Uitstoot van vliegtuigen
Onderstaande tabel geeft een overzicht van schadelijke uitstoot van vliegtuigen en de effecten daarvan op mensen.
Uitleg over fijnstof en ultrafijnstof
Samenvatting van de informatie over fijnstof uit het rapport Laagvliegroutes Lelystad Airport slecht voor de gezondheid van Drs L. Beijderwellen en Msc S. Botschuijver.
Fijnstof, Wat is het?
De lucht die we inademen bevat naast zuurstof en andere stoffen ook hele kleine deeltjes. Deze piepkleine deeltjes worden fijnstof genoemd. Fijnstof is onderdeel van luchtvervuiling. De deeltjes bestaan voornamelijk uit giftige stoffen als zwaveldioxide, ammoniak en koolstof. Deze kleine deeltjes worden ingedeeld in drie maten en de allerkleinste kleine deeltjes noemen we ultrafijnstof. Ultrafijnstof is er altijd en komt voor een deel van nature voor door natuurlijke chemische processen als actieve vulkanen.
Het grootste deel van het ultrafijnstof om ons heen komt van vervoersmiddelen zoals vliegtuigen, auto’s en schepen. Maar ook thuis ontstaat er ultrafijnstof bijvoorbeeld door het koken of door het branden van een openhaard. Het meeste fijnstof blijft vaak dicht bij de bron, bij snelwegen tot zo’n 200 meter er van af. Het piepkleine ultrafijnstof van snelwegen zit kilometers verderop nog in de lucht.
Je ademt de fijnstof deeltjes in en die komen terecht in je longen. Als ze klein genoeg zijn, zoals de ultrafijnstof deeltjes, dan komen ze via je longen terecht in je bloed en zo in andere organen als je lever of in je hersenen. Uit onderzoek op ratten blijkt dat een deel van de ultrafijnstof deeltjes via de slijmvliezen van de neus (van een rat) diep in de hersenen (van een rat) terecht komen en daar ontstekingen veroorzaken. Het verdere onderzoek hiernaar loopt nog.
Fijnstof heeft een bewezen negatieve invloed op het ontstaan van hart- en vaatziekten, longkanker en ziekten van de hersenen. Inademing van fijnstof geeft direct een slecht effect op je hartslag, bloeddruk en bloedvaten. Vooral mensen met al een kwetsbare gezondheid, zoals ouderen en mensen met een chronische ziekte, zijn nog eens extra kwetsbaar voor deze luchtvervuiling. Op vliegvelden is een gevaarlijk hoge hoeveelheid ultrafijnstof te vinden.
Download de uitgebreide pdf of de samenvatting
LelystadAirportgezondheid & Samenvatting-LelystadAirportgezondheid
RIVM onderzoek
Op 27 juni 2019 publiceerde het RIVM haar eerste resultaten van het onderzoek naar het effect van ultrafijnstof op de gezondheid van kinderen in de regio Schiphol.
De resultaten zijn alarmerend. Er is een rechtstreeks verband aangetoond tussen de gezondheidsklachten en verminderd long-functioneren en de hoeveelheid ultrafijnstof in de lucht.
Bij schoolkinderen;
Blootstelling aan UFP (Ultra Fine Particles, Ultrafijnstof) hing samen met een toename in luchtwegklachten en gebruik van luchtwegverwijdende medicatie bij kinderen. Dit gold zowel voor totaal UFP, voor UFP voornamelijk afkomstig van vliegverkeer, als voor UFP voornamelijk van wegverkeer. De frequentie van een aantal luchtwegklachten was circa 20-70% hoger wanneer een dag met een lage en een dag met hoge blootstelling wordt vergeleken.
Een toename van 70% betekent dat als op een dag met een lage blootstelling bijvoorbeeld 10 kinderen last hebben van een piepende ademhaling, op dag met hoge blootstelling 17 kinderen last hebben.
Bij gezonde volwassenen;
Blootstelling aan UFP hing samen met een afname van een aspect van de longfunctie (FVC) en een verlenging van de hersteltijd na een hartslag (QTc interval van het ECG).
Dit zijn relatief kleine veranderingen die, onder de aanname dat een persoon er snel weer van herstelt, niet direct klinisch relevant zijn. Het betreft hier echter gemiddelde veranderingen, die worden waargenomen na een eenmalige blootstelling van 5 uur bij jonge, gezonde volwassenen.
Conclusie
Hoewel de gevonden kortdurende veranderingen in longfunctie (kinderen & volwassenen) en hartfunctie (volwassenen) relatief gering zijn op basis van een groepsgemiddelde, kunnen ze voor gevoelige individuen groter zijn.
Ultrafijn stof rondom Schiphol heeft een negatief effect op gezondheid
Lees het artikel hierover op RIVM
https://www.gezondheidsraad.nl/documenten/adviezen/2021/09/15/risicos-van-ultrafijnstof-in-de-buitenlucht
2021 Gezondheidsraad: Risico’s van ultrafijnstof in de buitenlucht
De Gezondheidsraad doet daarom verschillende aanbevelingen om de uitstoot van ultrafijnstof door bijvoorbeeld weg- en vliegverkeer en industrie te beperken. Ook adviseert de Gezondheidsraad structurele monitoring van de ultrafijnstofconcentraties in Nederland. Lees het advies en onderliggende documenten hier.
Lelystad Airport kan alleen aan norm fijnstof voldoen als adviesnorm WHO niet worden toegepast!
Uit de MER blijkt dat Lelystad Airport alleen kan voldoen aan de normen voor fijn stof wanneer de advies-normen van de World Health Organization [4] niet worden toegepast. Alleen als de minder strenge Nederlandse normen [3] worden toegepast, blijven de concentraties fijn stof PM10 en PM2.5 binnen de normen. Daarbij is meegerekend dat er een forse toekomstige afname van de achtergrondemissie van fijn stof verwacht wordt. Deze afname wordt volledig tenietgedaan door het Lelystad vliegverkeer.
Download het artikel "Analyse van MER-Lelystad Airport- Fijn en ultrafijn stof" 4-9-2017
Verder in de media over (ultra)fijnstof:
Grondpersoneel Schiphol kampt met long- en hartproblemen ‘door ultrafijnstof op platform’
16-12-2019 Bij een meldpunt van vakbond FNV zijn in een week tijd honderden klachten binnengekomen van werknemers op Schiphol die kampen met gezondheidsproblemen. Het gaat om personeel dat op het platform werkt en daar geregeld in de lucht staat van de vliegtuigmotoren.
Lees het artikel in de Volkskrant hier.
Hoge gezondheidsrisico's door vervuilde lucht rond Amsterdam en Schiphol
Jaarlijks overlijden 10.000 tot 15.000 Nederlanders aan de gevolgen van vieze lucht en herrie. Vooral rond Schiphol en Amsterdam zijn de gezondheidsrisico's hoog, meldt RTL Nieuws op basis van gegevens van het RIVM. lees het artikel hier
Reportage van de Monitor over fijnstof en vliegtuigen
29 mei 2018 Link: Ultrafijnstof gezondheid en vliegverkeer
In beeld gebracht
In de documentaire van Rob de Wind geeft drs. L Beijderwellen een heldere uitleg over wat geluid en (ultra)fijnstof doen met je lichaam. En wat de consequenties zijn van Lelystad Airport op de gezondheid.
Geluid van vliegtuigen
Onderzoek naar de effecten van vliegtuiggeluiden op slaap
In december 2020 verscheen "Geluidhinder en Slaapverstoring van vliegverkeer in de wijde omgeving van luchthaven Schiphol" - Verdiepende studie naar de relatieve hoogte en oorzaken van ernstige geluidhinder en ernstige slaapverstoring van vliegverkeer van en naar de luchthaven Schiphol, in de GGD- regio’s rondom de luchthaven. Het is duidelijk dat de overlast rondom Schiphol fors is in sommige gemeenten ervaart zelfs meer dan 10% van de 'onderwonenden' overlast. Vele factoren bepalen de overlast, het tijdstip, de route de dreiging van laag overvliegen, de geluidspiek in rustigere omgeving leidt eerder tot slaapverstoring (dan lijkt de belasting in het totaal niet hoor doordat er wordt gerekend met gemiddeld geluid over 24 uur Lden) dat de slaapverstoring effect heeft op de gezondheid.
Overlast die als meest storend wordt ervaren is slaapverstoring vroeg in de ochtend tussen 05:00 en 07:00 uur.
Dit is met het oog op de openingstijden van Lelystad Airport wat om 06:00 in de ochtend wil starten met vliegen een zorgelijke vinding. Temeer omdat het zal gaan om alle dagen van de week en zeker in het weekeinde wanneer mensen zouden moeten uitrusten, zullen juist de vakantievluchten vroeg vertrekken. Download het onderzoek hier.
In 2002 is er een uitgebreid onderzoek gedaan naar de effecten van vliegtuiggeluiden op de kwaliteit van slaap en op de effecten die dit op het lichaam heeft. Het onderzoek is uitgevoerd door TNO ism RIVM.
Zij concluderen dat: zelfs lage maximale geluidsniveaus al een objectief meetbaar effect hebben op motorische onrust tijdens de slaap. Lees het onderzoek hier.
Recent onderzoek heeft aangetoond dat geluidsoverlast door vliegtuigen eveneens bijdraagt aan concentratieproblemen, leerproblemen bij kinderen en stemmingsstoornissen.
Nieuwe richtlijnen WHO 2018 geluidsbelasting mensen
De WHO (World Health Organization) publiceerde in oktober 2018 nieuwe richtlijnen voor omgevingsgeluid om daarmee gezondheidsproblemen te voorkomen.
In hun publicatie schrijven zij dat recent onderzoek aantoont dat omgevingsgeluid (verkeer, bedrijven, vliegtuigen etc.) oorzaak kan zijn van meerdere gezondheidsproblemen.
Een teveel aan geluid heeft effect op de stresshormonen (zonder dat je dat voelt) die weer aan de grondslag kunnen liggen van verhoogde bloeddruk, hart- en vaatproblemen en stofwisselingsproblemen.
Doel van de publicatie is dat beleidsmakers hun inwoners hiertegen beschermen. Lees hier de richtlijnen van de WHO.
Lees ook: Why noise pollution is bad for your heart
Over de relatie tussen hartproblemen en geluidsoverlast.
https://www.bbc.com/future/article/20210315-why-noise-pollution-is-bad-for-your-heart