Column: Bij Lelystad Airport wordt de leugen vanzelf de waarheid

16 maart 2020

Rob Berends, columnist bij De Gelderlander

Wil je de hele column lezen?

‘Bij Lelystad Airport wordt de leugen vanzelf de waarheid’

Klik hier.

Even waren we afgeleid. Was het nou moorkop of roomkop? Wat spookte Marco uit met zijn secretaresse en hoe erg was dat voor Leontine? Had Emile Ratelband gelijk toen hij zijn zoontje van 10 jaar ontvoerde of is hij een monster?

Dom. We hadden ons niet moeten laten afleiden en beter moeten opletten.

In de tussentijd waren ze er op het ministerie van Infrastructuur weer in geslaagd om nieuwe berekeningen over Lelystad Airport samen te stellen die aantoonden dat het vliegveld er probleemloos kan komen.

Ze kunnen in Gelderland, in Overijssel en in Friesland wel beweren dat ze last van vliegtuigen krijgen, maar dat is dus gewoonweg onzin. Bleek uit die berekeningen.

Er protesteer­den weleens wat mensen tegen, maar veel waren het er niet. En zo werd de leugen vanzelf de waarheid

Tegenwoordig zijn er meer mensen die wel opletten, en die ook nog kunnen rekenen. Die zitten bij actiegroepen tegen vliegveld Lelystad.

En zij ontdekten – alweer – dat de rekenmeesters van het ministerie alle trucs uit de kast hadden gehaald om de uitstoot van stikstof omlaag te rekenen.

Het is niks nieuws. Al zovele malen zijn de tegenstanders van vliegveld Lelystad in het pak genaaid. Het begon jaren geleden met Hans Alders die alle gedeputeerden en wethouders op onnavolgbare wijze het bos in had gestuurd. En waar het eindigt, en met wie, weet niemand.

Is Lelystad een incident? Nou nee, we zien hetzelfde rond de stort van afval in plassen, rond de kindertoeslagaffaire, bij het achterhouden van onwelgevallige rapporten.

Hoe graag we de overheid ook zouden vertrouwen, het wordt ons momenteel niet gemakkelijk gemaakt.

Wil je de hele column lezen?

‘Bij Lelystad Airport wordt de leugen vanzelf de waarheid’

Klik hier.

Studie naar geluidsoverlast: Géén garantie dat nieuwere vliegtuigen ook daadwerkelijk stiller zullen zijn.

Het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum publiceerde in oktober 2019 een uitgebreide studie naar de geluidsoverlast van toekomstige vliegtuigen richting 2050. Centrale vraag: Hoeveel stiller worden toekomstige vliegtuigen?

Download het onderzoek hier

Geen garantie over afname geluid

Het onderzoek durft  géén garantie te geven over afname van geluid van toekomstige vliegtuigen. Afgezien van  mitsen en maren staat op pag. 18 een voorspelling van geluidsreducties per categorie vliegtuigen tussen 2018 en 2050:

  • Regional Jets (vliegtuigen voor de korte afstand van Embraer en Bombardier):  afname met 22 EPNdB vanaf ca. 272 cum. noise level
  • Small range jets (vliegtuigen voor de middellange afstand): afname met 22 EPNdB vanaf ca 279 cumulatief noise level
  • Long range jets (2-motorig) (intercontinentale vliegtuigen): afname met 17,5 EPNdB vanaf ca 281 cumulatief noise level

Voorspelling: Kleine geluidsafname waarschijnlijk teniet gedaan door grotere vliegtuigen

In de logaritmische schaal van EPNdB is de voorspelde geluidsafname dan ca. 8% in 32 jaar (van 2018 tot 2050), met als kanttekeningen van het LNR dat dit waarschijnlijk niet gehaald zal worden.

Wat het onderzoek wél laat zien is: Wanneer de vliegtuigen worden vervangen door nieuwere types van gelijk gewicht is er met name een afname in geluid bij de start. Maar er is een hele grote maar... Want wanneer deze vervangende vliegtuigen groter en zwaarder zijn, wat de laatste jaren steeds de ontwikkeling is omdat er steeds meer passagiers worden vervoerd in grotere vliegtuigen, dan wordt deze geluidswinst teniet gedaan.

Letterlijk staat er: "Indien vliegtuigen in de vloot geruild worden voor een groter type:
– Weinig effect op relatieve geluidniveaus
– Toename van absolute geluidniveaus
– Dit kan reducties door technologische vooruitgang (deels) teniet doen"

In het onderzoek wordt verder uitgebreid gesproken over een heel ander soort vliegtuig dat geluidsarmer zou zijn. Echter, de vliegtuigen die nu en de komende jaren verkocht worden en weer 20-30 jaar mee zullen gaan, worden gekocht bij vliegtuigfabrikanten die deze vliegtuigen niet in het assortiment hebben.

Meer over 'stillere vliegtuigen'

Lees ook:

Advies Alders: Effect ‘stillere’ vliegtuigen op leefbaarheid nagenoeg nul

In 2019 brengt Hans Alders namens de Omgevingsraad Schiphol desgevraagd een advies uit aan de minister van IenW.

Centrale vraag hoe de luchthaven zich kan ontwikkelen in balans met de omgeving. Er volgt een breed advies. Specifiek ten aanzien van de geluidsoverlast is de conclusie: Het effect van 'stillere' vliegtuigen op de leefbaarheid is nagenoeg nul.

Effect 'stillere vliegtuigen' nagenoeg nul

Het effect dat stillere vliegtuigen hebben op de leefbaarheid is niet of slechts beperkt waarneembaar. Dat stelt Hans Alders in zijn verslag van het advies van de Omgevingsraad Schiphol (ORS). Hij zegt dat een 'stiller' vliegtuig dat overvliegt nog steeds een erg hoog volume produceert, dat niet of als amper minder geluid wordt ervaren. Integendeel, het woonklimaat wordt ernstig geschaad.

Letterlijk wordt in het advies gesteld: 'Naarmate het volume van het aantal vliegtuigbewegingen toeneemt wordt steeds pregnanter de vraag gesteld waar de grens ligt van wat redelijkerwijs van de omgeving, en in het bijzonder het binnengebied, gevraagd kan worden aan het accepteren van hinder. Een belangrijk probleem dat zich voordoet is dat hinderbeperking die de luchtvaartsector realiseert door steeds minder geluidsproducerende vliegtuigen nauwelijks of niet waarneembaar is op de hoogte, vooral in het binnengebied, waarop de vliegtuigen passeren. Ieder individueel vliegtuig produceert daarbij voor de omwonende een buitengewoon hoog geluidvolume.

Geluidsreductie op papier, maar overlast stijgt

Voor de collectieve geluidsberekening in het stelsel van gelijkwaardigheid maakt deze reductie wel degelijk uit. Zij leidt namelijk tot een verdere volumegroei, ook al wordt die gehalveerd door de 50-50 regel. Daarmee is dus de paradox gecreëerd dat een geluidsreductie leidt tot een aanzienlijke volumestijging en daarmee gepaard gaande toename van overlast in het binnengebied, zonder dat de omwonenden daar iets merken van de hinderafname. Integendeel, hun woonklimaat wordt ernstig geschaad.

Lees hier het hele advies.

Meer

Meer over ‘stillere vliegtuigen’

Pas op voor misleiding in de claims over ‘stillere vliegtuigen’

Een bekende claim van de luchtvaartindustrie is dat vliegtuigen 'stiller' worden. Zo claimt KLM dat de vliegtuigen van de nieuwe vloot '50% stiller' zijn. Daarmee suggereert KLM dat de geluidsoverlast met de helft afneemt. Maar pas op: deze claim is misleidend.
De heer Franken van EASA (European Union Aviation Safety Agency) legt in deze video aan De Tweede Kamer precies uit waarom de claim van stillere vliegtuigen op basis de afname van het percentage decibel ronduit misleidend is.

Wanneer er gesproken wordt over 'we maken vliegtuigen 50% stiller' dan betekent dat niet dat de geluidsoverlast afneemt met 50%. De werkelijke afname van de geluidsoverlast is slechts enkele decibel (bijvoorbeeld 3 van de 80 decibel) en dat verschil is nèt hoorbaar. 

De schaal die wordt gebruikt voor meten van geluid wordt weergegeven in decibel (dB) en kent een logaritmische schaal. Dit wil zeggen dat een toename van 3 dB gelijk is aan een verdubbeling van het geluid en dat een toename van 10 dB tien keer zo veel geluid betekent. De afname van de geluidsoverlast ('stiller') staat dus niet in verhouding met de afname op de decibel-schaal.

Vanwege de logaritmische schaal zorgt het rekenen met decibels vaak voor verwarring en zo kan een claim van '50% stiller' gemakkelijk in de communicatie worden misbruikt.

Meer

Meer hierover