale leefomgeving? Dat vraagt om zorgvuldige afwegingen en feitelijk onder-bouwde besluiten. Ten aanzien van de Lelystad Airport zien we de afgelopen jaren een patroon van het steevast verkeerd of niet informeren van publiek, bestuurders en volksvertegenwoordigers. Er wordt als het ware een loopje genomen met de feiten. Met als gevolg: verkeerde besluiten. Zoals de openstelling vanwege de ‘overloop’ functie van Lelystad Airport. Een functie die niet uitvoerbaar is. Of het onoplosbare probleem van laagvliegroutes. Met grote gevolgen vandien.
SATL heeft de feiten samengebracht, inclusief een tijdslijn.
Eerdere besluiten, over het onder voorwaarden openen van Lelystad Airport, zijn dan ook op verkeerde gronden genomen. Tel daarbij op de negatieve effecten van nog een vliegveld in ons kleine volle land, het onoplosbare probleem van laagvliegroutes en het tanende politieke en maatschappelijk draagvlak.
In januari 204 heeft de Tweede Kamer met ruime meerderheid de motie aangenomen om Lelystad Airport niet te openen voor groothandelsverkeer. Een verstandig besluit. De luchtvaart is er tenslotte voor Nederland en niet andersom.
Feiten
In de loop der jaren is dossier Lelystad Airport een complex gebeuren geworden. De ‘frames’, toezeggingen, beloftes, meningen en technische aspecten vliegen je om de oren. Maar wat zijn nu de feiten? Hoe heeft het zo mis kunnen gaan?
We hebben gepoogd deze bij elkaar te brengen, inclusief een tijdslijn. Zo krijg je snel en eenvoudig een beeld van de gang van zaken.
Afgelopen week stemde een ruime meerderheid van de Tweede Kamer tegen de opening van Lelystad Airport voor vakantievluchten. Een geweldige stap! Geen complete verrassing, het stond in vrijwel alle verkiezingsprogramma’s, maar het is nogmaals expliciet bevestigd: géén opening. Dit creëert ruimte om de echte problemen van Nederland aan te pakken.
Zijn de zorgen nu weg? Nee, want de luchtvaartlobby is machtig en het kabinet vaart regelmatig een andere koers. We blijven de gang van zaken dus onverminderd volgen.
Steeds nadrukkelijker wordt duidelijk dat Nederland klaar is met het onnodige, ongewenste en onrechtmatige Lelystad Airport. Van alle politieke partijen die tot nog toe hun concept verkiezingsprogramma’s voor de verkiezingen in november hebben gepresenteerd, zijn alleen de VVD en de meer radicaal rechtse partijen nog voor de opening.
Dat blijkt uit een voorlopige analyse van de concept verkiezingsprogramma’s door de Samenwerkende Actiegroepen Tegen Laagvliegen (SATL).
Geen van de partijen uit het politieke midden toont zich vandaag de dag voor opening van Lelystad Airport. De omslag in denken die het CDA hierin maakte valt op. Maar ook NSC is expliciet tegen opening. Deze partijen zetten een stap voorwaarts in het denken over brede welvaart en klimaat: Lelystad Airport definitief niet open voor de grote commerciële luchtvaart.
In aanloop naar de vorige landelijke verkiezingen in 2021 namen BBB, PvdA, ChristenUnie en VOLT dit standpunt al in. Zij volgden daarmee het eerdere voorbeeld van onder meer GroenLinks, de SP en de Partij voor de Dieren, die hier altijd al zo over dachten. Ook D66, SGP en NSC hebben opening expliciet uitgesloten in hun verkieizngsprogramma. Daarmee lijkt Lelystad Airport alleen nog radicaal rechts als laatste reddingsboei te hebben. In de verkiezingsprogramma’s van partijen zoals JA21 en in mindere mate de VVD gaat het pro-Lelystad-Airport-standpunt samen met het verwerpen van klimaatmaatregelen en het bagatelliseren van de consequenties voor leefomgeving en natuur.
Stemhoger.nl
Komende maanden blijft SATL de politieke verkiezingsprogramma’s op de voet volgen. Op stemhoger.nl leest u per partij de standpunten ten aanzien van Lelystad Airport in het bijzonder en de luchtvaart en de Schiphol Groep in het algemeen, inclusief stemadvies.
Direct na de verkiezingen brengt SATL de mogelijk coalitiecombinaties voor u in kaart, en maakt daarbij een inschatting van de kans dat de openstelling van Lelystad Airport onderdeel uit gaat maken van een eventueel coalitieakkoord.
Blijf op de hoogte
Wij nodigen u van harte uit ons te blijven volgen via www.stemhoger.nl en deze website. Ook zijn we te volgen via Twitter en via de nieuwsbrief. Wanneer u ons financieel of actief wilt steunen, kunt u hier terecht.
Na jaren van spanning en onzekerheid weet men het nog niet. Gaat de lokale luchthaven nou open voor passagiersvluchten. De heer Boogaard van VVD Lelystad pleit voor opening en lijkt niet goed op de hoogte van de stand van zaken. De feiten:
Laagvliegroutes van en naar Lelystad Airport gaan over meer dan 1.700 kilometer over grote delen van Nederland. Deze kunnen niet worden opgelost. Dit betekent permanent enorme overlastvoor honderdduizenden mensen, agrarische en recreatie ondernemers. Nog los van de gezondheidsrisico’s voor kinderen en volwassenen.
De landelijke overheid is inderdaad onbetrouwbaar. De toezegging was dat laagvliegen opgelost zou worden. Echter, dit bleek toch niet te kunnen. De eis van de Tweede Kamer was ook: géén autonome groei. Ook dit bleek toch niet te kunnen. Beide zaken waren vooraf bekend bij de landelijke overheid en de Schiphol Group. Tweede Kamer en lokale bestuurders werden verkeerd voorgelicht.
De landelijke overheid ism de Schiphol Group probeerde onder de benodigde natuurvergunning uit te komen, door oa. frauduleuze praktijken met stikstofberekeningen. Toen dit werd ontdekt, door SATL, heeft Schiphol Group boerderijen opgekocht. Ook dit was tegen de nadrukkelijke wens van de Tweede Kamer.
Lelystad Airport zal blijvend verlieslatend zijn, ofwel: onrendabel. Er zal jaarlijks miljoenen euro’s belastinggeld bijgeled moeten worden. Over de gedane investeringen: het ‘sunc cost’ principe is ook op dit project van toepassing.
Het is dan ook niet voor niets dat burgers, politici, gemeenten en provincies fel zijn in hun verzet en bedrijven en organisaties hun energie er niet meer in steken.
Tenslotte een welgemeend advies: Richt je op de vele en aantrekkelijke alternatieven voor Lelystad Airport. Denk aan recreatieve mogelijkheden, woningbouw , natuur en (agrarisch) ondernemen. Dat is je energie goed besteden.
Op 2 mei 2023 werd dr. ir. Leon Adegeest geinterviewd door Robert Weij van Omroep Zeewolde. Het werd een uitgebreid gesprek over Lelystad Airport, de onmogelijke locatie, de niet opgeloste laagvliegroutes, de uitzonderingspositie van Schiphol en de omstreden werkwijze van het ministerie van IenW.
‘Nederland heeft een groot ruimte probleem op vele vlakken. Een nieuw vliegveld neemt enorm veel ruimte in beslag, stikstofruimte, ruimte in de lucht, op de grond en op de weg. Is Lelystad Airport in deze tijd nou werkelijk de beste oplossing?’
‘De regio krijgt alles over de schutting geworpen van Den Haag, je moet als gemeente en provincie nadrukkelijk je stem laten horen en staan voor de belangen van jouw gemeente en jouw provincie’.
Beter kunnen we het niet verwoorden. Toine Heijmans schreef een lezenswaardige column in De Volkskrant over een overbodige luchthaven Lelystad Airport, die is ingehaald door de tijd.
Over een halstarrig geloof in oude gewoonten, terwijl nieuwe het al overnamen. Over het werkwoord ‘Schiphollen’ en ‘Het Lelystad Airporten’, ofwel met leugens en manipulatie doen wat anderen verboden is. En over fraude, ontdekt door een onbezoldigd burger en jarenlang toegedekt door het kabinet …
Sinds 2001 verzuimt Nederland de emissies van de luchtvaart boven de 900 meter te rapporteren. Nederland handelt hiermee in strijd met de Europese richtlijnen. Als álle uitstoot wordt meegeteld, komt het aandeel dat de luchtvaart uitstoot op 11% in plaats van de gerapporteerde 1%.
Wel degelijk rapportageplicht
Al in 2019 heeft SATL de voor luchtvaart verantwoordelijke minister van Infrastructuur en Waterstaat hierop gewezen, echter zonder succes. De minister blijft bij zijn standpunt dat er geen rapportageverplichting is en heeft de emissies van de luchtvaart boven 900 meter nog steeds niet inzichtelijk gemaakt. Dit is echter feitelijk onjuist. Nederland heeft wel degelijk een rapportageverplichting, maar houdt desondanks het overgrote deel van de uitstoot van de luchtvaart buiten de boeken. Hierdoor ziet SATL zich gedwongen zich tot de Europese Commissie te wenden.
Richtlijnen en ‘Advies Remkes’: volledige uitstoot rapporteren
Het is niet dat het ministerie niet op de hoogte is van de Europese richtlijnen. Ook in het advies van Remkes werd heel helder geadviseerd om álle uitstoot van de luchtvaart mee te nemen en niet alleen de uitstoot tot 900 meter. Meermaals is het ministerie hierop gewezen, maar er staat heel veel op het spel. Want wanneer het ministerie erkent dat de uitstoot boven de 900 meter (3000 voet) ook moet worden meegenomen, dan blijkt dat de stikstofuitstoot van de luchtvaart daadwerkelijk veel groter is dan waar nu rekening mee wordt gehouden.
Luchtvaart: een van de grootste vervuilers
De luchtvaart blijkt goed te zijn voor ca 11% van de stikstof emissies in Nederland. Als de depositie evenredig is met de emissies, zou de luchtvaart één van de grote stikstof vervuilers van Nederland worden. Ook voor de andere producenten van stikstof heeft dit gevolgen: nu de bijdrage uit de luchtvaart veel groter blijkt te zijn, zullen alle andere bronnen evenredig kleiner zijn.
Dit heeft tevens consequenties voor de aanvraag van een natuurvergunning voor de luchthavens, die dan voor veel meer stikstof moeten compenseren.
Timeline en klacht
In een Timeline hebben we de situatie gereconstrueerd. Uit deze reconstructie blijkt duidelijk dat het ministerie en de minister al jaren en herhaaldelijk zijn gewezen op het ontbreken van de uitstoot boven de 900 meter.
– 80% van de uitstoot van de luchtvaart wordt niet meegerekend –
Het vliegverkeer draagt voor slechts in kleine mate bij aan het stikstofprobleem, wordt Nederland voorgespiegeld. Maar dat is feitelijk niet zo. Op papier wordt alleen de uitstoot bij starten, landen en taxiën meegenomen. Uitstoot boven de 900 meter wordt niet meegerekend. Sterker nog, het ministerie weigert zelfs in beeld te brengen om hoeveel emissies het überhaupt gaat. Terwijl Europa dit wel van haar lidstaten vraagt. Bijna elk land doet dit (al jaren) op twee na. Nederland is een van de weigeraars, met als gevolg structurele onderrapportage van de uitstoot door de luchtvaart. Ook was het advies van Remkes ondubbelzinnig duidelijk: alle uitstoot van de luchtvaartsector dient meegenomen te worden in de berekeningen, dus ook de uitstoot boven de 900 meter. Immers, alle sectoren dienen bij te dragen aan de oplossing.
80% buiten beschouwing op papier
Het heeft er alle schijn van dat op papier de uitstoot van de luchtvaart in Nederland richting de EU bewust laag wordt gehouden. Dit scheelt maar liefst 80 procent van de uitstoot van de luchtvaart.
Want de uitstoot van de luchtvaart boven de 900 meter wordt door het RIVM wel in kaart gebracht, maar het RIVM brengt deze uitstoot ten onrechte onder bij de ‘bijdrage uit het buitenland’ en die bedraagt in totaal 32 procent van de totale uitstoot.
Foute voorlichting aan gemeente en provincie door IenW
Wat schetst onze verbazing? Op de voorlichtingsbijeenkomst van november 2022 voor regionale politici, krijgt de DG Luchtvaart van het ministerie van IenW de vraag waarom de uitstoot van de luchtvaart boven de 900 meter niet meegerekend wordt. En haar antwoord luidt: ‘Het advies (van Remkes, red) is om het niet mee te tellen, omdat het in de menglaag zit”.
Deze uitspraak is onwaar. En daarmee worden lokale en provinciale politici op dit punt feitelijk onjuist geïnformeerd en zo op het verkeerde been gezet. En dat vinden wij erg kwalijk.
We roepen het ministerie dan ook op om deze uitspraak te rectificeren.
En misschien nog wel belangrijker, om het advies van Remkes en de Europese richtlijnen daadwerkelijk op te volgen en de uitstoot van de luchtvaart boven 900 meter gewoon mee te tellen.
Hoe luidt die foute bewering van het ministerie van IenW precies?
Vraag van iemand uit de zaal: ‘Klopt het dat er boven een bepaalde hoogte niet meer wordt gemeten en dat het dandus ook niet meer mee telt in de plusjes en de minnetjes?
Antwoord hoogste ambtenaar Luchtvaart IenW: ‘Dat is conform het advies van Remkes en een aantal commissies, dat is ehh…. Dan is het advies om dat daar niet meer mee te tellen, omdat het gewoon inderdaad in de menglaag zit…. Dat is een eh discussie die al heel, eh veel breder politiek heeft gespeeld…’
Dit antwoord van deze ambtenaar is dus onjuist. Het is NIET conform het advies. En ook niet conform de Europese richtlijnen.
Advies Remkes ondubbelzinnig duidelijk: Neem alle uitstoot van de luchtvaart mee, inclusief de uitstoot boven de 900 meter.
Hieronder het fragment uit het advies van de commissie Remkes (pagina 2 van Advies Luchtvaartsector)
Recentelijk is gebleken dat het ministerie van IenW onverdroten doorgaat met het uitwerken van plannen om Lelystad Airport te openen. Het ministerie is samen met Schiphol zelfs bezig een nieuwe reden voor opening te creeren, nu functie van ‘overloopluchthaven’ is komen te vervallen. Dit is een opmerkelijke stap, gezien het belang dat Nederland heeft om de stikstofproblematiek op te lossen.
Met een door Schiphol berekende uitstoot van 524.000 kg NOx , zou Lelystad Airport in de top 20 van de grootste vervuilers komen. Intussen is aangetoond dat de daadwerkelijke uitstoot vele malen hoger zal liggen, dan de door Schiphol zelf berekende cijfers.
Brandbrief
De Samenwerkende Actiegroepen Tegen Laagvliegen (SATL) hebben een brandbrief gestuurd naar de ministers C. Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) en P. Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). Een kopie van de brief is gestuurd naar minister M. Harbers (Infrastructuur en Waterstaat), de leden van de Tweede Kamer, provincie en gemeenten.
Het doorzetten van de voorbereidingen om Lelystad irport te openen gebeurt niet met de intentie een gepaste bijdrage te leveren aan het oplossen van de (stikstof)emissie- en klimaatcrises – Integendeel. Uit de stukken blijkt dat IenW wil proberen om milieuwinst als gevolg van krimp bij Schiphol één-op-één te verbinden aan de opening van LA.
Ofwel, Schiphol werkt, in nauwe samenwerking met het ministerie van I&W, aan een manier om de uitstoot vooral niet te hoeven verminderen.
Gevolgen voor boeren en bouwen
In de brief vraagt SATL aandacht voor onder meer de volgende punten.
Met een uitstoot van 524.000 kg NOx (d.i. een berekening van de luchthaven zelf) zal LA op plaats 20 van de Top 100 lijst van piekuitstoters van het ministerie van N&S belanden. Met stip, want deze cijfers zijn onvolledig, zoals SATL eerder heeft aangetoond en inmiddels ook van overheidswege is erkend.
IenW claimt emissiewinst als Schiphol naar 440.000 vliegtuigbewegingen (vtb) krimpt, maar koppelt er wel de voorwaarde aan dat LA opengaat voor uiteindelijk 45.000, vanuit Schiphol ‘weggekrompen’ vakantievluchten. Hier is m.a.w. geen sprake van krimp en emissiewinst.
Uitstoot van 524.000 kg NOx staat jaarlijks (!) de bouw van ca. 70.000 woningen in de weg.
Het ministerie van IenW en de Schiphol Groep willen met een aanvraag van een natuurvergunning voor een eerste tranche van slechts 10.000 vtb deze en andere hen onwelgevallige uitkomsten maskeren of omzeilen. Een dergelijke salami-aanpak is in strijd is met Europese regelgeving.
Salderen van stikstofruimte zal de toch al wankele businesscase van LA verder onder druk zetten en bovendien de salderingsmogelijkheden van boeren beperken.
Door ligging en (laagvlieg)routes vormt LA een extra bedreiging voor nu al overbelaste N2000 gebieden op met name de Veluwe, in Salland en Weerribben/Wieden. Boeren dwingen hun bedrijf te sluiten en tegelijkertijd een piekuitstoter als LA toestaan zijn deuren te openen en laag over en nabij N2000 gebieden te gaan vliegen zal de vertrouwenscrisis in Oost- en Noord-Nederland bepaald niet verkleinen. De in december 2019 unaniem aangenomen motie van de gemeenteraad van Oldebroek zegt genoeg: ‘Het is onbegrijpelijk en onaanvaardbaar dat de stikstofproblematiek alleen maar op de boeren wordt betrokken en niet ook op de luchtvaart en de industrie.’
Saillant: onderzoek gestart naar stikstoffraude
Onlangs besloot het OM een strafrechterlijk onderzoek te starten naar stikstoffraude door ambtenaren van het ministerie van IenW en medewerkers/directie van Schiphol. Lees er hier meer over.
Meer over hoe Schiphol de lakens uitdeelt in Nederland?
