Luchtvaartnota: Krimp luchtvaart onvermijdelijk

Luchtvaartnota milieuorganisaties toont aan: krimp luchtvaart onvermijdelijk

Met veel genoegen stuur ik je de finale versie toe van de gezamenlijke visie De toekomst van Luchtvaart van Natuur&Milieu, Greenpeace en Natuur en Milieufedertaie Noord-Holland. Met jouw ondersteuning laten we zien dat er breed draagvlak is voor radicaal ander luchtvaartbeleid.

Eind dit jaar komt minister Van Nieuwenhuizen met een nieuwe luchtvaartnota 2020-2050. Deze vormt de basis voor de besluiten van het kabinet over groei van luchthavens, vliegroutes en belasting op vliegen.

Natuur & Milieu, Greenpeace en Natuur en Milieufederatie Noord-Holland vinden dat het tijd is voor een fundamentele omslag: de luchtvaart moet passen binnen de grenzen van klimaat, natuur en gezondheid. Daarom overhandigen zij de minister een alternatieve luchtvaartnota.

Het stuk is ondertekend door een brede coalitie van maatschappelijke organisaties. Met een gezamenlijke en dringende oproep aan de minister: krimp van de luchtvaart is onvermijdelijk.

Lees hier de hele nota

 

Waarom Schiphol niet moet groeien. De luchthaven is allang geen motor meer van onze economie.

lelystad airport

Vlag-Volkslied-Vliegveld

Decennialang moest en zou Schiphol de economie aanjagen. Inmiddels zijn er grote twijfels over verdere groei. De economische opbrengsten van meer vluchten en meer passagiers wegen niet op tegen de overlast. Maar: ‘Je krijgt te maken met een oer-Hollands gevoel en met Hollands glorie.’

Lees het hele artikel in de Groene Amsterdammer hier

Moet de luchtvaart groeien om onze welvaart te behouden?

In het publieke debat over luchtvaart spelen economische argumenten een grote rol. Verschillende partijen veronderstellen bepaalde relaties tussen enerzijds luchtvaart, luchthavencapaciteit en bestemmingennetwerk en anderzijds economische groei, welvaart en de aantrekkelijkheid van Nederland als vestigingsland.

Natuur & Milieu heeft CE Delft gevraagd om een aantal argumenten te beoordelen op hun wetenschappelijke merites. Het gaat om de volgende argumenten:

  1. “Het omvangrijke bestemmingennetwerk van Schiphol is bepalend voor het Nederlandse vestigingsklimaat.”
  2. “Capaciteitsrestricties op Schiphol betekenen het einde voor Schiphol als hub-luchthaven en ineenstorting van het netwerk.”
  3. “Luchtvaart levert een grote economische toegevoegde waarde voor Nederland in werkgelegenheid en bijdrage aan het BBP.”
  4. “Vliegbelasting schaadt de sector en levert het milieu niets op.”
  5. “Als de Nederlandse luchtvaart niet kan groeien, doen andere, minder duurzame luchtvaartlanden dat wel.”

Een goedkoop vliegticket komt niet uit de lucht vallen

Heen en weer met het vliegtuig naar Zuid-Frankrijk is net zo duur als een retourtje Terschelling. Hoe kan dat? Een deel van het antwoord ligt besloten in de enorme subsidiestromen richting de luchtvaartindustrie. Follow the Money brengt er zoveel mogelijk in kaart. 

Ga hier naar het artikel: ‘Een goedkoop ticket komt niet uit de lucht vallen’

Wat hebben we ontdekt?

  • Antwoord op de vraag: Waarom is vliegen binnen Europa goedkoper dan met de trein naar je bestemming reizen?
  • De luchtvaartindustrie is via een onoverzichtelijke spaghetti aan subsidies, belastingvrijstellingen en overheidsinvesteringen met internationale, nationale en regionale overheden verbonden. Zo betaalt de overheid voor jouw spotgoedkope vliegvakantie.

Waarom moet ik dit lezen?

  • Door de enorme subsidiëring van de luchtvaartindustrie betalen mensen met een laag inkomen mee aan de vliegreizen van de rijken. Daarnaast veroorzaken vliegvakanties klimaatschade, die door de samenleving als geheel gerepareerd moet worden.
  • Staatssecretaris van Financiën Menno Snel sprak met vertegenwoordigers van 29 landen over onder andere klimaatheffingen voor de luchtvaartindustrie. Voorafgaand aan deze conferentie zei hij in NRC accijns te willen heffen op kerosine. Want: ‘Alle vormen van transport moeten bijdragen aan het bestrijden van de vervuiling die zij veroorzaken. De luchtvaart doet dat nu niet.’

Ga hier naar het artikel: ‘Een goedkoop ticket komt niet uit de lucht vallen’

Raad voor de leefomgeving: Luchtvaartbeleid; Een nieuwe aanvliegroute

Wereldwijd is de luchtvaart fors toegenomen, ook in Nederland. Het vliegverkeer draagt bij aan de goede internationale bereikbaarheid van Nederland. Door geluidsoverlast en de uitstoot van fijnstof en CO2 botst de groei van het vliegverkeer echter steeds sterker met het belang van een gezonde en prettige leefomgeving en met de opgaven rond het klimaatbeleid. Deze conflicterende belangen, gecombineerd met een afnemend vertrouwen van burgers in de overheid en de luchtvaartsector, vragen om een nieuw perspectief in het luchtvaartbeleid. Daarom het advies: ‘Luchtvaartbeleid. Een nieuwe aanvliegroute’

De raad richt zich in dit advies op de vraag of er een ander perspectief mogelijk is in het luchtvaartbeleid, en zo ja, of dit nieuwe perspectief leidt tot andere uitgangspunten en beleidsopties voor het rijksbeleid. Onderzocht is wat de nationale sturingsmogelijkheden zijn en hoe deze aangevuld kunnen worden.

De Raad geeft de volgende, in onze ogen zeer waardevolle, aanbevelingen:

  • Stuur in het luchtvaartbeleid op milieugrenswaarden voor de luchtvaart in plaats van op het aantal vliegbewegingen
  • Pas het ALARA-beginsel toe en scherp periodiek de grenswaarden voor de luchtvaart aan
  • Ontwikkel een nationaal klimaatbeleid voor de luchtvaart
  • Investeer in herstel van vertrouwen bij burgers door strikte handhaving en sanctionering
  • Zorg dat de vervuiler betaalt
  • Besteed meer aandacht aan (beïnvloeding van) reizigersgedrag
  • Stuur op internationale bereikbaarheid van Nederland en heroverweeg daarbinnen de netwerkkwaliteit

Lees hier alles over het rapport.

Volkskrant: ‘Groei stop Schiphol beste optie voor klimaat en economie’

Oók met een groeistop op Schiphol kan KLM zijn zakelijke netwerk uitbouwen, schrijven  en 

De Omgevingsraad Schiphol (ORS) heeft advies uitgebracht aan minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat, VVD) over de toekomst van Schiphol na 2020. De bewoners, gemeentebestuurders en milieuorganisaties willen (evenals de meerderheid van het publiek) dat de volumegroei nu stopt.

Lees hier het hele artikel: ‘Groei stop Schiphol beste voor klimaat en economie’

Lees hier de plannen van de Omgevingsraad Schiphol (ORS) en het platform Toekomst Luchtvaart.

Luchtvaart uit balans: analyse van de lusten en lasten van Schiphol

Connectiviteit van de luchtvaart in Nederland op de weegschaal.

Een analyse van de lusten en lasten van Schiphol door economen Manshanden en Bus.

De economen Walter Manshanden en Leo Bus tonen in hun rapport voor de Koepel van Amsterdamse Schipholorganisaties ‘Luchtvaart uit balans’ aan dat met de hub-functie van Schiphol geen groot publiek belang gediend is. En verder dat de connectiviteit van het netwerk te lijden heeft van de opkomst van goedkope vakantievluchten.

Een economisch essentieel netwerk met veel minder vluchten dan het huidige aantal, kan in stand gehouden worden. De huidige hoeveelheid luchtvaart is niet alleen schadelijk voor de gezondheid, de leefbaarheid en het klimaat, maar blijkt ook economisch absoluut onnodig. Het rapport is daarmee van groot belang voor de totstandkoming van de Luchtvaartnota.

Een goede infrastructuur is van belang voor het functioneren van een gemeenschap. Goede verbindingen met sterke regio’s elders in de wereld – ook door de lucht – maken daar onderdeel van uit. Een goed functionerend luchtvaartnetwerk zorgt voor werkgelegenheid en maakt het land aantrekkelijk voor het ontwikkelen van bedrijvigheid. Het ontwikkelen en onderhouden van een kwalitatief hoogwaardig netwerk is een publiek belang dat in Nederland toevertrouwd is aan de NV Schiphol.

Naast de lusten van een kwalitatief hoogwaardig netwerk heeft het luchtverkeer dat daardoor wordt gefaciliteerd ook belangrijke lasten. De inhoud en de omvang van deze lasten zijn in het algemeen sterk onderbouwd. Voor wat betreft de lusten van het luchtverkeer is van onderbouwing veel minder sprake. Van de kant van de sector en van de kant van het kabinet wordt gehamerd op het beeld dat de luchtvaart een pijler is voor de economie en voor de werkgelegenheid, waarbij het mantra is dat gematigde groei van de luchtvaart noodzakelijk is om deze pijler in stand te houden.

De Koepel van Amsterdamse Schipholgroepen (KAS) heeft geconstateerd dat onderbouwing ontbreekt en heeft daarom aan de economen Walter Manshanden (NEO Observatory) en Leo Bus (LeoBus.nl) gevraagd om aan de hand van een aantal vragen inzicht te geven in de lusten van Schiphol.

De ultieme conclusie die zich onontkoombaar opdringt na analyse van alle beschikbare data kan alleen maar zijn dat Schiphol publieke belang pas bedient na onthubben. De kwaliteit van het netwerk verbetert, de lasten voor de omgeving verminderen. In beleidstermen wordt dit een win-win situatie genoemd.

Lees er hier meer over.

Pas op voor misleiding in de claims over ‘stillere vliegtuigen’

Een bekende claim van de luchtvaartindustrie is dat vliegtuigen 'stiller' worden. Zo claimt KLM dat de vliegtuigen van de nieuwe vloot '50% stiller' zijn. Daarmee suggereert KLM dat de geluidsoverlast met de helft afneemt. Maar pas op: deze claim is misleidend.
De heer Franken van EASA (European Union Aviation Safety Agency) legt in deze video aan De Tweede Kamer precies uit waarom de claim van stillere vliegtuigen op basis de afname van het percentage decibel ronduit misleidend is.

Wanneer er gesproken wordt over 'we maken vliegtuigen 50% stiller' dan betekent dat niet dat de geluidsoverlast afneemt met 50%. De werkelijke afname van de geluidsoverlast is slechts enkele decibel (bijvoorbeeld 3 van de 80 decibel) en dat verschil is nauwelijks hoorbaar. 

De schaal die wordt gebruikt voor meten van geluid wordt weergegeven in decibel (dB) en kent een logaritmische schaal. Dit wil zeggen dat een toename van 3 dB gelijk is aan een verdubbeling van het geluid en dat een toename van 10 dB tien keer zo veel geluid betekent. De afname van de geluidsoverlast ('stiller') staat dus niet in verhouding met de afname op de decibel-schaal.

Vanwege de logaritmische schaal zorgt het rekenen met decibels vaak voor verwarring en zo kan een claim van '50% stiller' gemakkelijk in de communicatie worden misbruikt.

Meer

Meer hierover

Documentaire: ‘Lelystad Airport in nevelen gehuld’

“Lelystad Airport in nevelen gehuld” is een documentairefilm van cineast Rob de Wind. Deze film geeft een overzicht van wat er allemaal mis ging in de ontwikkeling van Lelystad Airport.

Oud-politicus Jan Terlouw, deed het openingswoord bij de premiere in 2018. In de film geven de volgende deskundigen hun visie:

– Alexander ter Kuile, oud secretaris generaal van de CANSO (internationale luchtverkeersleiding);

– Dr. ir. Leon Adegeest, onderzoeker die fouten in de geluids- en stikstofberekeningen ontdekte;

– Drs. Luit Buurma, bioloog en oud Kon. Luchtmacht en defensiespecialist vogelradar

– radarornithologie; – Prof. Dr. Theunis Piersma, internationaal gelauwerd hoogleraar trekvogel ecologie;

– Dr. Bart Ebbinge, bioloog en ganzenspecialist (deed vogelonderzoek voor oa Schiphol);

– Ernst Jan Goedhart, oud gezagvoerder Boeing 787 Dreamliner en de Boeing 777 en ervaringsdeskundige birdstrike;

– Dr. Cor Trompetter, oud wethouder Weststellingwerf; – Drs. Wim Liesker, luchtvaartdeskundige en amateur piloot;

– Drs. Leonhard Beijderwellen, arts en onderzoeker o.a van fijnstof en ultra fijnstof;

– René van der Haring, CEO Heli Holland, met een vestiging en vliegschool op Lelystad Airport;

– Drs. Wilma van de Venn, bezorgde burger;

– Drs. Petra Ellens, districtsmanager RECRON spreekt over de recreatie onder de laagvliegroutes;

– Dieudonné Akkermans, burgemeester van Eijsden Margraten.

Lees ook

RTV Oost: ‘Jan Terlouw over Lelystad Airport: “Het kapitaal wint altijd en ministeries zijn niet ongevoelig”‘

Leeuwarder Courant: ‘Jan Terlouw spreker tijdens premiere Friese Lelystad film’

NPO Radio 5: ‘Documentaire over Vliegveld Lelystad’

Flevopost: ‘Bekijk de documentaire Lelystad in nevelen gehuld’

Raad voor de Leefomgeving: Mainports (Schiphol en havens) voorbij

De Rotterdamse haven en Schiphol zijn niet meer zo belangrijk voor de economie dat het kabinet er een apart beleid voor zou moeten voeren. Dat staat in een nieuw advies van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur, een belangrijke adviseur van de overheid.

Investeringen daarin zijn volgens de Raad niet langer vanzelfsprekend. Want de wereld is veranderd, de economie is in verandering. Groei alleen is niet meer voldoende. Het gaat vooral om toegevoegde waarde

De Nederlandse economie heeft sterk geprofiteerd van de groei van Schiphol en de haven van Rotterdam. Het mainportconcept vormde een krachtig beeld voor de economische ontwikkeling van Nederland en het mainportbeleid droeg bij aan het succes van Schiphol en de haven van Rotterdam. Verschillende ontwikkelingen veranderen de manier waarop Schiphol en de haven van Rotterdam bijdragen aan de Nederlandse economie. Deze ontwikkelingen veranderen ook wat Nederland nodig heeft om in de toekomst een aantrekkelijk en concurrerend land te blijven. Denk bijvoorbeeld aan de  overgang van fossiele naar hernieuwbare energie en de biobased economie

Ga hier naar het rapport en een uitgebreide toelichting op het advies.

Lees ook

BNR: ‘Remainport?’

NRC: ‘Overheidsbeleid haven en Schiphol is achterhaald’

De Volkskrant: ‘Kabinet hecht teveel belang aan Schiphol en haven Rotterdam’