Juridische trajecten
- Klacht bij de Europese Commissie over “salami-politiek” bij de MER voor LA.
Er zijn twee besluiten nodig voordat een grotere luchthaven, zoals Lelystad Airport (LA) in gebruik kan worden genomen:
- Een z.g. Luchthavenbesluit; dat gaat met name over de Luchthaven zelf; alles wat op de grond komt en wat op de grond plaatsvindt. Voor dat besluit is het verplicht een milieueffect rapportage (MER) te maken.
- Vaststelling van de aanvlieg- en vertrekroutes in de lucht. Deze zijn volgens de Nederlandse regelgeving niet MER-plichtig.
Volgens de Europese regels dienen echter alle milieueffecten in het MER zijn betrokken. Wij zijn van mening dat dit niet is gebeurd; het project LA is als het ware “opgesplitst”.
Naar aanleiding van onze klacht en verzoek om een z.g. “inbreukprocedure” tegen de Nederlandse Staat te beginnen heeft de EC Nederland in het algemeen erop gewezen dat er wijzigingen moeten komen. De correspondentie daarover is echter tot heden als “geheim” aangemerkt. Wij blijven op de deur kloppen !
- Klacht bij de Europese commissie over de laagdrempelige toegang tot de rechter
In de MER-richtlijnen van de EU staat dat burgers en belangengroepen op relatief eenvoudige en betaalbare wijze hun belang moeten kunnen verdedigen. Een laagdrempelige toegang tot de rechter is daarvoor nodig zoals bij een vergunning.
De MER-richtlijn verplicht ertoe dat burgers en ideële rechtspersonen, die opkomen voor de bescherming van het milieu, een ruime en betaalbare toegang tot de rechter moeten hebben. De rechterlijke procedure tegen een luchthavenbesluit voor LA voldoet volgens HoogOverijssel niet aan die eisen. Dit besluit kan nl. alleen bij de civiele rechter (en niet bij de Raad van State) worden bestreden.
De Europese Commissie heeft bevestigd dat zij de klacht van de stichting HoogOverijssel over de strijdigheid van de Nederlandse wetgeving met de Europese MER-richtlijn ten aanzien van de rechtsbescherming tegen een luchthavenbesluit voor Lelystad Airport formeel in behandeling heeft genomen. Zij onderzoekt dus of rechtsbescherming tegen luchthavenbesluit zoals voor Lelystad Airport in strijd is met eisen uit de MER-richtlijn (ruime toegang tot de rechter). Indien dat het geval is, dan kan de EC een formele inbreukprocedure tegen de Nederlandse Staat openen
Saillant detail is dat er vier luchthavens in Nederland zijn zoals Lelystad Airport (Eelde, Lelystad, Maastricht en Rotterdam). Alleen tegen de luchthavenbesluiten voor de luchthavens in Eelde en Maastricht kan beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Die procedure voldoet wel aan de eisen van de Europese MER-richtlijn.
- Juridische “schermutselingen” Zienswijze “Lelystad Airport voor gezien”
In februari 2019 hebben de samenwerkende actiegroepen in SATL een uitgebreide zienswijze geschreven op het “Ontwerpbesluit tot wijziging van het Luchthavenbesluit Lelystad en de geactualiseerde MER 2018”. Het gehele boekwerk omvat meer dan 200 blz. De hoofdstukken 1 t/m 3 zijn geschreven door Schoemaker advocaten (blz. 18 t/m 66) en worden door ons gezien als belangrijke onderleggers voor een eventuele juridische procedure voor de Nederlandse rechter, mocht het kabinet (ondanks de vele gebreken en problemen) toch besluiten LA te openen.
Onder meer de volgend punten worden op juridische wijze degelijk beschreven:
- Niet uitvoeren van het z.g. selectiviteitsbeleid, een van de uitgangspunten voor het initiatief van LA,
- Niet opnemen van grenswaarden voor geluid in de eerste fase van 10.000 vliegbewegingen; daardoor kan er niet gehandhaafd worden,
- Onvoldoende nauwkeurig beschrijven van vliegtuigtypes, niet uitsluiten van z.g. wide-body vliegtuigen, zoals B-747, niet uitsluiten van vrachtvluchten etc.
- Deel van de routes onbevoegd vastgesteld,
- Onterecht toepassen van de Crisis en herstelwet; er is geen alternatieven onderzoek voor de MER gedaan
- Voorgenomen eindsituatie van 45.000 vliegbewegingen ten onrechte niet volledig in de MER betrokken. Men gaat er gemakshalve van uit dat er tegen die tijd hoger gevlogen kan worden (na herinrichting Luchtruim), maar dat willen wij graag bewezen hebben.
- Eventuele procedure tegen de Nederlandse Staat
Naar aanleiding van onze klacht bij de EC over de toegang tot de rechter (zie 2.) kan het zijn dat Nederland wordt gedwongen om belanghebbenden alsnog wél toegang tot de bestuursrechter, i.c. de Raad van State te geven. Dat kan voor ons echter lastig worden qua timing. Mocht de regering toch besluiten om LA eerder te openen, vóórdat door een herinrichting van het Luchtruim de z.g. “laagvliegroutes” van de baan zijn, dan zijn wij gedwongen om naar de burgerlijke rechter te stappen. We moeten dan de Nederlandse staat dagvaarden en bewijzen dat deze een z.g. “onrechtmatige daad” pleegt. Door de opening van Lelystad wordt vermijdbare schade toegebracht aan milieu, natuur, burgers en bedrijven. We zullen de rechter dan vragen om opening van LA te verbieden.
Voor een dergelijke procedure hebben we al een eerste concept dagvaarding, maar we wachten nog met verdere kostbare stappen. Een besluit tot volledige inzet hierop zal gepaard gaan met een intensieve (crowd)funding campagne. Zo ver is het nog niet.
Inmiddels is het ons inziens wel voldoende duidelijk dat om redenen van gezondheid, milieu, klimaat én economie de luchtvaart niet meer verder zou moeten groeien. We vertrouwen nog op het gezond verstand van de Tweede Kamerleden en hun keuze voor een verantwoord en zorgvuldige besluitvorming.
December 2019 Urgenda-uitspraak
De Nederlandse luchtvaart is nu al verantwoordelijk voor 7 procent van de gehele Nederlandse CO2-uitstoot, bijna evenveel als de emissies van alle Nederlandse auto’s samen. https://www.trouw.nl/opinie/de-plofkip-schiphol-moet-nodig-op-dieet~bf543754/
In de Urgenda-uitspraak is afgelopen december door de Hoge Raad definitief geoordeeld dat de Nederlandse Staat uiterlijk in 2020 de CO2-uitstoot met tenminste 25% moet terugbrengen ten opzichte van het basisjaar 1990. Aangezien het gaat om een nationale reductie per saldo, “ongeacht sectoren”, kunnen dus de luchtvaartsector en Lelystad Airport zich niet aan Urgenda onttrekken. Doorgaan zonder reductie van CO2 betekent voor de Nederlandse Staat (de Nederlandse belastingbetaler) zeer grote en langdurige schadeclaims.
Januari 2020 Schadevergoedingen particulieren
De Samenwerkende Actiegroepen tegen Laagvliegen hebben door een advocaat een ‘stuitingsbrief’ laten opstellen. Door deze in te sturen voorkomen particulieren dat het recht op schadevergoeding (voor bijvoorbeeld waardevermindering van de woning) verjaart.
Lees er alles over op deze pagina.